Աուգսբուրգյան խոստովանություն

Աուգսբուրգյան խոստովանություն (լատին․՝ Confessio Augustana, գերմ.՝ Augsburger Bekenntnis), ամենավաղ պաշտոնական կրոնական փաստաթուղթը, որը դեռ լյութերացիների համար աստվածաբանական նորմ էր։ Այն մշակվել է Մելանխթոնի կողմից և հաստատվել է Լյութերի կողմից՝ որպես լութերական եկեղեցու հավատքի խոստովանության հայտարարություն։ Փաստաթուղթը ներկայացվել է Կառլոս V-ին Աուգսբուրգի ռայխստագում 1530 թվականի հունիսի 25-ին, որը պատմության մեջ մտավ որպես Աուգսբուրգյան ռայխստագ։ Որպես պատասխան կաթողիկոսները գրեցին պապական հակահարված (Confutatio Pontificio), իսկ Կոստանդնուպոլսի պատրիարք Երեմիա Երկրորդը պատասխանեց ուղղափառների անունից^[1]։

Ի պատախան հակահարվածին (Confutatio), հետագայում գրվեց Աուգսբուրգյան խոստովանության գովաբանություն։

Բովանդակություն

Աուգսբուրգյան խոստովանությունը բաղկացած է 28 վարդապետական դրույթներից (հոդվածներ, պարագրաֆներ)։ Կաթոլիկ ուսմունքների հետ անհամաձայնությունները արտահայտվում են շատ ուշադիր, քանի որ Մելանթտոնը շատ փափուկ և դիվանագիտական բնույթ է կրում, և Լյութերը դեռ փայփայում է այն հույսը, որ կայսրը գումարելու է Տիեզերական ժողովը։

Պարագրաֆ	Անվանում	Նկարագրություն
I	Աստծո մասին	Լյութերացիները հավատում են եռյակ Աստծուն և մերժում են Աստծո բնույթի վերաբերյալ այլ մեկնաբանությունները։
II	Առաջին մեղք	Լյութերացիները կարծում են, որ ծննդյան օրից մարդիկ մեղավոր են. նրանք (մարդիկ) չեն վախենում Աստծուց, չեն վստահում նրան և լի են բոլոր տեսակի ցանկություններով։ Մեղքի միակ բուժումը Սուրբ Հոգու միջոցով մկրտությունն է։
III	Աստծու որդու մասին (Հիսուս Քրիստոս)	Լյութերացիները կարծում են, որ Հիսուսը մարմնավորված էր և ի սկզբանե ընկալում էր մարդու բնությունը, հետևաբար նրա բնության մեջ երկու բնույթ են միավորված։ Քրիստոսն է, որ մարդկանց վերադարձնում է Աստծու մոտ։
IV	Արդարացման մասին	Մարդը չի կարող արդարացվել Աստծո առջև գործերով, այլ միայն հավատքով։
V	Եկեղեցական ծառայության մասին	Լյութերացիները կարծում են, որ սրբությունները Սուրբ Հոգու գործիքներ են, որոնց օգնությամբ Աստված փրկում է մարդկանց։
VI	Ապաշխարության մասին	Լյութերացիները հավատում են, որ բարի գործերը հավատքի հետևանք են, բայց չեն հանդիասանում փրկության պայման։
VII	Եկեղեցու մասին	Լյութերացիները հավատում են մեկ Սուրբ եկեղեցուն` մի եկեղեցու, որտեղ ավետարանները հավատարմորեն քարոզվում են, և ուղարկվում են սրբությունները։
VIII	Ի՞նչ է եկեղեցին	Չնայած այն հանգամանքին, որ եկեղեցում կան շատ կեղծավորներ, եկեղեցու սրբությունները արդյունավետ են, քանի որ դրանք կատարվում են Սուրբ Հոգու զորությամբ։
IX	Մկրտության մասին	Լյութերացիները պնդում են, որ մկրտությունը անհրաժեշտ է փրկության համար, քանի որ վերին օգնությունն է մկրտության մեջ։ Հետևաբար, երեխաները պետք է մկրտվեն։
X	Հաղորդության մասին	Լյութերացիները հավատում են, որ Քրիստոսը Հաղորդության պահին իսկապես ներկա է հացով և գինով։
XI	Պատվիրանների մասին	Լյութերացիները չեն հերքում պատվիրանները, բայց համարում են, որ մեղքերի թողությունը պարտադիր չէ։
XII	Ապաշխարության մասին	Ապաշխարությունը սկսվում է վշտից և ավարտվում է հավատով, որը բխում է ավետարանից։
XIII	Խորհուրդների օգտագործման մասին	Խորհուրդները (Մկրտություն և Հաղորդություն) Աստծո ուղղակի արարողություններն են։
XIV	Հովիվների կարգադրության մասին	Լյութերացիներին թույլատրվում է արարողություններ ուղարկել միայն նրանց, ովքեր պատշաճ կերպով կանչված են դրան։
XV	Եկեղեցական ծեսերի մասին	Լյութերացիները կարծում են, որ եկեղեցական արարողությունները օգտակար են կարգուկանոնը պահպանելու համար, բայց դրանց մասնակցելը ինքնաբերաբար չի հանգեցնում փրկության, ինչպես նաև հակառակը։
XVI	Աշխարհիկ գործերի մասին	Աշխարհիկ հաստատությունները մեկնաբանվում են որպես աստվածային հաստատություններ, հետևաբար քրիստոնյաները կարող են և պետք է հաջողության հասնեն իրենց աշխարհիկ մասնագիտությունների մեջ, քանզի այդ աշխարհում դա նրանց կոչումն է։
XVII	Երկրորդ գալստյան մասին	Լյութերացիները հավատում են Հիսուս Քրիստոսի Երկրորդ Գալուստին, որը կգա դատելու կենդանի և մեռելների մասին։
XVIII	Ընտրության ազատության մասին	Ընտության ազատությունը հայտնվում է աշխարհիկ գործերում, բայց ոչ փրկության գործերում։
XIX	Մեղքի պատճառի մասին	Մեղքի պատճառը Աստվածը չէ, այլ դևերի և չարագործների չար կամքը։
XX	Բարի գործերի մասին	Բարի գործերը մարդու մեջ հավատքի առկայության նշան են, բայց նրանց փրկությունը չի կարող վաստակել։
XXI	Սրբերի տոնի հարգումը	Լյութերացիները հարգում են սրբերին, բայց չեն խոնարհվում նրանց առջև, քանի որ նրանք չեն փրկում, այլ Հիսուս Քրիստոսը։ Դրանք պարզապես դերային մոդելներ են։
XXII	Գավաթից հաղորդության կարիք	Լյութերացիները կարծում են, որ հաղորդությունը պետք է լինի երկու տեսակ (Հաց և գինի) բոլորի համար, և ոչ միայն հոգևորականների համար։
XXIII	Կուսակրոնության քննադատություն	Լյութերացիները կարծում են, որ կուսակրոնությունը համեմատաբար վերջերս, զուտ մարդկային կայացում է։ Քահանաներն ամուսնանալու օրինական իրավունք ունեն։
XXIV	Շեշտադրումներ ծեսերի կրթական բնույթի վրա	Ծեսերի և ուխտերի միջոցով փրկություն գտնելու փորձերը (ներառյալ վանակաները) հակասում են ավետարանին։
XXVIII	Քահանայի իրավունքների սահմանափակումները	Եկեղեցին պահպանում է միայն պատարագների քարոզը և ղեկավարումը, սա է դրա նպատակը։ Դրա համար կան քաղաքացիական իշխանություններ։

Այնուհետև, 1540-ի լատինական հրատարակության մեջ Մելանխտոնը փոխեց հաղորդության ուսմունքը Կալվինիստների հետ մերձեցման շահերից ելնելով, ինչը հանգեցրեց Աուգսբուրգի խոստովանության երկու հրատարակությունների՝ invariata և variata: Վերջինը վերցվեց որպես բոլոր կրոնական և քաղաքական պայմանագրերի կնքման հիմք։ Աուգսբուրգի խոստովանության երկրորդ հրատարակությունը ստորագրեցին Կալվինը և գերմանացի այլ բարեփոխիչները և հետևաբար լյութերական հավատքի խոստովանությունից այն վերածվեց ընդհանուր բողոքականների։

Խոստովանական լյութերանները, շեշտելով իրենց անհամաձայնությունը հետխորհրդարանականների հետ, հաճախ շեշտում են, որ նրանք հավատարիմ են հավատքի հոդվածներին, քանի որ դրանք ներկայացված են Աուգսբուրգի «անփոփոխ (կամ իրական)» խոստովանության մեջ։

1999 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նույն Աուգսբուրգում Վատիկանի միասնության խորհրդի ղեկավար, կարդինալ Էդուարդ Քասսիին և Համաշխարհային Լյութերական ֆեդերացիայի նախագահ, եպիսկոպոս Քրիստիան Կրուսը ստորագրեցին «Համատեղ հռչակագիր հիմնավորման վարդապետության վերաբերյալ»^[2]։ Համաշխարհային հանրությունն այս արարքը ընկալեց որպես հաշտություն կաթոլիկների և լյութերականների միջև։ Սակայն իրականում փաստաթղթի տեքստը հիմք չի տալիս նման եզրակացությունների։ Պայմանավորվող կողմերն ասացին. «Մենք համատեղ ընդունում ենք, որ Աստծո կողմից ընդունվելու ենք միայն ողորմածությունից, Քրիստոսի Փրկչի հավատքով և ոչ թե անձնական արժանիքներով»։ Փաստաթղթի հեղինակները ներկայացնում են «տարբերակված համաձայնության» հայեցակարգը, որը թույլ է տալիս յուրաքանչյուր կողմին, օգտագործելով գիտնական հռետորաբանություն, մնալ չհամոզված։ Ավելի քան երկու հարյուր կաթոլիկ եպիսկոպոսներ և աստվածաբաններ դեմ էին համատեղ հայտարարության ստորագրմանը՝ որպես «Եկեղեցու սկզբունքների պղծում՝ հանուն աշխարհիկ քաղաքականության»։ Կրոնադավան լյութերաները ոչ պակաս թերահավատորեն են վերաբերվում այս իրադարձությանը, մանավանդ այն փաստի համատեքստում, որ Հռոմի Պապը հաջորդ տարի հայտարարվել է «ինդուլգիայի տարի»։

Տես նաև

Երեմիա II-ի պատասխանը Աուգսբուրգյան խոստովանությանը

Ծանոթագրություններ

↑ «Аугсбургское исповедание». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ «Joint Declaration on the Doctrine of Justification». www.vatican.va. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 24-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աուգսբուրգյան խոստովանություն» հոդվածին։

[1] «Аугсбургское исповедание». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[2] «Joint Declaration on the Doctrine of Justification». www.vatican.va. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 24-ին.

[1]

[2]