Վիյվի Լույկ

Վիյվի Լույկ
Ծնվել է	նոյեմբերի 6, 1946 (78 տարեկան)
Ծննդավայր	Տենասիլմա, Սակու, Հարյումաա, Էստոնիա
Մասնագիտություն	բանաստեղծուհի, գրող, մանկագիր, արխիվագետ և գրադարանավար
Քաղաքացիություն	Էստոնիա
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q20530057?, Q20530271? և Ajaloo ilu?
Անդամակցություն	Էստոնիայի գրողների միություն
Պարգևներ	Էստոնական ԽՍՀ վաստակավոր գրող A. H. Tammsaare Literary Award? Յուհան Լիիվի անվան բանաստեղծական մրցանակ Էստոնիայի Հանրապետության մշակութային մրցանակ Jaan Kross գրական մրցանակ և Q97221686?
Ամուսին	Jaan Paavle? և Jaak Jõerüüt?
	Viivi Luik Վիքիպահեստում

Վիյվի Լույկ (էստ․՝ Viivi Luik, նոյեմբերի 6, 1946(1946-11-06)^[1], Տենասիլմա, Սակու, Հարյումաա, Էստոնիա), էստոնացի գրող և բանաստեղծուհի։

Կրթություն

Վիյվի Լույկը ծնվել է 1946 թվականի նոյեմբերի 6-ին Տենասիլմա գյուղում, ծառայողի ընտանիքում։ Սովորել է Տենասիլմա գյուղի տարրական դպրոցում, Կալմայի միջնակարգ դպրոցում (Ռինգու շրջան) և Տալլինի հեռական միջնակարգ դպրոցում։ 1965-1967 թվականներին նա աշխատել է Տալլինի գրադարանում և արխիվարիուսում^[3]։ 1967 թվականին նա սկսել է ապրել այդտեղ և աշխատել որպես պրոֆեսիոնալ գրող՝ չհաշված արտասահմանյան երկրներում երկար հանգրվանելու շրջանները (Ֆինլանդիա, Գերմանիա, Լատվիա, Շվեդիա)։ 1990-ական թվականներին ստացել է գրական գործունեության տարբեր կրթաթոշակներ։

Քնարերգություն

Դեռևս 1962 թվականին Վիյվի Լույկի առաջին բանաստեղծությունները տպագրվել են շրջանային թերթում։ 1965 թվականին «Երիտասարդ հեղինակներ 1964» շարքում լույս է տեսել նրա բանաստեղծությունների առաջին «Pilvede püha» («Ամպերի տոն») ժողովածուն^[3]։ 1970 թվականին հանդիսացել է Էստոնիայի գրողների միության անդամ։ Մինչև քառասուն տարեկանը գրել է շուրջ 400 բանաստեղծություն։

1988 թվականին նրան շնորհվել է Յուհան Լիյվի բանաստեղծական մրցանակը։ 1992 թվականին արժանացել է Էստոնիայի պետական մրցանակի մշակույթի ոլորտում։

Արձակ

1985 թվականի գարնանը լույս է տեսել նրա առաջին քնարահոգեբանական «Seitsmes rahukevad» վեպը, որը սրտառուչ լեզվով նկարագրում է մանկությունը ստալինիզմի շրջանում^[4]։ Վեպը թարգմանվել է ավելի քան տասը լեզուներով և գրողին ճանաչում է բերել Էստոնիայի սահմաններից դուրս։ Վեց տարի անց Վիյվի Լույկը հրատարակել է իր երկրորդ վեպը՝ «Ajaloo ilu» («Պատմության գեղեցկությունը»)։ Այդ վեպը էստոնական երիտասարդ բարձր խավի արձագանքն է 1968 թվականին խորհրդային զինվորների մուտքին Պրահա^[5]։

Անձնական կյանք

1974 թվականից Վիյվի Լույկը ամուսնացած է էստոնացի գրող և քաղաքագետ Յակ Յիերյուուտի հետ (ծնված 1947 թվականին)։ Հետագայում ամուսինը դեսպան է աշխատել։ Որպես դեսպանի կին որոշ տարիներ անցկացրել է արտասահմանում՝ Հելսինկիում (1993–1997), Բեռլինում (1996) և Հռոմում (1998–2003)։

Ստեղծագործություն

Վիյվի Լույկը հրատարակել է բանաստեղծությունների տասը ժողովածու, երեք վեպ, ինչպես նաև էսսեների, ռադիոներկայացումների և մանկական գրքերի հեղինակ է։

«Pilvede püha» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1965)
«Taevaste tuul» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1966)
«Hääl» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1968)
«Lauludemüüja» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1968)
«Ole kus sa oled» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1971)
«Pildi sisse minek» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1973)
«Leopold» (մանկական գիրք, 1974)
«Salamaja piir» (պատմվածք, 1974)
«Vaatame mis Leopold veel räägib» (մանկական գիրք, 1974)
«Põliskevad» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1975)
«Leopold aitab linnameest» (մանկական գիրք, 1976)
«Luulet 1962—1974» (հատընտիր, 1977)
«Maapäälsed asjad» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1978)
«Tubased lapsed» (մանկական գիրք, 1979)
«Rängast rõõmust» (բանաստեղծությունների ժողովածու, 1982)
«Kõik lood Leopoldist» (մանկական գիրք, 1984)
«Seitsmes rahukevad» (վեպ, 1985)
«Kolmed tähed» (մանկական գիրք, 1987)
«Ajaloo ilu» (վեպ, 1991)
«Inimese kapike» (էսսե, 1998)
«Maa taevas: luulet 1962—1990» (հատընտիր, 1998)
«Elujoon: valitud luuletused 1962—1997» (հատընտիր, 2005)
«Kõne koolimaja haual. Artiklid ja esseed 1998—2006» (էսսե, 2006)
«Varjuteater» (վեպ, 2010)
«Ma olen raamat» (էսսե, 2010)

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ https://sisu-vana.ut.ee/ewod/p/paavle
↑ ^3,0 ^3,1 Merilai, A. Of Hard Joy: Half a Century of Viivi Luik's Creations. Poetry(անգլ.) // Interlitteraria : journal. — 2013. — Т. 18. — С. 211—225. — doi:10.12697/IL.2013.18.1.15
↑ Cornelius Hasselblatt: Viivi Luik und der 'Siebte Friedensfrühling'. — baltisches jahrbuch (1986), S. 227—236
↑ Cornelius Hasselblatt: Kann Geschichte schön sein? Zur Konstruktion von Vergangenheit in zwei Romanen Viivi Luiks. — Nordost-Archiv. Zeitschrift für Regionalgeschichte. NF VIII (1999), S. 419—433

Արտաքին հղումներ

Պաշտոնական կայքէջ
Being one with the world i.e. why leave home. An interview by Aija Sakova in Estonian Literary Magazine 2/2018

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիյվի Լույկ» հոդվածին։

[_ae2ca1e6a7ffdeb5-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_e0fe2b7a3a066a87-2] ttps://sisu-vana.ut.ee/ewod/p/paavle

[Merilai-3] 3,0 ^3,1 Merilai, A. Of Hard Joy: Half a Century of Viivi Luik's Creations. Poetry(անգլ.) // Interlitteraria : journal. — 2013. — Т. 18. — С. 211—225. — doi:10.12697/IL.2013.18.1.15

[4] Cornelius Hasselblatt: Viivi Luik und der 'Siebte Friedensfrühling'. — baltisches jahrbuch (1986), S. 227—236

[5] Cornelius Hasselblatt: Kann Geschichte schön sein? Zur Konstruktion von Vergangenheit in zwei Romanen Viivi Luiks. — Nordost-Archiv. Zeitschrift für Regionalgeschichte. NF VIII (1999), S. 419—433

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Վիյվի Լույկ

Ծնվել է	նոյեմբերի 6, 1946(1946-11-06)^[1] (78 տարեկան)
Ծննդավայր	Տենասիլմա, Սակու, Հարյումաա, Էստոնիա
Մասնագիտություն	բանաստեղծուհի, գրող, մանկագիր, արխիվագետ և գրադարանավար
Քաղաքացիություն	Էստոնիա
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q20530057?, Q20530271? և Ajaloo ilu?
Անդամակցություն	Էստոնիայի գրողների միություն
Պարգևներ	Էստոնական ԽՍՀ վաստակավոր գրող A. H. Tammsaare Literary Award? Յուհան Լիիվի անվան բանաստեղծական մրցանակ Էստոնիայի Հանրապետության մշակութային մրցանակ Jaan Kross գրական մրցանակ և Q97221686?
Ամուսին	Jaan Paavle?^[2] և Jaak Jõerüüt?
Viivi Luik Վիքիպահեստում