Վաչե Պարտիզունի

հայ գրականագետ

Վաչե Զոհրաբի Պարտիզունի (Թադևոսյան) (մայիսի 15, 1915(1915-05-15) կամ 1915[1], Բուրաստան, Երևանի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 1, 1997(1997-11-01) կամ 1997[1], Երևան, Հայաստան), հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր (1957), պրոֆեսոր (1957)։ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1965)։ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1947 թվականից։

Վաչե Պարտիզունի
Ծնվել էմայիսի 15, 1915(1915-05-15) կամ 1915[1]
Բուրաստան, Երևանի գավառ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էնոյեմբերի 1, 1997(1997-11-01) կամ 1997[1]
Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտությունգրականագետ և դասախոս
Հաստատություն(ներ)Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Ալմա մատերԵրևանի պետական համալսարան (1940)
Կոչումպրոֆեսոր
Գիտական աստիճանբանասիրական գիտությունների դոկտոր (1957)
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն
Պարգևներ
«Պատվո նշան» շքանշան
և Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ

Կենսագրություն

խմբագրել

Վաչե Պարտիզունին ծնվել է 1915 թվականի մայիսի 15-ին, Ղարահամզալու գյուղում (այժմ՝ ՀՀ Արարատի մարզի Բուրաստան գյուղ)։ 1940 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմալեզվագրական ֆակուլտետը։ Նույն թվականից եղել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական մանկավարժական ինստիտուտի հայ գրականության ամբիոնի դասախոս, 1951 թվականից՝ ամբիոնի վարիչ։ Բազմաթիվ ուսումնասիրություններ է նվիրել հայ նոր և խորհրդային գրականության ներկայացուցիչներին։ 1942-1943 թվականներին ծառայել է Կարմիր բանակում։ 1945 թվականին «Տերյանի պոեզիան» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1957 թվականին «Մուրացան» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։ Գրել է «Խաչատուր Աբովյան» (1952), «Մուրացան» (1956), «Վահան Տերյան» (1968), «Ավետիք Իսահակյանը և Վահան Տերյանը» (1975) մենագրությունները։ «Գրականության ուժն ու հմայքը» (1963), «Տաղանդի ուժը» (1977 թ) գրականագիտական ժողովածուներում արձագանքել է ժամանակակից գրականության մի շարք հրատապ հարցերի։ Մեծ ավանդ ունի տերյանագիտության բնագավառում։ Կազմել է Վահան Տերյանի երկերի (հ․ 1-4, 1972-1979 թթ.) բնագրերը, գրել առաջաբան, ընդարձակ ծանոթագրություններ[2][3]։ ԽՄԿԿ անդամ 1945 թվականից։

  • Խաչատուր Աբովյան, Երևան, Հայպետհրատ, 1952, 262 էջ։
  • Մուրացան (կյանքը և ստեղծագործությունը), Երևան, Հայպետհրատ, 1956, 560 էջ։
  • Գրականության ուժն ու հմայքը, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 361 էջ։
  • Վահան Տերյան, Երևան, «Հայաստան», 1968, 688 էջ։
  • Ավետիք Իսահակյանը և Վահան Տերյանը, Երևան, «Հայաստան», 1975, 230 էջ։
  • Տաղանդի ուժը, Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 398 էջ[4]։

Պարգևներ

խմբագրել
  • «Պատվո նշան» շքանշան

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. Գրական տեղեկատու։ Երևան։ «Սովետական գրող»։ 1986։ էջ 367-368։
  3. «Ով ով է։ Հայեր» հանրագիտարան, հատոր առաջին, գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, Երևան, 2007։
  4. Պարտիզունի, Վաչե (1977). Տաղանդի ուժը. Սովետական Գրող Հրատարակչություն.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վաչե Պարտիզունի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 215