Աբխազներ (աբխ.՝ аԥсуаа), աբխազա-ադըղեական ժողովուրդներից մեկն են, Աբխազիայի բնիկ բնակչությունը։ Ապրում են Աբխազիայում, Կովկասի այլ տարածքներում, ինչպես նաև Թուրքիայում, Ռուսաստանում, Սիրիայում, Հորդանանում, ցրված՝ ԱՄՆ-ում և Արևմտյան Եվրոպայում։

Աբխազներ
աբխ.՝ аԥсуаа
Ընդհանուր քանակ

600—1 մլն.

Բնակեցում
Թուրքիա Թուրքիա 300,000—1 մլն.[1][2][3][4]
Աբխազիայի Հանրապետություն Աբխազիայի Հանրապետություն 122,175 [5]
Վրաստան Վրաստան (առանց Աբխազիայի) 3,527 [6]
Ռուսաստան Ռուսաստան 8,177 [7]
Սիրիա Սիրիա 5,000 [4]
Գերմանիա Գերմանիա 5,000 [4]
Ուկրաինա Ուկրաինա 1,458 [8]
Լեզու(ներ)
աբխազերեն
Հավատք(ներ)
ուղղափառություն, սուննի իսլամ
Բարեկամական էթնիկ խմբեր
աբազներ, չերքեզներ

Պատմություն

խմբագրել

Ըստ 1989 թվականի մարդահաշվի, Աբխազիայի աբխազների քանակը կազմել էր 93,3 հազար մարդ (Աբխազիայի բնակչության 18%-ը)։ Ըստ 2003 թվականի՝ 94,6 հազար մարդ, ինչը երկրի բնակչության 44%-ն է կազմում։

Աբխազների ընդհանուր քանակը ամբողջ աշխարհում կազմում է 600—1 մլն. մարդ։ Իսկ Աբխազիայում 2011 թվականի մարդահաշվի՝ 122 175։

Խոսում են աբխազերեն, որը մտնում է աբխազա-ադըղեական լեզվախմբի, Աբխազիայում ապրող աբխազների հիմնական մասը խոսում է նաև ռուսերեն նաև վրացերեն։ Կրոններից տարածված են ուղղափառությունը (5-6-րդ դարերում) և սուննի հոսքի իսլամը (16-րդ դարից)։ Աբխազները ծագել են ապսիլներից և աբազգներից։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Abkhaz. Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version
  2. (2009) Abkhazia Seeking Turkish Recognition of Independence
  3. (2009) ABKHAZIA’S DIASPORA: DREAMING OF HOME
  4. 4,0 4,1 4,2 Chirikba 2003 p8
  5. (2003) 2003 Census statistics (ռուս.)
  6. (2002)
  7. 2002 Census statistics (ռուս.)
  8. [1]

Գրականություն

խմբագրել
  • Инал-ипа Ш. Д. Абхазы. Сухуми, 1965.
  • Хашба М. Абхазские народные музыкальные инструменты. Сухуми, 1967.
  • Хашба М. Жанры абхазской народной музыки. Сухуми, 1983.
  • Hewitt B.G. (ed.). The Abkhazians. A Handbook. London։ Curzon Press, 1999.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբխազներ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 31