Վոլֆգանգ Պաուլ (գերմ.՝ Wolfgang Paul, օգոստոսի 10, 1913(1913-08-10)[1][2][3], Լորենցկիրխ, Zeithain, Մեյսեն, Սաքսոնիա - դեկտեմբերի 7, 1993(1993-12-07)[2][3], Բոնն, Քյոլնի վարչական շրջան, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիա[4]), գերմանացի ֆիզիկոս, որը մասնակցել է զանգվածի ոչ մագնիսական, քառաբևեռ անալիզատորի մշակմանը, ինչը դարձավ իոնային թակարդի հիմքը[9]։ Հանս Գեորգ Դեմելտի հետ միասին կիսել է 1989 թվականի ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը Նորման Ֆոսթեր Ռամզեյի հետ[10]։

Վոլֆգանգ Պաուլ
գերմ.՝ Wolfgang Paul
Ծնվել էօգոստոսի 10, 1913(1913-08-10)[1][2][3]
Լորենցկիրխ, Zeithain, Մեյսեն, Սաքսոնիա
Մահացել էդեկտեմբերի 7, 1993(1993-12-07)[2][3] (80 տարեկան)
Բոնն, Քյոլնի վարչական շրջան, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիա[4]
ԳերեզմանՓոփելսդորֆեր Ֆրիդհոֆ
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Մասնագիտությունֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Բոննի համալսարան, Գյոթինգենի համալսարան և Բեռլինի տեխնիկական համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Վեստֆալիայի գիտությունների ակադեմիա, Հայդելբերգի գիտությունների ակադեմիա, Գյոթինգեն 18, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԲեռլինի տեխնիկական համալսարան և Մյունխենի տեխնիկական համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն
Գիտական ղեկավարՀանս Քորֆերման[5]
Եղել է գիտական ղեկավարPeter Toschek?, Hans-Hellmut Nagel?[5] և Günter Werth?
Պարգևներ
Կայքnobelprize.org/prizes/physics/1989/paul/facts/(անգլ.)
 Wolfgang Paul (physicist) Վիքիպահեստում

Վաղ տարիներ

խմբագրել

Վոլֆգանգ Պաուլը ծնվել է 1913 թվականի օգոստոսի 10-ին Գերմանիայի Լորենցկիրխ շրջանում։ Մեծացել է Մյունխենում, որտեղ իր հայրը դեղագործական քիմիայի պրոֆեսոր էր։ Մի քանի տարի Մյունխենի տեխնիկական համալսարանում աշխատելուց հետո՝ 1934 թվականին, տեղափոխվել է Բեռլինի տեխնիկական համալսարան, որտեղ 1937 թվականին Հանս Գեյգերի խմբում ստացել է դիպլոմ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին ուսումնասիրել է իզոտոպների բաժանումը, որն անհրաժեշտ է միջուկային զենքերում օգտագործվող տրոհվող նյութերի արտադրման համար։

Որդիներ

խմբագրել

Որդիներից Ստեֆան Պաուլը Մյունխենի տեխնիկական համալսարանում տեսական ֆիզիկայի պրոֆեսոր է։ Մյուս որդին՝ Լորենց Պաուլը, Վուպերտալի համալսարանում ֆիզիկայի պրոֆեսոր է։

Աշխատանքներ

խմբագրել
  • Wolfgang, Paul (1990). «Electromagnetic Traps for Charged and Neutral Particles». Reviews of Modern Physics. 62 (3): 531–540. Bibcode:1990RvMP...62..531P. doi:10.1103/RevModPhys.62.531.
  • Paul, Wolfgang; Steinwedel, H. (1953). «Ein neues Massenspektrometer ohne Magnetfeld». Zeitschrift für Naturforschung A. 8 (7): 448–450. Bibcode:1953ZNatA...8..448P. doi:10.1515/zna-1953-0710.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.)LZMK, 1999. — 9272 p.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  5. 5,0 5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  6. http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1989/
  7. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  8. https://web.archive.org/web/20180322130304/http://www.science.unsw.edu.au/alumni/dirac-lecture-series
  9. Toschek, Peter E. (1994 թ․ հուլիս). «Obituary: Wolfgang Paul». Physics Today. 47 (7): 76–77. Bibcode:1994PhT....47g..76T. doi:10.1063/1.2808585. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  10. «1989 թվականի ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ» (անգլերեն). Նոբելյան հիմնադրամ. Վերցված է 2015 թվականի հունվարի 21-ին-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վոլֆգանգ Պաուլ» հոդվածին։