Սիրվարդ Կալպակյան Կարամանուկ

Սիրվարդ Կալպակյան Կարամանուկ
Հիմնական տվյալներ
Ծնվել է	դեկտեմբերի 1, 1912; Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Երկիր	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Մահացել է	հոկտեմբերի 19, 2008 (95 տարեկան); Ստամբուլ, Թուրքիա
Գերեզման	Շիշլիի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, դաշնակահարուհի և երաժշտության ուսուցիչ

Սիրվարդ Կալպակյան Կարամանուկ (Սիրվարդ Գարամանուկյան, դեկտեմբերի 1, 1912(1912-12-01)^[1], Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - հոկտեմբերի 19, 2008(2008-10-19)^[1], Ստամբուլ, Թուրքիա), հայ կոմպոզիտոր, դաշնակահար և ուսուցիչ, խմբավար, հասարակական գործիչ, որը բնակվել է Ստամբուլում։

Վաղ կյանք

Կարամանուկը ծնվել է Օսմանյան կայսրությունում, Կոստանդնուպոլիսի Սկյուտար շրջանում։ Հինգ տարեկանից սկսել է հաճախել դաշնամուրի դասընթացների Ստեփան Պապելյանի մոտ (Sտամբուլի Տատյան և Եսայան վարժարաններ), 1939 թվականին ավարտել է Ստամբուլի քաղաքային կոնսերվատորիան, այժմ՝ Ստամբուլի համալսարանի պետական կոնսերվատորիա^[2], որտեղ նրա գլխավոր ուսուցիչն եղել է Ֆերդի Ստատցերը, Ս. Բաբելյանը։ Նա նաև դասեր է վերցրել Ջեմալ Ռեսիտ Ռեյից, Ահմեդ Ադնան Սայգունից և Լիկո Ամարից երաժշտության տեսության, պատմության և կամերային երաժշտության վերաբերյալ:Դրանից հետո Կարամանուկը կարճ ժամանակահատված դաշնամուրի մասնավոր դասեր է ստացել նաև Լազարե Լևիից^[3]։

Կարիերա

Կալպակյանը բազմաթիվ երգերի, երգչախմբային ստեղծագործությունների, երգչախմբի և նվագախմբի համար ծավալուն շարադրությունների, մանկական օպերետի, մանկական երգերի, դաշնամուրային ստեղծագործությունների, ժամերգությունների կազմակերպման հեղինակ է։ Գրել է երկեր՝ դաշնամուրի, լարային քառյակի համար, մեներգեր, խմբերգեր, ռոմանսներ, վոկալ մանրապատումներ, «Վաղվա արվեստագետները» օպերետը, «Դժվար տարի», «Ախթամար» (ըստ Հովհաննես Թումանյանի), «Երգ Պետրոս Դուրյանի» պոեմները՝ երգչախմբի և նվագախմբի համար, և այլ գործեր։ Նրա աշխատանքները կատարվել են մի քանի երկրներում և ձայնագրվել են ականավոր մենակատարների և համույթների կողմից։ Նրա ստեղծագործություններին ամբողջովին նվիրված համերգները կազմակերպվել են Երևանի Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանում և Արամ Խաչատրյանի անվան համերգասրահում։ Արժեքավոր են «Ընտիր երգեր», «Մանկական երգեր» պրակները։ «Ախթամար» վոկալ-սիմֆոնիկ գործի հիման վրա նկարահանվել է կինոնկար։ 2004 թվականին Երևանի «Մոսկվա կինոթատրոնում» տեղի է ունեցել Ախթամար ֆիլմի շնորհանդեսը, որը հիմնված է եղել Կարամանուկի համանուն սիմֆոնիկ պոեմի վրա։

Նրա ստեղծագործությունները տպագրվել են Ամերիկայի Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության, Ստամբուլի թուրքահայ ուսուցիչների ասոցիացիայի և Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի կողմից, որտեղ վերագրվում են նրա ձեռագրերը^[4]։

Ստեղծագործություններում համադրելով արլևելյան, հայկական, նաև միջնադարյան երաժշտության տարրեր՝ հասել է վառ պատկերավորության։ 1992 թվականին՝ Նյու Յորքում, 1999 և 2000 թվականներին Երևանում տեղի են ունեցել Գարամանուկյանի հեղինակային համերգները։

Մրցանակներ

ՀԱԵ «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մաշտոց» շքանշան։

Աշխատանքներ

Վոկալ-նվագախմբային

Ախթամար,1969
Գարնան առաւօտ, 1969
Երգ Պետրոս Դուրեանի, 1972

Վոկալ (սոլո)

Տէ՛ր, ես քեզմէ ուզեցի,1946
Եարճան,1946
Նէ
Ի՞նչ կ՚ըսեն
Սիրերգ
Այնքան շատ
Սիրտ ունենք, սէր չունենք
Հոգիս
Երեք կոչերը
Ինչ անեմ որ հաւատաս
Նամակ
Օրօրոցի մօտ
Սիրտը
Ես որ մեռնեմ
Անանուն
Սիրերգ
Սէր
Մի՛ մերձենար յիս
Կոյսը
Ողջակէզ
Սաղմոս
Օրօր
Երջանկութիւն
Սպասում
Սէր անայլայլ
Բանաստեղծութիւն
Ներբող Դուրեանի
Երկնէր երկին և երկիր
Եկէսցէ
Ես որ մեռնեմ
Վերջալոյսին դէմ
Աշնանային
Եթէ
Անտուն գիշերներ
Օտա՜ր, ամայի՜
Կ՚ուզես լինեմ վշտի ցօղեր
Փափաք
Ես սիրեցի
Մայիսեան վարդեր
Բարի երկինք (երգաշար)
Սիրել վերջին շունչով
Ինչ աղուոր է
Գարուն
Գարունն եմ ես
Երեսդ վառի
Օրէ օր
Իրիկունը վերջին
Ամէն գիշեր
Խօսք առ բանաստեղծութիւն
Մայրամուտ
Հեգնանք
Սուրբին աղօթքը
Անգամ մը միայն
Մայր
Սուտ կամ իրաւ
Մի՛ դպիք
Վերյիշում
Կապոյտ ու դալար
Սպասում
Խաղը կեանքի
Սկսիլ
Քառասմբակ սէրերով
Գայլին մահը
Հայաստան ասելիս
Վոգալիզ
Երազներ իմ կորած

Վոկալ (դուետ)

Կոյսի հոգի
Հովուերգութիւն
Խարխափում
Առաւօտ

Գրականություն

Սարյան Ա., Երաժշտութեամբ իմաստաւորված կեանք. Սիրվարդ Գարամանուկի կեանքն ու ստեղծագործութիւնը, Ե., 2007:

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Երաժշտություն (ֆր.)
↑ «İstanbul Üniversitesi - Tarihten Geleceğe Bilim Köprüsü - 1453». Istanbul.edu.tr. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
↑ Արաքսի Սարյան։ Երաժշտութեամբ իմաստաւորուած կեանք։ Երևան, 2007, pp. 11-13.
↑ Սարյան։ p 16-21.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ երաժշտության հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[_1beb75872e1fa1ff-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Երաժշտություն (ֆր.)

[2] «İstanbul Üniversitesi - Tarihten Geleceğe Bilim Köprüsü - 1453». Istanbul.edu.tr. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.

[3] Արաքսի Սարյան։ Երաժշտութեամբ իմաստաւորուած կեանք։ Երևան, 2007, pp. 11-13.

[4] Սարյան։ p 16-21.

[1]

[2]

[3]

[4]

Սիրվարդ Կալպակյան Կարամանուկ

Հիմնական տվյալներ
Ծնվել է	դեկտեմբերի 1, 1912(1912-12-01)^[1] Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Երկիր	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Մահացել է	հոկտեմբերի 19, 2008(2008-10-19)^[1] (95 տարեկան) Ստամբուլ, Թուրքիա
Գերեզման	Շիշլիի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, դաշնակահարուհի և երաժշտության ուսուցիչ