Ժեկո Ռադև

Ժեկո Ռադև (բուլղար․՝ Жеко Жеков Радев, հուլիսի 31, 1875(1875-07-31), Նովի Պազար, Օսմանյան կայսրություն - հունվարի 24, 1934(1934-01-24), Սոֆիա, Բուլղարիայի թագավորություն), բուլղար գիտնական-աշխարհագրագետ, մանկավարժ, պրոֆեսոր, Բուլղարիայում գիտական գեոմորֆոլոգիայի հիմնադիր։

Ժեկո Ռադև բուլղար․՝ Жеко Радев
Ծնվել է	հուլիսի 31, 1875(1875-07-31)
Ծննդավայր	Նովի Պազար, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հունվարի 24, 1934(1934-01-24) (58 տարեկան)
Մահվան վայր	Սոֆիա, Բուլղարիայի թագավորություն
Գերեզման	Սոֆիայի կենտրոնական գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Բուլղարիա
Մայրենի լեզու	բուլղարերեն
Կրթություն	Սոֆիայի համալսարան և HU Berlin
Մասնագիտություն	աշխարհագրագետ, գեոմորֆոլոգ և համալսարանի դասախոս
Աշխատավայր	Սոֆիայի համալսարան

1918 թվականին Բուլղարական աշխարհագրական հասարակության հիմնադիրներից մեկն է։

Կենսագրություն

Ժեկո Ռադևը ծնվել է 1875 թվականի հուլիսի 31-ին Նովի Պազար քաղաքում, Շումենի մարզ։ 1894 թվականին ավարտել է Շումենի մանկավարժական ուսումնարանը։ Տարրական դպրոցում աշխատել է որպես ուսուցիչ։ 1900 թվականից Սոֆիայի համալսարանում սովորել է մանկավարժություն և փիլիսոփայություն։ 1904 թվականին ավարտել է համալսարանը, որից հետո Բուրգասի գիմնազիայում ուսուցիչ է աշխատել։

1906 թվականի սկզբից եղել է պրոֆեսոր Աթանաս Իշիրկովի՝ Բուլղարիայում գիտական աշխարհագրության հիմնադրի օգնականը։

1911-1912 թվականներին պրոֆեսոր Ալբրեխտ Պենկի գլխավորությամբ Բեռլինում ստաժավորում է անցել։ Առաջին Բալկանյան պատերազմի սկիզբն ընդհատել է նրա ուսումը, որը շարունակել է 1913-1914 թվականներին։

1915 թվականին գրել է «Կարստային ձևեր Արևմտյան Ստարա Պլանինայում» մեծ գիտական աշխատությունը, որի հիման վրա արժանացել է ֆիզիկական աշխարհագրության դոցենտի գիտական աստիճանի։ Այդ դարի սկսել է գեոմորֆոլոգիայի մեթոդների և խնդիրների դասախոսությունների կուրս կարդալ։

1916 թվականին օգնել է Ա. Իշիրկովին Հյուսիսային Մակեդոնիայում գիտական արշավում, որը կազմակերպվել էր բուլղարական բանակի շտաբի կողմից։

1921 թվականին եղել է արտահաստիքային, իսկ 1927 թվականից՝ Սոֆիայի համալսարանի ֆիզիկական ամբիոնի վարիչ, ֆիզիկական աշխարհագրության պրոֆեսոր։

Ժեկո Ռադևը մահացել է 1934 թվականի հունվարի 24-ին Սոֆիայում՝ 58 տարեկան հասակում։

Ընտրյալ գիտական հրապարակումներ

Ժեկո Ռադևը ֆիզիկական աշխարհագրության և գեոմորֆոլոգիայի ոլորտում բազմաթիվ գիտական աշխատությունների հեղինակ է`

• НѢколко бележки върху климата на гр. Бургасъ (1906)
• НашитѢ селища въ връзка въ тѢхната надморска височина (1906, համահեղինակ)
• Рила планина — орохидрографски бележки (1910)
• Картометрически приносъ за изучаване на България (1910)
• Географическо положение, граници и повърхнина на България (1910)
• Карстови форми въ Западна Стара планина (1915)
• Предметъ и методи на географията (1919)
• Геоморфологически бѢлѢзи на българскитѢ земи и тѢхното значение за температурнитѢ и валежни отношения на страната (1919)
• Природна скулптура по високите български планини (1920)
• Геоморфологична работа на ледника (1921)
• Ледникови следи въ облика на Пиринъ (1921)
• Алпийски и подалпийски пояси на високитѢ български планини (1921)
• РѢка ВѪча и нейната долина (1923)
• Географска и етнографска Македония (1924)
• Търновският проломъ и долината на р. Янтра (1925)
• Източна Стара планина и долината на р. Камчия (1926)
• Има ли следи от дилувиално заледяване на Витоша(1926)
• Географска и етнографска България въ нейните исторически граници (1926)
• Епигенетични проломи въ долината на р. Струма (1933).

Արտաքին հղումներ

• Проф. Жеко Радев(բուլղ.)