Ռյորոսի համայնք
Ռյորոս (նորվ.՝ Røros, սաամ. Plassje), համայնք Նորվեգիայի Սյոր Թրյոնդելագ կոմսությունում։ Վարչական կենտրոնը Ռյորոս քաղաքն է։ Տեղակայված է Շվեդիայի սահմանի մոտ՝ Ռեա գետի և Նորվեգիայի ամենաերկար Գլոմմա գետի հատման վայրում։ Վարչական կենտրոն Ռյորոս քաղաքի կենտրոնը համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ է[1]։
 նորվ.՝ Røros | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| Երկիր |  Նորվեգիա | ||
| Կարգավիճակ | Նորվեգիայի կոմունաներ | ||
| Մտնում է |  Սյոր Թրյոնդելագ կոմսություն | ||
| Վարչկենտրոն | Ռյորոս | ||
| ԲԾՄ | 628 մետր | ||
| Հիմնական լեզու | Բուկմոլ | ||
| Պաշտոնական լեզուներ | նորվեգերեն և Հարավսաամերեն | ||
| Բնակչություն (2008) | 5558 | ||
| Տարածք | 1956.39 | ||
 | |||
| Հիմնադրված է | 1838 թ. | ||
| Սահմանակցում է | Tydal?, Holtålen Municipality?, Ուս, Engerdal Municipality? և Härjedalen Municipality? | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 | ||
| ISO 3166-2 կոդ | 1640 | ||
| roros.kommune.no | |||
17-րդ դարից Ռյորոսը եղել է պղնձի արդյունահանման կարևորագույն կենտրոններից։ Դանիա-շվեդական պատերազմի ժամանակ երկու անգամ՝ 1678 և 1679 թվականներին ամբողջությամբ ավերվել էշվեդական զորքի կողմից։ Պատերազմից հետո պղնձի հանքավայրերի շահագործումը անցել է գերմանացի բանկիր Յոհան Ինգերսը։ Ռյորոսը կրկին գրավվեց շվեդական զորքի կողմից 1718 թվականին՝ Հյուսիսային մեծ պատերազմի ժամանակ, սակայն հետագայում շվեդները ստիպված էին լքել քաղաքը և հեռանալ լեռներ, որտեղ ցրտահարությունից զոհվեց 3000 զինվոր[1]։
Ռյորոս քաղաքի կենտրոնում պահպանվել են լեռնահանքարդյունաբերության ծաղկման ժամանակաշրջանի տարիների շինություններ։ 1980 թվականին Ռյորոսը ընդգրկվեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում։
Ռյորոս քաղաքը գտնվում է Ռյորոսյան երկաթուղու գծի վրա, որը Գլոմա դաշտավայրով միացնում է Օսլոն և Թրոնհեյմը։ Քաղաքում գործում են օդանավակայան, որտեղից իրականացվում են կանոնավոր չվերթներ դեպի մայրաքաղաք Օսլո[1]։
Ռյորոսում գրանցված ամենացածր եղանակը, որ արձանագրվել է օդերևութաբանների կողմից, եղել է 1914 թվականին -50,4 °C, ինչը դարձնում է այն Նորվեգիայի Ֆինմարք կոմսությունից հարավ ընկած տարածքի ամենացուրտ վայրը[1]։
Ռյորոսի համայնքում տարածված է սաամերեն լեզվի ամենահյուսիսային բարբառը, որը համարվում է հյուսիսսաամերենի ենթաճյուղը։
19-րդ դարի վերջից մինչև 20-րդ դարի սկիզբը նորվեգացի գեղանկարից Հարալդ Օսկար Սոհլբերգը, ով ապրել է Ռյորոս քաղաքում, բավականին հայտնի նկարիչ է Նորվեգիայում։ Նրա ստեղծագործություններում ակնհայտ երևում է Ռյորոսի սառնաշունչ բնապատկերի արձագանքը[1]։
Պատկերասրահ
խմբագրել.jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԱրտաքին հղումներ
խմբագրել- Municipal fact sheet Արխիվացված 2011-05-13 Wayback Machine from Statistics Norway
- History of Røros at Bergstaden.Org
- World heritage site Røros
- Røros info Արխիվացված 2006-12-05 Wayback Machine
- UNESCO Røros entry
- Visitnorway.com Røros Արխիվացված 2011-05-23 Wayback Machine
- Map hiking and DNT cabins
- VR images of Røros Արխիվացված 2011-10-08 Wayback Machine
- Haugan, Røros, Norway