Վլադիմիր Հարությունյան (գրող)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վլադիմիր Հարությունյան (այլ կիրառումներ)
Վլադիմիր Հարությունի Հարությունյան (մարտի 17, 1931[1], Սուլդա, Ախալքալաքի շրջան, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունվարի 13, 2000[1], Երևան, Հայաստան), հայ արձակագիր, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (1964 թվականից)։ ԽՄԿԿ անդամ 1965 թվականից։
Վլադիմիր Հարությունյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | մարտի 17, 1931[1] |
| Ծննդավայր | Սուլդա, Ախալքալաքի շրջան, Սամցխե-Ջավախեթի մարզ, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Վախճանվել է | հունվարի 13, 2000[1] (68 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Երևան, Հայաստան |
| Մասնագիտություն | արձակագիր |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Վրացական ԽՍՀ և  Հայաստան |
| Կրթություն | Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Վլադիմիր Հարությունյան Վիքիդարանում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1931 թ. մարտի 17-ին Վրացական ԽՍՀ Ախալքալաքի շրջանի Սուլդա գյուղում։ 1947 թ. ավարտել է Ախալքալաքի մանկավարժական ուսումնարանը։ 1947-1950 թթ. Ախալքալաքի շրջանի Սուլդա և Մրագվալ գյուղերում զբաղվել է ուսուցչությամբ։ 1954 թվականին ընդունվել և 1958 թվականին ավարտել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի դերասանական ֆակուլտետը։ 1958-1960 թթ. որպես կրտսեր խմբագիր աշխատել է Երևանի ռադիոկոմիտեում։ 1960-1967 թթ. որպես բաժնի վարիչ աշխատել է «Ոզնի» հանդեսում։ 1969 թ. ավարտել է Մոսկվայի Մաքսիմ Գորկու անվան Գրականության ինստիտուտի բարձրագույն դասընթացները։ 1969-1970 թթ. եղել է Արփա-Սևան կառույցի Ջերմուկի շինարարական վարչության թիվ 1 հորանի միացյալ կուսակցական կոմիտեի քարտուղարը։ 1970-1973 թթ. եղել է Հայաստանի գրողների միության Սյունիքի միավորման նախագահը, 1973-1974 թթ.՝ «Ծիածան» թերթի խմբագիրը։ 1974-1978 թթ. աշխատել է Հայաստանի գրողների միությունում որպես գեղարվեստական գրականության քարոզչության բյուրոյի տնօրեն։ 1989 թվականից հանդիսացել է «Արամե» մշակութային ընկերության նախագահը։ 1992 թվականին հիմնադրել է «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերը» մատենաշարը, հրատարակել Հայաստանի բնակավայրերին նվիրված մի շարք գրքեր։ Հեղինակ է վեպերի (Ատլանտիդա, Վայոց ձոր, Արևադարձ, Անմահության նախօրեին), ինչպես նաև պատմվածքների և վիպակների ժողովածուների (Բողոք լեռներում, Նաիրյան աստվածներ)[2]։
Վլադիմիր Հարությունյանը մահացել է 2000 թվականի հունվարի 13-ին Երևանում 69 տարեկան հասակում։
Ստեղծագործությունը
խմբագրելՎլադիմիր Հարությունյանին, որպես գրողի, ճանաչում է բերել «Վայոց ձոր» վեպը, որտեղ նկարագրվում են 1919-1921 թթ. Վայոց ձորում ծավալվող պատմական իրադարձությունները։ Սակայն, հասարակական առավել մեծ ընդունելության արժանացավ նրա «Արևադարձ» վեպը, որը պատմում է պատանի Կարո Կարայանի կյանքը։ Թե ինչպես է տղան ընկնում հանցագործ միջավայր, և թեև դժվարությամբ, բայց կարողանում է պահպանել իր մաքրությունը։ Վեպում նկարագրվում են այն բոլոր դժվարությունները, ինչի միջով անցնում են Կարոն և նրա ծնողները մինչև որ Կարոն դուրս է գալիս բանտից, որտեղ հայտնվել էր՝ փորձելով մեքենան այրելով վրեժ լուծել իրեն ծեծած, մեկ ամիս ավտոտնակում պահած, անվճար աշխատեցրած և իր ընկերոջը՝ Հունանին սպանած մի հանցագործից՝ Սանդրոյից։ Վլ. Հարությունյանի հաջորդ՝ առավել հայտնի գործը «Անմահության նախօրեին» վեպն է, որի համար հիմք է ծառայել հայոց Արտաշեսյան արքայատոհմի ներկայացուցիչ Արտավազդ Ա-ի հետ կապված դիցապատմական անցքերը։ Ռուսերեն թարգմանվել և 1980 թ. Մոսկվայում հրատարակվել է Վլադիմիր Հարությունյանի «Վայոց ձոր» վեպը։
Երկերի մատենագիտություն
խմբագրել- Բողոք լեռներում (պատմվածքներ), Երևան, 1962, 191 էջ։
- Ատլանտիդա (վեպ), Երևան, 1965, 496 էջ։
- Վայոց ձոր (վեպ), գիրք Ա, Երևան, 1970, 556 էջ։
- Ստվերիկը (հեքիաթ), Երևան, 1971, 20 էջ։
- Վայոց ձոր (վիպակներ), գիրք Բ, Երևան, 1974, 344 էջ։
- Արևադարձ (վեպ), Երևան, 1977, 468 էջ։
- Նաիրյան աստվածներ (վիպակներ), Երևան, 1982, 356 էջ։
- Անմահության նախօրեին (վեպ), Երևան, 1987, 400 էջ։
- Ո՞րտեղ եք, տղաներ, Երևան, 1988, 142 էջ։
- Արևադարձ (վեպ, 2-րդ հրատ.), Երևան, 1989, 465 էջ։
- Էշի խելքը (հեքիաթ), Երևան, 1997, 7 էջ։
- Ճուտիկ անմեղիկը (հեքիաթ), Երևան, 1997, 7 էջ։
- Սովորիր գեղեցիկ խոսել։ Քո կյանքի նպատակը, Երևան, 1997, 14 էջ։
- Նաիրյան աստվածներ (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 1999, 612 էջ։
- Նաիրյան աստվածներ (վիպակ, պատմվածքներ), Երևան, 2000, 612 էջ։
- Քաջարան, Երևան, 2004, 440 էջ։
- Սարդարապատ (բանաստեղծություններ), Երևան, 2006, 249 էջ։
- Մանկական զվարճալի խնդիրներ, Երևան, 2008, 8 էջ։
- Մեկ այլ Ղարաբաղ (դեպքեր, իրադարձություններ, մտորումներ), Երևան, 2009, 87 էջ։
- Մրջնանոցում (բանաստեղծություններ), Երևան, 2009, 16 էջ։
- Կրակված առավոտներ (վեպ), Երևան, 2011, 504 էջ։
Գրականություն
խմբագրել- Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986, էջ 299-300։
- Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 3, Երևան, 1999, էջ 329։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Հարությունյան (գրող)» հոդվածին։ |