Վիքիպեդիա

Քիլիան Մըրֆի

իռլանդացի դերասան

Քիլիան Մըրֆի (անգլ.՝ Cillian Murphy, մայիսի 25, 1976(1976-05-25)[6][7][8], Դուգլաս, Կորկ, Մանսթեր, Իռլանդիա), թատրոնի և կինոյի իռլանդացի դերասան, երաժիշտ։ Պրոֆեսիոնալ նորամուտը կատարել է Էնդա Ուոլշի 1996 թվականի «Դիսկո խոզեր» պիեսում․ դեր, որը նա հետագայում կրկնել է 2001 թվականի էկրանավորման մեջ։ Նրա վաղ ֆիլմերից են՝ «28 օր անց» սարսափ ֆիլմը (2002), «Ընդմիջում» սև կատակերգությունը (2003), «Կարմիր աչք» թրիլլերը (2005), «Քամին, որը ցնցում է գարին» իռլանդական պատերազմական դրաման (2006) և «Արևի շող» գիտաֆանտաստիկ թրիլլերը (2007): Նա մարմնավորել է տրանսգենդեր իռլանդուհու դերը «Նախաճաշ Պլուտոնի վրա» (2005) կատակերգական դրամայում, որի համար արժանացել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի անվանակարգի։

Քիլիան Մըրֆի
անգլ.՝ Cillian Murphy
Ծնվել էմայիսի 25, 1976 (48 տարեկան)
ԾննդավայրԴուգլաս, Կորկ, Մանսթեր, Իռլանդիա
ԿրթությունPresentation Brothers College? և University College Cork?
Քաղաքացիություն Իռլանդիա
Ազգությունիռլանդացի
Մասնագիտությունդերասան, սցենարիստ, կոմպոզիտոր, հնչյունավորող, երաժիշտ, թատրոնի դերասան, կինոդերասան, հեռուստատեսային դերասան, դիջեյ և հեռուստատեսային պրոդյուսեր
ԸնտրանիDisco Pigs?, Բեթմեն. Սկիզբը, Սուր հովարներ և Օպենհեյմեր
Ամուսին(ներ)Yvonne McGuinness?
Երեխա(ներ)2
Պարգևներ և մրցանակներ

Մըրֆին սկսել է իր համագործակցությունը կինոռեժիսոր Քրիստոֆեր Նոլանի հետ 2005 թվականին՝ մարմնավորելով Խրտվիլակին «Խավարի ասպետը» տրիլոգիայում (2005-2012), ինչպես նաև խաղալով «Սկիզբ» (2010) և «Դյունկերկ» (2017) ֆիլմերում։ Նա ավելի մեծ ճանաչում ձեռք է բերել Թոմի Շելբիի դերի միջոցով BBC-ի «Սուր հովարներ» պատմական-դրամատիկական սերիալում (2013-2022) և «Լուռ տեղ 2» սարսափ ֆիլմում (2020) նկարահանվելու համար։ Մըրֆին մարմնավորել է Ռոբերտ Օփենհայմերին Նոլանի «Օփենհայմեր» (2023) ֆիլմում, որի համար նրան շնորհվել են մի շարք մրցանակներ, այդ թվում՝ «Օսկար»՝ լավագույն դերասանի համար։

2011 թվականին Մըրֆին արժանացել է Drama Desk Award-ի «Միսթերմեն» մենախաղի համար: 2020 թվականին The Irish Times-ը նրան անվանել է իռլանդական կինոյի բոլոր ժամանակների մեծագույն դերասաններից մեկը[9]։

Վաղ կյանք և կրթություն

խմբագրել
 
Murphy (second from right) with Tim Smyth, Eoin O'Sullivan and Maria-Theresa Grandfield in 1992

Մըրֆին ծնվել է 1976 թվականի մայիսի 25-ին[10] Դուգլասում, Քորք: Նրա մայրը ֆրանսերեն էր դասավանդում, իսկ հայրը՝ Բրենդանը, աշխատում էր կրթության վարչությունում[11]։ Նրա պապը, մորաքույրները, հորեղբայրները նույնպես ուսուցիչներ են եղել։ Նա մեծացել է Բալինթեմփլում, Քորք, իր կրտսեր եղբոր՝ Փայդիի և կրտսեր քույրերի՝ Սիլեի և Օրլայի հետ[12][13]: Քիլիանը սկսել է երգեր գրել և կատարել 10 տարեկանում[14]։

Մըրֆին դաստիարակվել է կաթոլիկ հավատքի մեջ և հաճախել Presentation Brothers College-ի վճարովի կաթոլիկ ավագ դպրոցը, որտեղ նա լավ էր սովորում, բայց հաճախ ընկնում էր անախորժությունների մեջ, երբեմն նրան հեռացնում էին դասերից[11]:

Անձնական կյանք

խմբագրել

2004 թվականին Մըրֆին ամուսնացել է իր վաղեմի ընկերուհու՝ Իվոն ՄաքԳինեսի հետ, որին նա հանդիպել է 1996 թվականին՝ իր ռոք խմբի շոուներից մեկի ժամանակ[15]: Նրանք ապրել են Դուբլինում մինչև 2001 թվականը, այնուհետև տեղափոխվել Լոնդոն, որպեսզի նրա կինը կրթություն ստանա Արվեստի թագավորական քոլեջում: 14 տարի անց՝ 2015 թվականին, նրանք վերադարձել են Դուբլին։ Ունեն երկու որդի՝ ծնված 2005 և 2007 թվականներին[16][17]։

Մըրֆին դաստիարակվել է կաթոլիկ հավատքի մեջ և հակված է եղել ագնոստիզմին, մինչև 2007 թվականը, երբ մարմնավորել է ֆիզիկոսի և տիեզերագնացի դերը «Արևի շող» ֆիլմում, որը ամրապնդել է նրա աթեիզմը[18][19]։ 2019-ին նա հայտնել է, որ կաթոլիկ հավատքը դեռ ձևավորում է իր բարոյականությունը[20][21]։

Նա բուսակեր էր մոտ 15 տարի, ինչը, նրա խոսքով, պայմանավորված էր կովի կատաղությամբ վարակվելու վախով, և ոչ բարոյական նկատառումներից ելնելով[22]: Նա նաև կասկածներ ուներ ագրոբիզնեսի անառողջ գործելակերպի վերաբերյալ[23]։ Մըրֆին վերսկսել է միս ուտել՝ «Սուր հովարներ»-ում իր դերի համար մարզավիճակ ձեռք բերելու համար։ 2022-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ վերադարձել է բուսակերության[24]։

Դերասանական վաստակ և մրցանակներ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Քիլիան Մըրֆիի մրցանակներ և անվանակարգեր

Մըրֆիի կոմերցիոն ամենահաջող ֆիլմերը նրա բազմակի համագործակցություններն են Նոլանի հետ, այդ թվում՝ «Օփենհայմեր», «Սկիզբ», «Բեթմեն։ Սկիզբը» և «Դյունկերկ» ֆիլմերը[25]: «Օփենհայմեր»-ի և Բարբենհայմերի ֆենոմենի հաջողությունից հետո Մըրֆին ընդգրկվել է Variety-ի 2023 թվականի զվարճանքի և մեդիաոլորտի ամենաազդեցիկ դեմքերի ցանկում[26]։ Մըրֆիի աշխատանքները ներառում են նաև քննադատների կողմից ճանաչված այլ ֆիլմեր, ինչպիսիք են «Լուռ տեղ 2» և «Քամին, որը ցնցում է գարին»: Իր կարիերայի ընթացքում նա բազմաթիվ մրցանակների է արժանացել[27][28][29], այդ թվում՝ Իռլանդական կինոյի և հեռուստատեսության չորս մրցանակների, BAFTA մրցանակի, «Ոսկե գլոբուս»-ի և «Օսկար»-ի։

Ֆիլմեր

խմբագրել
Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դեր(եր)ը Ռեժիսոր
1997 Երբ Quando Փեթ Դեքլան Ռեքս
1998 Հեքիաթ Սվիթի Բարրեթթի մասին The Tale of Sweety Barrett բարմեն Փեթը Ստեֆան Բրեդլի
1999 Վտարում Eviction Բրենդան ՄակԲրայդ Թոմ Ուոլեր
1999 Արևայրուք Sunburn Դեվին ՄակԴերբի Նելսոն Հյում
1999 Մահվան շեմին At Death's Door Գրիմ Ռիփեր կրտսեր Քոնր Մորիսեյ
1999 Խրամատը The Trench Ռեգ Ռոքվուդ Ուիլիամ Բոյդ
2000 Filleann an Feall Գիր Ֆրենկի ՄակՔաֆերտի
2000 A Man of Few Words Լավագույն մարդը Թերենս Ուայթ
2001 Եզրին On the Edge Ջոնաթան Բրիչ Ջոն Քորնի
2001 Ինչպես Հարրին դարձավ ծառ How Harry Became a Tree Գաս Գորան Պասկալեվիչ
2001 Դիսկո խոզեր Disco Pigs Դարրեն/խոզ Քիրսթեն Շերիդան
2001 Հերթապահը Watchmen Ֆիլ Պալոմա Բաեզա
2002 28 օր անց 28 Days Later Ջիմ Դեննի Բոյլ
2003 Դասամիջոց Intermission Ջոն Ջոն Քրոուլի
2003 Մարգարտե ականջողով աղջիկը Girl with a Pearl Earring Պիտեր Պետեր Ուեբեր
2003 Ցուրտ լեռը Cold Mountain Բարդոլֆ Էնթոնի Միգելլա
2003 Սոնատ Zonad Գայ Հենդրիկսոն Ջոն Քորնի
2005 Բեթմեն։ Սկիզբը Batman Begins Ջոնաթան Քրեյն Քրիստոֆեր Նոլան
2005 Կարմիր աչք Red Eye Ջեքսոն Ռիփներ Ուեզ Քրավեն
2005 Նախաճաշ Պլուտոնի վրա Breakfast on Pluto Պատրիկ Բրադեն Նեյլ Ջորդան
2006 Լուռ քաղաքը The Silent City Ռաուրի Ռոբինսոն
2006 Քամին, որը ցնցում է գարին The Wind That Shakes the Barley Դամիեն Օ'Դոնովան Քեն Լուչ
2007 Արևի շողը Sunshine Ռոբերտ Կապա Դեննի Բոյլ
2007 Խուզարկություն Watching the Detectives Նեյլ Փոլ Սոթեր
2008 Խավարի ասպետը The Dark Knight Ջոնաթան Քրեյն Քրիստոֆեր Նոլան
2008 Սիրո տարիք The Edge of Love Ուիլիամ Կիլիք Ջոն Մայբուրի
2008 Ալիքի հեծյալները Waveriders Պատմող Ջոել Քորնոյ
2009 Փերրիերի առատաձեռնությունը Perrier's Bounty Մայքլ ՄակՔրի Իեն Ֆիզգիբոն
2009 Ջուրը The Water Սոն Քեվին Դրյու
2010 Սիրամարգը Peacock Ջոն Սկիլպա Մայքլ Լանդեր
2010 Հիփփի հիփփի Շեյք Hippie Hippie Shake Ռիչարդ Նեվիլ Բիբան Քիդրոն
2010 Սկիզբ Inception Ռոբերտ Ֆիշեր Քրիստոֆեր Նոլան
2010 Գահը։ Ժառանգություն Tron: Legacy Էդվարդ Դիլայներ կրտսեր Ժոզեֆ Կոսինսկի
2011 Նահանջ Retreat Մարտին Կարլ Տիբեթս
2011 Ժամանակ In Time Ռայմոնդ Լեոն Էնդրյու Նիքոլ
2012 Կարմիր լույսերը Red Lights Թոմ Բաքլի Ռոդրիգո Կյորտես
2012 Կոտրված Broken Մայք Կերնան Ռուֆուս Նորիս
2012 Խավարի ասպետը։ Լեգենդի վերածնունդը The Dark Knight Rises Ջոնաթան Քրեյն Քրիստոֆեր Նոլան
2013 Հարրիեթը եւ հանդիպումները Harriet and the Matches Կատու (ձայնը) Միրանդա Հովարդ-Ուիլիամս
2014 Դեպի վեր Aloft Իվան Կլաուդիա Լոսա
2014 Գերազանցություն Transcendence գործակալ Դոնալդ Բյուքանան Ուոլի Ֆիսթեր
2015 Ծովի սրտում In the Heart of the Sea Մեթյու Ջոյ Ռոն Հովարդ
2016 Մարդակերպ Anthropoid Ժոզեֆ Գաբքիկ Սին Էլիս
2016 Անվճար կրակ Free Fire Քրիս Բեն Ուոթլի
2017 Երեկույթ The Party Թոմ Սալի Փոթեր
2017 Դյունկերկ Dunkirk Քրիստոֆեր Նոլան
2018 Մեղավոր եղանակը The Delinquent Season Ջիմ Մարկ Օ'Ռոու
2018 Շինել The Overcoat Ակակի (ձայնը) Միլիս Արուլէփ, Շոն Մալեն
2019 Աննա Anna Լենի Միլլեր Լյուկ Բեսոն
Կենտուկիի թագավորությունը Kensuke's Kingdom (ձայն) Նիլ Բոյլ, Քիրք Հենդրի
2020 Լուռ տեղ 2 A Quiet Place 2

Հեռուստատեսություն

խմբագրել
Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դերը
2001 Ճանապարհը, որտեղ ապրում ենք մենք հիմա The Way We Live Now Փոլ Մոնտեքյու
2013 - 2022 Սուր հովարներ (հեռուստասերիալ) Peaky Blinders Թոմի Շելբի
2015 Ատլանտիկ։ Մոլագար օվկիանոս Երկրի վրա Atlantic: The Wildest Ocean on Earth Պատմող

Երաժշտական տեսահոլովակներ

խմբագրել
Տարի
2009 The Water Feist
2011 Winter Beats I Break Horses
2013 Hold Me Forever Money Ռեժիսոր
2015 The Clock Paul Hartnoll Ձայն
2016 Stages The Frank and Walters Ձայն
2017 The Ways Allred and Broderick
2017 The Meetings Of The Waters Fionn Regan

Վիդեո խաղեր

խմբագրել
Տարի Անվանում Դերը
2005 Batman Begins Dr. Jonathan Crane/Scarecrow (ձայնը)

Թատրոն

խմբագրել
Տարի Հայերեն անվանում Բնօրինակ անվանում Դերը Սրահներ
1996 Դիսկո խոզեր Disco Pigs Դարեն/խոզ Corcadorca Theatre Company
1998 Ոչնչից՝ մեծ աղմուկ Much Ado About Nothing Կլաուդիո Bickerstaffe Theatre Company
1999 Երկրի տղան The Country Boy Կարլի Druid Theatre Company
1999 Ջունոն եւ սիրամարգը Juno and the Paycock Ջոնի Բոյլ Druid Theatre Company
2002 Իրերի ձեւը The Shape of Things Ադամ Gate Theatre
2003 Ճայը The Seagull Կոնստանդին Edinburgh International Festival
2004 Playboy-ը Արեւմտյան աշխարհում The Playboy of the Western World Քրիստի Մահոն Druid Theatre Company
2006 Սիրո երգ Love Song Բին New Ambassadors Theatre
2010 From Galway to Broadway and back again Քրիստի Մահոն Druid Theatre Company
2011 Misterman Թոմաս Մագիլ Galway Arts Festival

Royal National Theatre

St. Ann's Warehouse

2014 Ballyturk No. 1 Galway Arts Festival

Olympia Theatre

Cork Opera House

Royal National Thea

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Moreau J. Golden Globes: ‘Oppenheimer’ Leads With Five Wins, ‘Succession’ Tops TV With Four (Complete Winners List) — 2024.
  2. ↑ https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/2024
  3. ↑ https://www.bafta.org/film/awards/2024-nominations-winners#leading-actor---cillian-murphy
  4. ↑ https://www.sagawards.org/awards/nominees-and-recipients/30th-annual-screen-actors-guild-awards
  5. ↑ https://www.cultureireland.ie/news/article/cillian-murphy-wins-drama-desk-award-for-misterman
  6. ↑ Internet Broadway Database — 2000.
  7. ↑ filmportal.de — 2005.
  8. ↑ Discogs — 2000.
  9. ↑ Clarke, Donald; Brady, Tara (13 June 2020). «The 50 greatest Irish film actors of all time». Irish Times. Արխիվացված օրիգինալից 5 August 2020-ին. Վերցված է 14 June 2020-ին.
  10. ↑ Boland, Yasmin (16 August 2021). «Horoscope». TV Guide. էջ 72.
  11. ↑ 11,0 11,1 Walsh, John (31 March 2007). «Murphy's lore: Meet the action hero who looks on the verge of tears». The Independent. Արխիվացված է օրիգինալից 20 April 2008-ին. Վերցված է 18 July 2007-ին.
  12. ↑ O'Sullivan, Gemma (1 February 2004). «Ireland: Sane Boy of the Western World». The Sunday Times. Արխիվացված օրիգինալից 15 June 2011-ին. Վերցված է 11 December 2007-ին.
  13. ↑ Lytal, Cristy (February 2006). «The 24 Finest Performances of 2005: Cillian Murphy». Premiere. Արխիվացված է օրիգինալից 5 December 2008-ին. Վերցված է 19 July 2007-ին.
  14. ↑ O'Donoghue, Donal (6 February 2004). «Western Hero». RTÉ Guide.
  15. ↑ McLean, Craig (24 December 2005). «A Close Shave». Telegraph Magazine.
  16. ↑ «Cillian Murphy: If you're an actor, it's essential to live like a normal person». Irish Independent. 24 September 2014. Արխիվացված օրիգինալից 18 June 2015-ին. Վերցված է 18 June 2015-ին.
  17. ↑ Siggins, Lorna (3 February 2014). «'Persevere...and keep having a laugh,' actor Cillian Murphy tells youth groups in Galway». Irish Times. Արխիվացված օրիգինալից 20 December 2016-ին. Վերցված է 30 November 2016-ին.
  18. ↑ Fulton, Rick (30 March 2007). «Danny's New Golden Boy». Daily Record. Scotland. Արխիվացված օրիգինալից 17 October 2020-ին. Վերցված է 18 July 2007-ին.
  19. ↑ «Killing time with Cillian Murphy». GamesRadar. 20 July 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 20 July 2017-ին.
  20. ↑ Schube, Sam (2 October 2019). «How Cillian Murphy Keeps the Fame Wolves at the Door». GQ Style. Արխիվացված օրիգինալից 4 October 2019-ին. Վերցված է 29 September 2021-ին.
  21. ↑ «Cillian Murphy interview: 'I'm not afraid to express opinions'». TimeOut. 4 September 2013. Արխիվացված օրիգինալից 15 September 2013-ին. Վերցված է 29 September 2021-ին.
  22. ↑ O'Connor, Roisin (29 March 2017). «Cillian Murphy gave up vegetarianism after 15 years for Peaky Blinders». Independent. Արխիվացված օրիգինալից 20 January 2018-ին. Վերցված է 25 August 2017-ին.
  23. ↑ Wallick, Lee (April–May 2007). «A, B, Cillian–Z». Wonderland.
  24. ↑ Cumming, Ed (20 February 2022). «'It's the end of a big adventure': Cillian Murphy». The Observer. The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 20 February 2022-ին. Վերցված է 24 July 2023-ին.
  25. ↑ «Cllian Murphy». Rotten Tomatoes. Արխիվացված օրիգինալից 15 January 2024-ին. Վերցված է 23 February 2024-ին.
  26. ↑ «Cillian Murphy». Variety. Արխիվացված օրիգինալից 23 February 2024-ին. Վերցված է 23 February 2024-ին.
  27. ↑ «IFTA | Irish Film & Television Academy | Irish Film & Television Awards». www.ifta.ie. Արխիվացված օրիգինալից 9 October 2020-ին. Վերցված է 6 October 2020-ին.
  28. ↑ «Amy Huberman and Mattress Mick were among the winners at tonight's IFTAs». Breakingnews.ie. 8 April 2017. Արխիվացված օրիգինալից 10 April 2017-ին. Վերցված է 9 April 2017-ին.
  29. ↑ «Oppenheimer star Cillian Murphy adds Ifta to his trophy cabinet». BBC News (բրիտանական անգլերեն). 2024-04-20. Արխիվացված օրիգինալից 22 April 2024-ին. Վերցված է 2024-04-23-ին.

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. https://www.imdb.com/name/nm0614165/
  2. https://www.indiewire.com/2013/07/watch-inception-star-cillian-murphys-directorial-debut-a-meh-worthy-ballet-music-video-37129/
  3. https://books.google.am/books?id=I5g1-BUJz10C&pg=PA10&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  4. https://web.archive.org/web/20050208220438/http://www.gate-theatre.ie/theshapeofthings.html
  5. https://metro.co.uk/2009/10/27/cillian-murphy-241075/
  6. https://www.standard.co.uk/lifestyle/esmagazine/cillian-murphy-is-shaking-up-theatre-this-spring-7643078.html
  7. https://www.irishtimes.com/life-and-style/people/persevere-and-keep-having-a-laugh-actor-cillian-murphy-tells-youth-groups-in-galway-1.1676965
  8. https://en.wiki.x.io/wiki/Cillian_Murphy
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քիլիան Մըրֆի» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wiki.x.io/w/index.php?title=Քիլիան_Մըրֆի&oldid=10060260» էջից