Տալլինի պատեր
Տալլինի պատեր (էստ․՝ Tallinna linnamüür), պարիսպների ու աշտարակների ամբողջություն, որ շրջապատում է միջնադարյան Տալլինի Հին քաղաքը։
Տալլինի առաջին պատերի կառուցումն սկսվել է 1265 թվականին Մարգարետ Սամբիրիայի կողմից. դրանք հայտնի են Մարգարետի պատ անունով։ Պատն ուներ 5մ-ից պակաս բարձրություն, 1.5մ հաստություն[1]։
Տալլինի պատերը հայտնի են 1248 թվականից, սակայն մինչև օրս պահպանված ամենահին պատերն ու աշտարակները վերաբերում են 14-րդ դարին։ Կառուցումը շարունակվել է 15-րդ դարում, ամրությունների վերակառուցումն ավարտվել է 1520-ական թթ.։ Դրանք գրեթե ամբողջովին պահպանվել են։ 16-րդ դարի վերջին կառուցված էին 26 աշտարակ, որոնցից պահպանվել են 18-ը։ Պատերն ունեցել են 8մ բարձրություն, 2,85 մ հաստություն։
Ամենաբարձր աշտարակը Կյուստերի աշտարակն է (30մ)։
Տալլինի պատի շնորհիվ է նաև, որ Տալլինի հին քաղաքն ընդգրկվել է Համաշխարհային ժառանգության ցանկում։ Տալլինի պատի նման պատով է շրջապատված եղել նաև Տարտու քաղաքը, սակայն դրանք ավերվել են 18-րդ դարում։
Աշտարակների ցանկ
խմբագրելԱնվանում | Պատկեր | Նկարագրություն | Տեղադրություն | Կոորդինատներ |
---|---|---|---|---|
Պիկկ-Յալգ աշտարակ (Pika jala väravatorn) |
Pikk jalg | 59°26′15″ հս․ լ. 24°44′34″ ավ. ե.HGЯO | ||
Սեեգիտագունե աշտարակ (Seegitagune torn) |
ավերված | Nunne | ||
Սաունատագունե աշտարակ (Saunatagune torn) |
մասամբ պահպանված | Nunne 9 | ||
Նունի դարպասներ (Nunnavärav) |
Ավերվել է 1868 թ. | Nunne | ||
Նունի աշտարակ (Nunnatorn) |
Väike-Kloostri 1 | 59°26′21″ հս․ լ. 24°44′32″ ավ. ե.HGЯO | ||
Մենաստանի դարպասներ (Kloostrivärav) |
Suur-Kloostri | 59°26′22″ հս․ լ. 24°44′32″ ավ. ե.HGЯO | ||
Շոգեբաղնիքի աշտարակ (Saunatorn) |
Suur-Kloostri 18 | 59°26′22″ հս․ լ. 24°44′32″ ավ. ե.HGЯO | ||
Ոսկե ոտք աշտարակ (Kuldjala torn) |
Gümnaasiumi 3 | 59°26′24″ հս․ լ. 24°44′33″ ավ. ե.HGЯO | ||
Նուննատագանե աշտարակ (Nunnadetagune torn) |
|
Kooli 1/3 | 59°26′25″ հս․ լ. 24°44′34″ ավ. ե.HGЯO | |
Լյովենշեդե աշտարակ (Loewenschede torn) |
|
Kooli 7 | 59°26′26″ հս․ լ. 24°44′35″ ավ. ե.HGЯO | |
Լիպպե աշտարակ (Lippe torn) |
ավերված | Kooli 9 | ||
Լիպպե աշտարակի հետևի անցումը | Կառուցվել է 1933 թ. | Laboratooriumi № 21 | 59°26′26″ հս․ լ. 24°44′38″ ավ. ե.HGЯO | |
Կեյսմյաե աշտարակ (Köismäe torn) |
|
Laboratooriumi № 27 | 59°26′27″ հս․ լ. 24°44′41″ ավ. ե.HGЯO | |
Պլատե աշտարակ (Plate torn) |
Laboratooriumi № 29 | 59°26′28″ հս․ լ. 24°44′43″ ավ. ե.HGЯO | ||
Էպպինգի աշտարակ (Eppingi torn) |
Laboratooriumi № 31 | 59°26′29″ հս․ լ. 24°44′46″ ավ. ե.HGЯO | ||
Գրուսբեկեի հետևի աշտարակ (Grusbeke-tagune torn) |
Laboratooriumi № 33 | 59°26′31″ հս․ լ. 24°44′48″ ավ. ե.HGЯO | ||
Ռենտենի աշտարակ (Renteni torn) |
աշտարակի մի մասը պահպանվել է ավելի ուշ կառուցված շինության ներսում | Lai № 49 | ||
Վուլֆգարդի հետևի աշտարակ (Wulfardi-tagune torn) |
պահպանվել է աշտարակի մի մասը | Lai 4 | 59°26′32″ հս․ լ. 24°44′53″ ավ. ե.HGЯO} | |
Ծովափնյա մեծ դարպասներ (Suur Rannavärav) |
Pikk 70 | 59°26′33″ հս․ լ. 24°44′57″ ավ. ե.HGЯO | ||
Գեր Մարգարետ (Paks Margareeta) |
Pikk 70 | 59°26′33″ հս․ լ. 24°44′58″ ավ. ե.HGЯO | ||
Ստոլտինգի աշտարակ (Stoltingi torn) |
Pikk 68 | 59°26′31″ հս․ լ. 24°44′58″ ավ. ե.HGЯO} | ||
Հատտրոպեի հետևի աշտարակ (Hattorpe-tagune torn) |
Pikk 62 | 59°26′29″ հս․ լ. 24°44′57″ ավ. ե.HGЯO | ||
Ռուսկան նախկին եկեղեցու մոտի աշտարակ | ավերված | Sulevimägi | ||
Ծովափնյա փոքր դարպասներ (Väike Rannavärav) |
ավերված | |||
Բրեմենի աշտարակ (Bremeni torn) |
Vene 28 | 59°26′21″ հս․ լ. 24°44′57″ ավ. ե.HGЯO | ||
Բրեմեն անցում (Bremeni käik) |
19-րդ դար | Bremeni käik | 59°26′21″ հս․ լ. 24°44′57″ ավ. ե.HGЯO | |
Մոնկսի հետևի աշտարակ (Munkadetagune torn) |
Müürivahe 58 | 59°26′18″ հս․ լ. 24°44′58″ ավ. ե.HGЯO | ||
Հելլեման աշտարակ (Hellemani torn) |
Müürivahe 48 / Uus 1 | 59°26′15″ հս․ լ. 24°44′59″ ավ. ե.HGЯO | ||
Վիրուի դարպաս (Viru värav) |
Viru | 59°26′11″ հս․ լ. 24°45′01″ ավ. ե.HGЯO | ||
Հինկե աշտարակ (Hinke torn) |
Pärnu mnt 2 / Müürivahe 32 | 59°26′09″ հս․ լ. 24°44′57″ ավ. ե.HGЯO | ||
Դուվել աշտարակ / Դևի աշտարակr (Duveli torn / Kuraditorn) |
ավերված | Väike-Karja | ||
Լուրենբուրգ կանոնավոր աշտարակ (Lurenburgi suurtükitorn) |
կառուցվել է 1538–1554 թթ., ավերվել է 1767 թ. | Pärnu mnt 7 | ||
Նախրի դարպաս (Karjavärav) |
կառուցվել է 1456 թ., ավերվել է 1849 թ. փողոցները լայնացնելու նպատակով։ Այդ դարպասով էին քաղաքի նախիրը տանում արոտավայր։ | |||
Ասսաուվե աշտարակ (Assauwe torn) |
Müürivahe 12 | 59°26′05″ հս․ լ. 24°44′43″ ավ. ե.HGЯO | ||
Հարյու դարպաս (Harju värav) |
չի պահպանվել |
կառուցվել է 1361 թ., 1448–1453 կառուցվել է երկրորդ ճակատային դարպասը։ 1862 թ. ավերվել է երկրորդ դարպասը, 1875 թ.՝ հիմնականը։ | Harju | 59°26′04″ հս․ լ. 24°44′37″ ավ. ե.HGЯO |
Այծի աշտարակ (Kitsetorn) |
Rüütli | |||
Կիկ-ին-դե-կյոկ | Komandandi tee 2 | 59°26′05″ հս․ լ. 24°44′29″ ավ. ե.HGЯO | ||
Աղջկա աշտարակ (Neitsitorn) |
Lossi plats 11 / Lühike jalg 9A | 59°26′06″ հս․ լ. 24°44′27″ ավ. ե.HGЯO | ||
Տալլի աշտարակ (Tallitorn) |
Lossi plats 11 / Lühike jalg 9A | 59°26′08″ հս․ լ. 24°44′26″ ավ. ե.HGЯO | ||
Լյուհիկե յալգ աշտարակ (Lühike jala väravatorn) |
Lühike jalg 9 | 59°26′10″ հս․ լ. 24°44′28″ ավ. ե.HGЯO |
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Andriy Ksenofontov, = Wall Street ... Estonian Times, 15 August 2002