Վիկտորյա Ամելինա
Վիկտորյա Յուրևնա Ամելինա (ուկրաիներեն՝ Вікторія Юріївна Амеліна, օրիորդական ազգանունը՝ Շալամայ, հունվարի 1, 1986, Լվով, ԽՍՀՄ[1] - հուլիսի 1, 2023[2], Դնեպր, Դնեպրոպետրովսկի մարզ, Ուկրաինա[1]), ուկրաինուհի գրող, հասարակական գործիչ, Ջոզեֆ Քոնրադի անվան մրցանակի դափնեկիր։ Մահացել է 2023 թվականի հուլիսի 1-ին՝ հունիսի 27-ին Դոնեցկի մարզի Կրամատորսկ քաղաքի կենտրոնում ռուսական հրթիռի հարվածի հետևանքով ստացած վերքերից։
| Վիկտորյա Ամելինա ուկրաիներեն՝ Вікторія Юріївна Амеліна | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 1, 1986 |
| Ծննդավայր | Լվով, ԽՍՀՄ[1] |
| Մահացել է | հուլիսի 1, 2023[2] (37 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Դնեպր, Դնեպրոպետրովսկի մարզ, Ուկրաինա[1] |
| Գերեզման | Լիչակիվ գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ուկրաինա |
| Կրթություն | «Լվովի պոլիտեխնիկա» ազգային համալսարան |
| Մասնագիտություն | գրող, վիպասան, ակնարկագիր, բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, երգերի հեղինակ, ծրագրավորող և արձակագիր |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | ՊԵՆ ակումբ |
 Victoria Amelina Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՎիկտորյա Ամելինան ծնվել է Լվովում։ 14 տարեկանում նա հոր հետ արտագաղթել է Կանադա, բայց շուտով վերադարձել է Ուկրաինա և Լվովի պոլիտեխնիկական համալսարանում ստացել է համակարգչային տեխնոլոգիաների մագիստրոսի կոչում։ Նա աշխատել է որպես ծրագրավորող և մենեջեր միջազգային ՏՏ ընկերություններում։ Գրողի խոսքով՝ երեք տարվա ուսման և տասը տարվա աշխատանքի համար ինքն «ուրիշի տասներեք տարին է ապրել»[4]։
Գրականության մեջ իր դեբյուտը կատարել է 2014-ին, նույն թվականին արժանացել է «Coronation of Words» երգի ազգային մրցանակի դափնեկրի։ 2015 թվականի նոյեմբերից դադարեցրել է իր կարիերան ՏՏ ոլորտում։
2016 թվականին Վիկտորիա Ամելինայի երկու գրքերը դարձել են ուկրաիներեն՝ «Запорізька книжкова толока-2016» միջազգային փառատոնի հայտարարած մրցույթի մրցանակակիրներ։
2017 թվականին հրատարակել է գրողի «Տուն տան դիմաց» վեպը, որը պատմում է խորհրդային օդաչուի ընտանիքի մասին, որը բնակարան է ստացել Լվովի կենտրոնում և որտեղ իր մանկությունն է անցկացրել հրեական ծագումով լեհ գրող Ստանիսլավ Լեմը։ Վեպը ուկրաիներեն՝ «Запорізька книжкова толока-2016» փառատոնում ճանաչվել է 2017 թվականի լավագույն ուկրաինական արձակ վեպ, նույն թվականին ընդգրկվել է «LitAkcent» գրական մրցանակի կարճ ցուցակում, իսկ 2019 թվականին ուկրաինուհի գրողն արժանացել է Եվրոպական միության գրականության մրցանակի։
2018 թվականին նա մասնակցել է տարբեր ակցիաների՝ ի պաշտպանություն Ռուսաստանում բանտարկված Օլեգ Սենցովի։ Այդ առիթով նա ելույթ է ունեցել PEN միջազգային կազմակերպության համաշխարհային կոնգրեսում[5][6]։
2021 թվականին նա դարձավ Նյու Յորք քաղաքատիպ ավանի գրական փառատոնի հիմնադիրը][7]։
2022 թվականից Վիկտորյա Ամելինան սկսել է գրել բանաստեղծություններ, որոնք թարգմանվել են մի շարք այլ լեզուներով։
2023 թվականի հունիսի 27-ին Կրամատորսկի կենտրոնում ռուսական հրթիռի հարվածի հետևանքով Վիկտորյա Ամելինան վիրավորվել է և տեղափոխվել հիվանդանոց։ Նա այդ ժամանակ Կոլումբիայից ժամանած պատվիրակության՝ քաղաքական գործիչ Սերխիո Ջարամիլիոյի, գրող Հեկտոր Աբադի և լրագրող Կատալինա Գոմեսի հետ գտնվել է սրճարանում։ Վերջիններս նույնպես վիրավորվել են[8]։
Վիկտորյա Ամելինան մահացել է հուլիսի 1-ին՝ հրթիռի հարվածի հետևանքով ստացած վերքերից։ Նրա հրաժեշտի արարողությունը տեղի է ունեցել հուլիսի 4-ին, Կիևի Սուրբ Միքայել ոսկեգմբեթ տաճարում[9]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Writer Victoria Amelina dies following Kramatorsk strike — The Kyiv Independent, 2023.
- ↑ Указ Президента України №16/2024 — 2024.
- ↑ Вікторія Амеліна: Страница на сайте издательства «Виват» (Харьков)
- ↑ На книжковому ярмарку у Франкфурті читають розповіді Сенцова // «Крым. Реалии», 13.10.2018.
- ↑ Українці влаштували мовчазну акцію біля стенда РФ на книжковому ярмарку в Німеччині: «Save Oleg Sentsov» // «Громадське радіо», 13.10.2018.
- ↑ У Нью-Йорку Донецької області проведуть літературний фестиваль // «Читомо[uk]», 21.07.2021.
- ↑ Victoria Amelina: Ukrainian writer dies after Kramatorsk strike // BBC, 3.07.2023.
- ↑ У Києві прощалися з письменницею Вікторією Амеліною // Радио «Свобода», 4.07.2023.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Інтерв'ю в газеті «День» Արխիվացված 2015-06-07 Wayback Machine
- Рецензія на роман «Синдром листопаду, або Homo Compatiens» Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
- Інтерв'ю на сайті «Читомо» Արխիվացված 2016-03-26 Wayback Machine
- 10 книжок «не для рейтингу» від Вікторії Амеліної Արխիվացված 2016-02-23 Wayback Machine
- Офіційний сайт Вікторії Амеліної(չաշխատող հղում)
- Пушнова, Тетяна (2023 թ․ հուլիսի 3). «Протиотрута. Пам'яті Вікторії Амеліної». Українська правда. Վերցված է 2023 թ․ հուլիսի 3-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկտորյա Ամելինա» հոդվածին։ |