Վլադիմիր Մեդինսկի

ռուս քաղաքական գործիչ

Վլադիմիր Ռոստիսլավովիչ Մեդինսկի (ռուս.՝ Влади́мир Ростисла́вович Меди́нский, հուլիսի 18, 1970(1970-07-18), Սմելա, Չերկասիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուս պետական և քաղաքական գործիչ, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի օգնական 2020 թվականի հունվարի 24-ից։

Վլադիմիր Մեդինսկի
 
Կուսակցություն՝ Միասնական Ռուսաստան և ԽՄԿԿ
Կրթություն՝ Միջազգային հարաբերությունների Մոսկվայի պետական ինստիտուտ
Գիտական աստիճան՝ քաղաքագիտության դոկտոր և պատմական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն՝ լրագրող, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախոս, գրող, բլոգեր, պատմաբան և Պետական Դումայի անդամ
Ծննդյան օր հուլիսի 18, 1970(1970-07-18) (54 տարեկան)
Ծննդավայր Սմելա, Չերկասիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
 
Կայք՝ medinskiy.ru
 
Պարգևներ

Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարար 2012 թվականի մայիսի 21-ից մինչև 2020 թվականի հունվարի 15-ը (պաշտոնակատար՝ 2018 թվականի մայիսի 8-ից մինչև 18-ը և 2020 թվականի հունվարի 15-ից մինչև 21-ը)[2][3][4]։ Միասնական Ռուսաստան Համառուսաստանյան քաղաքական կուսակցության անդամ։

Ռուսաստանի Դաշնության Դաշնային ժողովի Պետական դումայի 4-րդ և 5-րդ գումարումների պատգամավոր (2004-2011), Միասնական Ռուսաստան քաղաքական կուսակցության բարձրագույն խորհրդի բյուրոյի անդամ[5]։

Վլադիմիր Մեդինսկու քաղաքական և ստեղծագործական ուղին, որի հայացքները որոշ լրատվամիջոցներում բնութագրվում են որպես պահպանողական, սկսվել է 1992 թվականին Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտից  հետո, որտեղ նա ստացել է լրագրող-միջազգայնագետի որակավորում։ PR տեխնոլոգիաների մասնագետ Մեդինսկին, որին Forbes-ը բնութագրում է որպես գաղափարական կլանի մարդ, 21-րդ դարում մտել է Վլադիմիր Պուտինի թիմի մեջ[6]։ 2003 թվականին դառնալով Պետդումայի պատգամավոր՝ Մեդինսկին շուտով դարձավ ռուսական իսթեբլիշմենթի նկատելի դեմք, ճանաչվեց որպես արդյունավետ լոբբիստ, որն առաջ էր տանում խաղային, ծխախոտային, գարեջրի և գովազդային բիզնեսի շահերը[7][8][9][10][11]։

Մեդինսկու ընթերցողական միջավայրում ժողովրդականությունը բերեց մի շարք ցածր բյուջետային գրքեր, սեփական վարկածներով և ռուսական պատմության մեկնաբանություններով։ Նրանց սյուժեները, որոնք հեղինակը սահմանում է որպես պատմական դիցաբանություն, կառուցված են հայրենիքի պաշտպանների ու թշնամիների կարծրատիպային հակադրության, պատմական իրադարձությունների ու փաստերի հեղինակային մեկնաբանման վրա տերությունների շահերի պարադիգմում[12]։ 2012 թվականին լույս է տեսել Մեդինսկու Պատ առաջին վեպը՝ նվիրված աղոտ ժամանակների իրադարձություններին՝ Սմոլենսկի պաշարմանը 1609-1618 թվականների ռուս-լեհական պատերազմի ժամանակ Սիգիզմունդ III-ի զորքերի կողմից։ Վեպի էկրանավորման պրեմիերան, որը նկարահանել է ռեժիսոր Դմիտրի Մեսխիևը, տեղի է ունեցել 2016 թվականի նոյեմբերի 4-ին Ռոսիա 1 ալիքով։

Քաղաքագետ Մեդինսկու դոկտորական աստիճանը պատմության վերաբերյալ միանշանակ չընդունվեց գիտական հանրության կողմից, իսկ նրա ատենախոսության սեղմագրի ուսումնասիրությունը գրագողության և ոչ կոռեկտ փոխառությունների մեղադրանքներ առաջացրեց։ Այս իրադարձությունների հետ կապված, 2011 թվականի դումայի ընտրություններում կրած պարտության ֆոնին Մեդինսկու նշանակումը 2012 թվականի մայիսին Դմիտրի Մեդվեդևի կառավարությունում մշակույթի նախարարի պաշտոնում հանգեցրեց ավելի բևեռային գնահատականների։ Հակամարտությունների և սկանդալների շարքում, որոնց մեջ ներգրավված է եղել նախարար Մեդինսկին, քննադատական արձագանք են ստացել նրա հակամարտությունները գրող Դանիիլ Գրանինի, ՌԴ Պետական արխիվի տնօրեն Սերգեյ Միրոնենկոյի, ռեժիսոր Վիտալի Մանսկիի, հումանիտար գիտնականների և լրագրողների շրջանակի հետ, որոնց նա մեղադրում էր մեկ իրական գիտությունից կտրված լինելու, մեկ ոչ կոմպետենտության մեջ։ Այն վեճերը, թե գերատեսչության ղեկավարն իսկապես մոտ է մշակույթին և մտավորականությանը, չեն հանդարտվում նրա պաշտոնավարման բոլոր տարիներին[13][14][15][16][17]։ 2020 թվականի հունվարին վարչապետ Միխայիլ Միշուստինի կառավարություն Մեդինսկին չմտավ։

Նախագահի պաշտոնում Մեդինսկին ղեկավարում է ռուսական ռազմապատմական ընկերության բոլոր նախագծերը։ Նրա ղեկավարությամբ ռուսական ռազմապատմական հասարակությունը կյանքի է կոչել Հաղթանակի ճանապարհները մարտական փառքի վայրերով ավտոբուսային անվճար էքսկուրսիաների ծրագիրը և կազմակերպել ռազմապատմական ճամբարների ցանց Ռուսաստանից և հարակից տարածքներից դեռահասների համար[7][18]։

Կենսագրություն

խմբագրել

Վաղ տարիներ և կրթություն

խմբագրել

Վլադիմիր Մեդինսկին ծնվել է 1970 թվականի հուլիսի 18-ին Ուկրաինայի ԽՍՀ Չերկասի մարզի Սմելա քաղաքում՝ զինվորական Ռոստիսլավ Իգնատևիչ Մեդինսկու և բժիշկ-թերապևտ Ալլա Վիկտորովնայի ընտանիքում[19]։ Ընտանիքի հետ նա հաճախ կայազորից կայազոր էր տեղափոխվում, մինչև 1980-ականների սկզբին Մեդինսկիները Մոսկվայում էին։ Այնտեղ նա ավարտել է դպրոցը։ Ռազմական պատմությամբ տարված Անատոլի Միտյաևի մանկության տարիներին Ապագա հրամանատարների գրքերը կարդալուց հետո նա փաստաթղթեր է ներկայացրել Մոսկվայի բարձրագույն ռազմական հրամանատարական ուսումնարան, սակայն չի անցել ժշկական հանձնաժողովը տեսողության համար[20]։ Դրանից հետո 1987 թվականին Մեդինսկին ընդունվել է Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի միջազգային լրագրության ֆակուլտետ[19]։

Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտ ընդունվելուց հետո Մեդինսկին չի կորցրել հետաքրքրությունը ռազմական պատմության նկատմամբ։ Մեդինսկու համակուրսեցի Սերգեյ Միխայլովի հիշողությունների համաձայն, նա մշտապես մասնակցել է Մոսկվայի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետի բաց դասախոսություններին և աչքի է ընկել պատմական իրադարձությունների, ռուս կառավարիչների կենսագրության ֆենոմենալ հիշողությամբ[20]։ Ինստիտուտում Մեդինսկին գերազանցիկ էր և Լենինյան կրթաթոշակ էր ստանում, կոմսոմոլական կազմակերպությունում էր և երեք տարի աշխատել է պիոներական ճամբարում[20][21]։ Հրապարակված տեղեկությունների համաձայն՝ միացել է Կոմունիստական կուսակցությանը (ԽՄԿԿ)[22]։ Մեդինսկին Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի գիտական խորհրդի կազմում Էր, զբաղեցնում էր ՄՄՀՊԻ լրագրողների ասոցիացիայի փոխնախագահի պաշտոնը և համակուրսեցիներ Միխայլովի, Անդրեյ Սաֆրոնովի, Դմիտրի Սոկուրի, Կիրիլ Դոլմատովի և Ռինատ Դոսմուխամետովի հետ համատեղ հիմնադրել է երիտասարդ լրագրողների «ԱԿՕ» ուսանողական ասոցիացիան[19][23]։

1990-ականների սկզբին Մեդինսկին բարձր կուրսերում պրակտիկա էր անցել մի շարք հրատարակություններում որպես թղթակից՝ Չիտինի շրջանի Զաբայկալեց շրջանային թերթից մինչև Նովոստի մամուլի գործակալությունն ու ՏԱՍՍ-ի միջազգային խմբագրություն[23][24]։ 1991 թվականի օգոստոսի իրադարձությունների ժամանակ Ռոսիա թերթի թղթակից աշխատած Մեդինսկին Սպիտակ տան պաշտպանների շրջանում էր, թռուցիկներ էր բաժանում և քարոզչություն իրականացնում։ 1991 և 1992 թվականներին Մեդինսկին պրակտիկա է անցել ԽՍՀՄ դեսպանատանը, ապա Վաշինգտոնում Ռուսաստանի դեսպանատանը՝ մամուլի քարտուղարի օգնականի պաշտոնում[20]։ 1992 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտը[23][25]։

1993-1997 թվականներին Մեդինսկին սովորել է Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի ասպիրանտուրայում Քաղաքագիտություն մասնագիտությամբ[19][23]։ 1997 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն Համաշխարհային զարգացման ժամանակակից փուլը և Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ձևավորման խնդիրները թեմայով։ 1999 թվականին Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գործունեության ռազմավարության ձևավորման տեսական-մեթոդաբանական հիմնախնդիրները գլոբալ տեղեկատվական տարածքի կայացման պայմաններում թեմայով քաղաքական գիտությունների դոկտորի աստիճան ստանալու թեզիս է։ Երկուսն էլ պաշտպանություններ ընդունել է Ռուսաստանի պետական ծառայության ակադեմիայի ատենախոսություն խորհուրդը[26]։ 1998 թվականին Մեդինսկին դարձել է Մոսկվայի Միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի միջազգային տեղեկատվության և լրագրության ամբիոնի պրոֆեսոր[23]։

Բիզնես և պետական ծառայություն

խմբագրել

1992 թվականին Մեդինսկին, Միխայլովը, Սոկուրը, Բոլմատովը և նրանց համակուրսեցի Եգոր Մոսկվինը բացեցին սեփական գովազդային գործակալությունը՝ Ես կորպորացիան։ Մեդինսկու և Միխայլովի բաժնեմասերը կազմել են 30-ական %, Սոկուրը, Բոլմատովը և Մոսկվինը կիսել են 40%-ը[20][27][28]։ Կորպորացիան դարձել է շուկայի խոշոր խաղացողներից մեկը, սպասարկում էր Ավտոբանկը, Տվերունիվերսալբանկը, ծխախոտի խոշոր ընկերություններն ու ֆինանսական բուրգերը[20][29][30]։

1996 թվականի ամռանը Տվերունիվերսալբանկում մտցվել է արտաքին կառավարում։ Դրամական միջոցները, որոնք նախատեսված էին ԶԼՄ-ներին և գովազդի այլ տարածողներին վճարելու համար, և կախված էին Ես Կորպորացիայի հաշիվներից, այնքան մեծ էին, որ գովազդային գործակալությունը բանկի խոշորագույն վարկատուներից մեկն էր։ Երբ շատ հրատարակություններ հրաժարվել են գովազդ տեղադրել մինչև առաջացած պարտքի մարումը, Կորպորացիան սկսել են լքել հաճախորդները, իսկ ընկերությունը ստիպված է եղել սկսել աշխատավարձի և կազմի կրճատում[31]։ Սերգեյ Միխայլովը Ես Կորպորացիայում իր բաժինը փոխանակել է  Միխայլով և գործընկերներ հսկիչ փաթեթի հետ և հեռացել ընկերությունից։ Վարկատուների հետ Կորպորացիան հաշվարկվել է ռազմավարական ներդրողի շնորհիվ, որի հետ գործարքը կայացել է 1996 թվականի աշնանը։ Ընկերությունը փոխել է անվանումը Միավորված կորպորատիվ գործակալություն (United corporative agency, UCA), իսկ մնացած հիմնադիրները՝ Մեդինսկին և Մոսկվինը, մտել են տնօրենների խորհրդի մեջ[31]։ Մեդինսկին ղեկավարել է UCA-ն մինչև 1998 թվականը և բաժնետեր է եղել մինչև 2003 թվականը։ Պետական դումայի պատգամավոր դառնալուց հետո Մեդինսկին բաժնետոմսերը վերաշարադրել է հոր դեմ[20]:1998 թվականի ամռանը Մեդինսկին դարձել է Ռուսաստանի հասարակայնության հետ կապերի ասոցիացիայի՝ տարածաշրջանների հետ փոխգործակցության և տարածաշրջանային ցանցի ընդլայնման հարցերով փոխնախագահ[32]։ Նույն թվականի հոկտեմբերին անցել է պետական ծառայության՝ դառնալով Ռուսաստանի հարկային ոստիկանության դաշնային ծառայության տնօրեն Սերգեյ Ալմազովի իմիջի գծով խորհրդական[23][33]։ 1999 թվականի մայիսին Ռուսաստանի Դաշնության հարկերի և տուրքերի նախարար Գեորգի Բոոսի հրավերով Մեդինսկին իր համակուրսեցի Ռինատ Դոսմուխամետովին փոխարինեց տեղեկատվական քաղաքականության նախարարական վարչության ղեկավարի պաշտոնում[34][35]։ Բոոսի հրաժարականից հետո ղեկավարում էր Ալեքսանդր Պոշինկին առընթեր վարչությունը։ 1999 թվականի նոյեմբերին Մեդինսկուն շնորհվել է հարկային ծառայության 2-րդ աստիճանի պետական խորհրդականի դասային աստիճան[36]։

Կուսակցական և քաղաքական գործունեություն

խմբագրել

1999 թվականին Մեդինսկին լքել է պետական ծառայությունը և Հայրենիք՝ ամբողջ Ռուսաստան դաշինքի ընտրական շտաբում գլխավորել է աշխատանքը տարածաշրջանային ԶԼՄ-ների հետ III գումարման Պետական դումայի ընտրություններում։ Հայրենիք համառուսաստանյան հասարակական քաղաքական կազմակերպության կենտրոնական խորհրդի անդամ էր։ Բոոսին Պետական դումայի նախագահի տեղակալ նշանակելուց հետո նրա խորհրդականն էր մինչև 2002 թվականը[37]։ 2001 թվականի դեկտեմբերին Մեդինսկին անդամակցել է «Միասնություն և Հայրենիք՝ Միասնական Ռուսաստան» կուսակցությանը, որը կազմավորվել է «Հայրենիք» միության, «Ամբողջ Ռուսաստան» շարժման և Միասնություն խմբակցության կողմից։ Մեդինսկին ընդգրկվել է կուսակցության կենտրոնական խորհրդում, ղեկավարել է մայրաքաղաքի գործադիր կոմիտեն 2002 թվականից մինչև 2004 թվականը, 2003 թվականին գլխավորել Է Մոսկվայի ընտրական շտաբը։ 2004-2005 թվականներին եղել է Միասնական Ռուսաստանի կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի ղեկավարի տեղակալ։ Դեկտեմբերին ընտրվել է Պետական դումա կուսակցության համաեվրոպական ցուցակով և գրանցվել Միասնական Ռուսաստան խմբակցությունում[23]։ Նախագահ Պուտինին 2015 թվականին Մեդինսկին անվանել է «ժամանակակից իրական քաղաքականության բացարձակ հանճար»[20]։

4-րդ գումարման Պետական դումա

խմբագրել

4-րդ գումարման Պետական դումայում Մեդինսկին զբաղեցրել է Տեղեկատվական քաղաքականության կոմիտեի նախագահի տեղակալի, Տնտեսական քաղաքականության կոմիտեի նախագահի տեղակալի, Տեխնիկական կարգավորման հանձնաժողովի նախագահի տեղակալի պաշտոնները։ 2004 թվականից նա եղել է Միասնական Ռուսաստանի գլխավոր խորհրդի նախագահության կազմում, 2004-2005 թվականներին եղել է տեղեկատվական-վերլուծական աշխատանքի Կենտրոնական Գործկոմի ղեկավարի տեղակալ[23]։ 2004 թվականին Բոոսի և Միասնական Ռուսաստանի պատգամավորներ Վալերի Դրագանովի, Անբյար Կարմեևի, Վալերի Կոմիսարովի և Յուրի Մեդվեդևի հետ համատեղ համահեղինակել է «Գովազդի մասին» նոր Դաշնային օրենքի նախագիծը[38]։ Օրինագիծը, որը կոչված է փոխարինելու 1995 թվականի ակնհայտորեն հնացած Գովազդի մասին թիվ 108 -ԴՕ Դաշնային օրենքը, մի շարք սահմանափակումներ և արգելքներ է մտցրել ալկոհոլային խմիչքների, ծխախոտի, կենսաբանորեն ակտիվ հավելումների, բժշկական ապրանքների և ծառայությունների գովազդի վրա, ավելացրել է սոցիալական և հովանավորչական գովազդի հասկացությունները[39]։ Օրենքն ընդունվել և ուժի մեջ է մտել 2006 թվականի հուլիսի 1-ին՝ որպես թիվ 38 դաշնային օրենք[11][40]։

Օրինագիծը պարունակում էր մի շարք զիջումներ (մասնավորապես, թույլատրում էր ծխախոտի գովազդը մետրոպոլիտենում և հավասարեցնում գարեջրի և թունդ ալկոհոլի գովազդին ներկայացվող պահանջները), ինչի համար քննադատության էր ենթարկվել Պետական դումայի իրավական վարչության, որոշ խորհրդարանականների և հասարակական-քաղաքական ԶԼՄ-ների կողմից[41]։ Պատգամավոր Վիկտոր Պոխմելկինը հեղինակներին մեղադրել է գինու-օղու ընկերությունների շահերը պաշտպանելու մեջ գարեջրի կոնցեռնների դեմ պայքարում[42][43]։ Միաժամանակ Մեդինսկին և մյուս պատգամավորները՝ Հայրենիք խմբակցության համանախագահ Դմիտրի Ռոգոզինը, Սերգեյ Պոպովը և Վլադիմիր Ռիժկովը, օրենքի քննարկման ուշացումը բացատրել են լոբբիստների և գործարար խորհրդարանականների գործունեությամբ[11]։

Խաղային հաստատությունների գովազդը կանոնակարգող փոփոխություններով (2004 թվականին քննարկման են ներկայացվել, ընդունվել են 2005 թվականին) կապված է Մեդինսկիի և պատգամավոր Ալեքսանդր Լեբեդևի միջև կոնֆլիկտը[44]։

Լեբեդևը, «Կոմերսանտ»-ի տվյալներով՝ կապված «Նևսկիե վիճակախաղեր» ընկերության հետ, «կենդանի հանդեսի» բլոգի գրառումներում և թերթի նյութի վերաբերյալ մեկնաբանությունները անվանել է Մեդինսկիի խաղային բիզնեսի լոբբիստ՝ պատասխանել է նա պատվի և արժանապատվության պաշտպանության հայցով[10][45]։ Մոսկվայի Բասմանի դատարանը որոշում է կայացրել հօգուտ Մեդինսկու, պարտավորեցրել է Լեբեդևին հերքում հրապարակել և 30 հազար ռուբլու չափով փոխհատուցում նշանակել[46]։ Հետագայում ռուսական Ֆորբս-ի սյունակում լրագրող Բորիս Գրոզովսկին պնդում էր, որ ընդունված փոփոխությունները ձեռնտու էին շուկայի խոշոր օպերատորներին[9]։

5-րդ գումարման Պետական դումա

խմբագրել
 
Վլադիմիր Մեդինսկին Ռյազանում իր գրքերի շնորհանդեսին (2009)

5-րդ գումարման Պետական դումայում Մեդինսկին անցել է Լիպեցկի մարզի Միասնական Ռուսաստանի ցուցակով[47]։ Դումայի նոր կազմում նրա նկատելի նախաձեռնություններն են դարձել Գովազդի մասին և Ծխախոտի օգտագործման սահմանափակման մասին օրենքներում 2008 և 2009 թվականներին առաջարկված փոփոխությունները[48]։ 2008 թվականի ապրիլին Օլգա Բորզովայի և Նիկոլայ Գերասիմենկոյի հետ նա առաջարկել Էր ծխախոտի գովազդը սահմանափակել վաճառակետերով։ 2009 թվականի փետրվարին Մեդինսկին և Գերասիմենկոն քննարկման էին ներկայացրել կրպակներում ծխախոտի վաճառքի արգելքը, դեկտեմբերին ուժի մեջ է մտել նրանց մշակած տեխնիկական կանոնակարգը, որը կարգավորում է ծխելու վնասի մասին նախազգուշացումների տեղադրումը տուփերի վրա[49]։

Այդ միջոցառումների քննադատությամբ հանդես է եկել Նովայա գազետան, որը փոփոխությունների մեջ նկատել է առևտրային ցանցերի և ծխախոտի ընկերությունների շահերը, 2008 թվականին Ռուսաստանի կողմից վավերացված ծխախոտի դեմ ԱՀԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի պահանջների անհամապատասխանությունը. հակածխախոտային նախագծերի աշխատանքին մասնակցել է ծխախոտի ոլորտի ներկայացուցիչներից կազմված փորձագիտական խորհուրդը։ Հոդվածում նշվել է Գերասիմենկոյի համագործակցությունը Քո ընտրությունը հասարակական կազմակերպության և դեռահասների ծխելու դեմ պայքարի հասարակական խորհրդի հետ, որոնք ֆինանսավորում են ստացել Բրիտիշ Ամերիկան Տոբակոյից, Ֆիլիպ Մորիսից և Ջիթիայից և Մեդինսկի ընկերությունների հետ ծխախոտի բիզնեսի հետ փոխկապակցված ընկերությունների կապը։ Մասնավորապես, Ես կորպորացիան զբաղվել է West McLaren Mercedes բրիտանական ավտոմրցարշավային թիմի (որի տիտղոսային հովանավորը 1997-2005 թվականներին եղել է West ծխախոտի բրենդը) և Տաբակէքսպո-2001 ցուցահանդեսի PR-ուղեկցմամբ, ԲԱՏ-ը, Ֆիլիպ Մորիսը և Դոնսկոյ ծխախոտը եղել են Հասարակայնության հետ կապերի ռուսական ասոցիացիայի կազմում, որի նախագահը հասարակական հիմունքներով Մեդինսկին էր 2006-2008 թվականներին, իսկ Ֆիլիպ Մորիսի 2006 թվականի տարեկան հաշվետվության մեջ 22,5 հազար դոլար արժողությամբ բարեգործական վճար է եղել Հասարակայնության հետ կապերի ռուսական ասոցիացիայի դրամարկղում[27][41][50][51]։

Ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի ժամանակ Մեդինսկին հանդես է եկել նախաձեռնություններով՝ ի պաշտպանություն ռուսական ընկերությունների աշխատակիցների և ղեկավարների։ Նա կուսակցության աշխատանքը համակարգում էր հեռացված և աշխատանքից ազատման վտանգի տակ գտնվող գրասենյակային աշխատողների՝ «սպիտակ օձիքներ»ի հետ[52][53], իսկ 2008 թվականի դեկտեմբերին իր կուսակիցներ Միխայիլ Գրիշանկովի և Վլադիմիր Գրուզդևի հետ Դումայում ներկայացրել էր քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ, որոնք մեղմացնում էին տնօրենների և գլխավոր հաշվապահների խափանման միջոցները[54]։

Խորհրդարանական երկրորդ ժամկետի ընթացքում Մեդինսկին եղել է Կորեայի Հանրապետության խորհրդարանի հետ կապերի պատգամավորական խմբի համակարգողը, «Ռուսաստան-Եվրոպական միություն» խորհրդարանական համագործակցության կոմիտեում Դաշնային ժողովի մշտական պատվիրակության անդամ, բնական պաշարների, բնօգտագործման և բնապահպանության կոմիտեի էկոլոգիայի ենթակոմիտեի նախագահ, բնական մենաշնորհների սուբյեկտների, պետական կորպորացիաների և պետական մասնակցությամբ առևտրային կազմակերպությունների գործունեության օրենսդրական ապահովման հանձնաժողովի անդամ[23][55]։ 2010 թվականին Դմիտրի Մեդվեդևի հրամանագրով ներառվել է Ռուսաստանի շահերին վնաս հասցնելու պատմության կեղծման փորձերին հակազդելու նախագահական հանձնաժողովի կազմում և նրա անդամ է մնացել մինչև 2012 թվականին Հանձնաժողովի արձակումը[56]։ 2011 թվականի հուլիսին նախագահական հրամանագրով մտցվեց «Ռուսկի միր» հիմնադրամի վարչության կազմում, որը զբաղվում է ռուսաց լեզվի և մշակույթի հանրահռչակմամբ և այլ երկրներում ռուսաց լեզվի ուսուցման ծրագրերի աջակցությամբ[57]։ Նոյեմբերին՝ պատգամավորական լիազորությունների ավարտից մեկ ամիս առաջ, Մեդինսկին գլխավորել Է Պետդումայի մշակույթի կոմիտեն[58]։

Լիպեցկի մարզում կայացած 6-րդ գումարման Պետական դումայի ընտրություններին նախորդած ընտրություններում Մեդինսկին զբաղեցրել է վեցերորդ տեղը, որից հետո մտել է Կուրգանի մարզում «Միասնական Ռուսաստան» տարածաշրջանային ցուցակի առաջին եռյակում[59]։ Կուսակցությունը մարզում հաղթել է ձայների 44,41%-ով, սակայն Մեդինսկուն անցնելու համար այդ տոկոսը բավարար չի եղել[60]։ 2012 թվականի փետրվարին Մեդինսկին գրանցվել էր որպես կառավարության գործող նախագահ և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի թեկնածու Վլադիմիր Պուտինի վստահված անձ[23]

Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարար

խմբագրել
 
2015 թվականի ապրիլի 26-ին Վ. Ռ. Մեդինսկին Ֆրանսիա կատարած այցի ժամանակ

Վարչապետ Մեդվեդևի նախաձեռնությամբ, որը պաշտպանել է Նախագահ Պուտինը, Մեդինսկին նշանակվել է նախարարի պաշտոնում[61]։ 2012 թվականի մայիսի 21-ին հրապարակվել է կառավարության կազմը:Մեդինսկու նշանակումը զարմանք առաջացրեց և բևեռական գնահատականներ առաջացրեց[62]։ Որոշումը հավանության են արժանացրել Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցության ղեկավար Վլադիմիր Ժիրինովսկին, «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցության գլխավոր խորհրդի քարտուղարի տեղակալ Անդրեյ Իսաևը, դումայի մշակույթի կոմիտեի առաջին փոխնախագահ Ելենա Դրապեկոն, «Արդար Ռուսաստան» կուսակցության պատգամավոր Իլյա Պոնոմարյովը, Դաշնության խորհրդի նախագահ Վալենտինա Մատվիենկոն, Մոսկվայի մշակույթի դեպարտամենտի ղեկավար Սերգեյ Կապկովը[63][64][65][66]։ Նշանակմանը դրական են արձագանքել գրող Վիկտոր Երոֆեևը, «Մոսֆիլմ»-ի տնօրեն Կարեն Շահնազարովը, թատերական ռեժիսոր Ռոման Վիկտյուկը, ՄԳԹ գեղարվեստական ղեկավար Օլեգ Տաբակովը[67]։

2015 թվականի հուլիսին ՌԲԿ-ի կողմից հրապարակված լրագրողական հետաքննության ընթացքում Սվետլանա Ռոյտերն ու Իվան Գոլունովը նախարարական պաշտոնում ընդգծեցին Մեդինսկու մի շարք ուշագրավ նախաձեռնություններ[20] Դրանք ներառում էին հեղափոխական ահաբեկիչների՝ Ստեպան Խալտուրինի, Անդրեյ Ժելյաբովի և Պյոտր Վոյկովի անունները կրող մոսկովյան փողոցների անվանափոխման առաջարկը և մետրոյի «Վոյկովսկայա» կայանը (Մեդինսկին առաջարկում էր փողոցներին տալ ահաբեկիչների զոհերի անունները, այդ թվում՝ մեծ իշխան Սերգեյ Ալեքսանդրովիչին և նրա կինը՝ Էլիզաբեթ Ֆեոդորովնա)[68][69][70]։ Մեկնաբանելով Ռուսաստանի պատմության ուսուցման միասնական հայեցակարգի ստեղծման մասին նախագահի հրամանագիրը՝ Մեդինսկին առաջարկել է սահմանափակել 2000 թվականի ուսումնական ծրագիրը՝ դրանից բացառելով Պուտինի և Մեդվեդևի նախագահական ժամկետները (ինչը թույլ կտար հանել դասագրքերում Հայրենական ժամանակակից պատմության վիճելի դեմքերի և երկակի մեկնաբանությունների ընդգրկման հարցերը)[71]։ Մեդինսկին նաև պաշտպանում էր կինոարդյունաբերության պրոտեկցիոնիստական միջոցառումները. դպրոցական արձակուրդների ընթացքում կինոնկարների ռոտացիայի սահմանափակում և արտասահմանյան ֆիլմերի բաշխման քվոտաներ՝ ռուսական կինոընկերություններին աջակցելու համար[72][73]։

Մեդինսկու ղեկավարությամբ նախարարությունը մտցրեց կինոնկարների սուբսիդավորման նոր կանոններ, որոնցում 2012 թվականի դեկտեմբերին «սոցիալական նշանակություն ունեցող թեմաների» ժապավենները նշվեցին որպես առանձին տող՝ նվիրված պատմական թեմաներին, ժամանակակից հաջողված պատմություններին, օրենքին և կարգին, գիտության, ընտանիքի զարգացմանը և ռուսական գրականության ոսկե դարաշրջանին[74]։ Բացի այդ, 2013 թվականի հունվարին նախարարությունը Նիկիտա Միխալկովի նախաձեռնությամբ և ՄԳԱԿՀՊԻ, ՍՊԿՀՊԻ, Մշակութաբանության ռուսական ինստիտուտի, արվեստի պատմության ռուսական ինստիտուտի, Պետֆիլմֆոնդի և կինեմատոգրաֆիստների միության մասնակցությամբ պատրաստել և հրապարակել է 100 խորհրդային ֆիլմերի ցանկ, որոնք խորհուրդ են տրվում դիտել դպրոցական ուսումնական ծրագրի շրջանակներում[75]։ 2015 թվականին նախարարությունը հանդես է եկել Ռուսաստանի կինոթատրոնների՝ տեսողության և լսողության սահմանափակումներով անձանց կարիքներին ադապտացնելու նախաձեռնությամբ՝ թիֆլոկոմեկնաբանությունների և սուրդոսուբտիտրների կիրառմամբ[76]։

2012-2013 թվականներին Մշակույթի նախարարությունն առաջարկել է մշակել Հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ մշակութային և արվեստի հաստատությունների հարկային բեռը նվազեցնելու համար[77]։ 2013 թվականի հուլիսին ընդունված ուղղումների համաձայն՝ նույն թվականի հոկտեմբերի 1-ից ուժի մեջ են մտել ավելացված արժեքի հարկի արտոնությունները, 2014 թվականի հունվարի 1-ից՝ բյուջետային հիմնարկների համար շահութահարկի արտոնությունները[78]։

Ռուսաստանի Դաշնության Գլխավոր դատախազությունը բազմիցս փոխանցել է ներկայացումներ Մեդինսկիին՝ կապված Ռուսաստանի Դաշնության Մշակույթի նախարարությունում տարբեր խախտումների բացահայտման հետ։ 2013 թվականին Մեդինսկու ներկայացումը կապված էր բյուջե կորցրած եկամուտների հետ. դատախազի ստուգման ընթացքում պարզվեց, որ մշակույթի նախարարությունը միջոցներ չի ձեռնարկել կինեմատոգրաֆիայի ոլորտում պետության շահերը պաշտպանելու համար։ 2016 թվականի մայիսին դատախազների կողմից հայտնաբերվել են լուրջ խախտումներ, որոնք կայանում են նրանում, որ Մշակույթի նախարարությունը «պայմաններ է ստեղծում մշակութային արժեքներն արտասահման ապօրինի արտահանելու համար՝ աչք փակելով փորձագետների չարաշահումների վրա, որոնք հարյուրավոր անգամներ նվազեցրել են արվեստի ստեղծագործությունների արժեքը», որի հետևանքն է պետության կողմից դրանց վաճառքից հարկերի չվաստակումը։ 2016 թվականի սեպտեմբերին Գլխավոր դատախազությունը մեկ այլ դիմում ներկայացրեց Մեդինսկուն այն փաստի համար, որ Մշակույթի նախարարությունը վեց տարի չի հաստատել բելառուս-ռուսական և ղազախ-ռուսական սահմանների միջոցով Ռուսաստան անձնական օգտագործման մշակութային արժեքներ ներմուծելու կարգը, ինչը հանգեցրել է քաղաքացիների կողմից գումարների անհիմն հավաքագրմանը` ներմուծված արժեքների հետազոտման համար[79][80]։

2018 թվականի մայիսին Մեդինսկին վերանշանակվեց Մեդվեդևի երկրորդ կառավարության մշակույթի նախարար։ 2020 թվականի հունվարին նա չմտավ Միխայիլ Միշուստինի կառավարություն։ Gazeta.ru- ն «Մարդը, ով զարմացրեց բոլորին» նյութում, Մեդինսկու հրաժարականին պատասխանեց իր հիշարժան մեջբերումների ընտրությամբ։ Մեդինսկու հասցեին քննադատությամբ է հանդես եկել «Միասնական Ռուսաստան» խմբակցության ղեկավար Սերգեյ Նևերովը՝ Մեդինսկուն մեղադրելով փոքր քաղաքներում և գյուղական վայրերում մշակույթի տների հանդեպ անուշադրության, կինեմատոգրաֆի ֆինանսավորման անարդյունավետության, կինոֆիլմերին կինոֆիլմերի տրամադրման հարցով մշակույթի նախարարության անհասկանալի քաղաքականության մեջ[81][82]։ Նույն օրը Եդինայա Ռոսիայի Գլխավոր խորհրդի քարտուղարի տեղակալ, Պետդումայի պատգամավոր Օլգա Բատալինան խոսեց Մեդինսկու զորակցության մասին` բարձր գնահատելով կուսակցության և նախարարության համատեղ նախագծերը` ուղղված բոլոր մակարդակներում` փոքր քաղաքներից մինչև փոքր գյուղեր, մշակութային հաստատությունների պահպանմանը և զարգացմանը[83]։

Յուրացումներ ՌԴ մշակույթի նախարարությունում

խմբագրել

2016 թվականի մարտի 15-ին հայտնի դարձավ, որ ՌԴԾ-ն քրեական գործ է հարուցել ՌԴ մշակույթի նախարարության ղեկավար աշխատողների դեմ։ Նրանք, ինչպես և մի շարք կապալառու ձեռնարկատերեր, կասկածվում են պետական դրամական միջոցների հափշտակման մեջ, որոնք ուղղված են ընտրովի ամրոցում, Պետական Էրմիտաժում, Նովոդևիչիայում և Մոսկվայում Իոան-Նախադտեչենյան կանանց վանքերում և այլ վերակառուցվող օբյեկտներում վերականգնողական աշխատանքներ իրականացնելուն։ Վերականգնման ժամանակ հուշարձանների պատմական տեսքը վնասվել է։ Այս գործով դատարանը ձերբակալություններ է իրականացրել, այդ թվում՝ Մեդինսկու տեղակալ՝ գերատեսչության պետքարտուղար Գրիգորի Փիրումովին և ներդրումային դեպարտամենտի պետ Բորիս Մազոյին։ Խուզարկություններ և առգրավումներ են կատարվել մշակույթի նախարարության բոլոր դեպարտամենտներում։ Հետաքննության համաձայն, պատգամավոր Մեդինսկի Պիրումովի գլխավորությամբ կազմակերպված հանցավոր խմբի գործունեությունը բաղկացած էր «վերականգնման աշխատանքների իրականացման համար ծառայությունների ոչ ճշգրիտ և ուռճացված ծախսերով կառավարության պայմանագրերի կնքումից, և գողության չափը կազմում էր առնվազն 50 միլիոն ռուբլի»։ Նախարարի տեղակալին մեղադրանք է առաջադրվել մի խումբ անձանց կողմից առանձնապես խոշոր խարդախություն կազմակերպելու համար։ Ինքը՝ Մեդինսկին, նման բան չգիտեր և չէր գլխի ընկել, ցնցված էր իր անմիջական ենթակաների ձերբակալությամբ, և Փիրումովին դատարանոմ տվեց դրական բնութագիր և ցանկություն հայտնեց օգնել հետաքննությանը։ Իրավապաշտպան և Պսկովի Օրենսդիր ժողովի նախկին պատգամավոր Լև Շլոսբերգի պնդմամբ՝ իրավիճակի համար պատասխանատվություն է կրում նաև ինքը Մեդինսկին, քանի որ նա թույլ է տվել գործարքներ կնքել «ոչ թափանցիկ պայմանագրերի և պետական գնումների դեպքում»։ ՌԴ նախագահի մշակույթի հարցերով խորհրդական Վլադիմիր Տոլստոյը կոռուպցիոն սկանդալի կապակցությամբ նշել է, որ Մեդինսկու փոխարեն հրաժարական կտար։ Մշակույթի նախարարությունում բյուջետային միջոցների յուրացման և լվացման հետաքննությունը մամուլում ստացել է «մշակութային լվացքատան գործեր» անվանումը[84][85][86][87][88][89][90]։ 2017 թվականի հոկտեմբերին բոլոր մեղադրյալների մեղքն ապացուցվել է և դատարանը կայացրել է մեղադրական դատավճիռ[91]։ Սկանդալից հետո Մեդինսկին խստացրել Է բյուջետային միջոցների բաշխումը ՌԴ մշակույթի նախարարության ներսում[92]։

Ռուսական ռազմապատմական ընկերության նախագահ

խմբագրել

Ռուսական ռազմապատմական հասարակություն

 
Վլադիմիր Մեդինսկին Մոսկվայի մարզի Մոժայի շրջանում Բորոդինոյում ՌՌՊԸ ռազմահայրենասիրական ճամբարի առաջին հերթափոխի բացմանը, 2015[93]

[55][62][63][72][78][78][78][92][92]Վլադիմիր Մեդինսկին ղեկավարել է Ռուսաստանի ռազմական պատմական ընկերությունը՝ հիմնադրման օրվանից՝ 2013 թվականի մարտի 14-ին։ Ընկերությունը ստեղծվել է Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի 2012 թվականի դեկտեմբերի 29-ի № 1710 հրամանագրի համաձայն[37][94]։ ՌՎԻՈՅ-ի գործունեությունը ֆինանսավորվում է դաշնային բյուջեի կողմից Մշակույթի նախարարության մասնավոր դոնորների գծով[20]։

Մեդինսկին անձամբ է վերահսկում ՌՎԻՈՅ-ի աշխատանքի բոլոր ոլորտները և շաբաթական մեկ աշխատանքային օր է անցկացնում Հասարակության գրասենյակում։ Մշտական ծրագրերի թվում են պատմական գործիչների և պատերազմի հերոսների հուշարձանների տեղադրումը, Պատմական վերակառուցումների կազմակերպումը և պատմական փառատոնների աջակցությունը[95]։ Անվճար ավտոբուսային էքսկուրսիաներ ռազմական փառքի վայրեր դպրոցականների համար «Հաղթանակի ճանապարհներ»-ը դարձել են ՌՎԻՈ-ի նշանավոր նախաձեռնությունները[96][97]. ժամկետը համընկնում է Հայրենական մեծ պատերազմում Հաղթանակի 70-ամյակի տոնակատարության հետ, այն դպրոցների շենքերի վրա, որտեղ սովորում էին Խորհրդային Միության հերոսները, հուշատախտակներ տեղադրելը[98] և 2014 և 2015 թվականներին «Ես մեծ երկրի քաղաքացի եմ և պաշտպան» ռազմապատմական ճամբարների անցկացումը[20][99][99][100]։

2014 թվականի 9 ճամբարներ մասնակցել են 150-200 մարդ, 2015 թվականին ութերերոդ հերթափոխին մասնակցել է 100-130 դեռահաս[101]։ Ճամբարների կազմակերպմանը մասնակցել են հատուկ նշանակության ուժերի վետերաններ և օդադեսանտային զորքերի սպաներ, իսկ ծրագրում ընդգրկվել են «երիտասարդ մարտիկի թեթևացված կուրսը», ռազմական պատմության և ռազմական ավանդույթների ուսումնասիրությունը[102]։

ՌՎԻՈ-ի գործունեությունը ֆինանսավորվում է դաշնային բյուջեից` մշակույթի նախարարության և մասնավոր դոնորների միջոցով[20] 2014 թվականին Մեդինսկու շնորհիվ ՌՎԻՈ-ն դաշնային բյուջեից ստացել է 285 միլիոն ռուբլի, իսկ 2015-ին՝ 325 միլիոն ռուբլի։ Հասարակությանը մասնավոր նվիրատվությունները տարեկան կազմում են ևս 100-150 միլիոն ռուբլի[103][104]։

Դիրքորոշումներ հասարակական-քաղաքական հարցերի վերաբերյալ

խմբագրել

Վլադիմիր Լենինի Հուղարկավորությունը

խմբագրել

Մեդինսկին հանդես է եկել Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի մարմինը հուղարկավորելու օգտին Դումայի երկրորդ ժամկետի ընթացքում և մշակույթի նախարարի պաշտոնում[69]։ Նա կասկածներ է հայտնել Կարմիր հրապարակում չուղարկված մարմնի՝ բարոյականության նորմերին համապատասխան, բարձրացրել նրա պահպանության հարցը, և նշել, որ Լենինի դամբարանի պահպանման և սպասարկման ծախսերը պետական բյուջեի վրա են[105]։ 2012 թվականին Մեդինսկին առաջարկել էր Լենինի հանդիսավոր թաղումն անցկացնել պետական գործչին հարիր պատիվներով և Լենինի դամբարանում բացել պատմական թանգարան[70]։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի գործերի վարչությունը մերժել է Լենինի թաղման գաղափարը[106], «Միասնական Ռուսաստան» կուսակցությունը Մեդինսկու առաջարկը անվանել է մասնավոր նախաձեռնություն[107], ռուս կոմունիստների առաջնորդ Գենադի Զյուգանովն առաջարկն անվանել է սադրանք[108], Gazeta.ru գնահատել է որպես «սեփական իրավասության սահմաններից դուրս գալու ելք»[13]։

Մայրաքաղաքային տեղանունների փոխարինում

խմբագրել
 
«Վերադարձնելով Ռուսաստանը» ժողովածուի շապիկը (2013)

Պետդումայում աշխատելուց ի վեր՝ Մեդինսկին հանդես է եկել մայրաքաղաքի աշխարհագրությունից Պյոտր Վոյկովի և այլ ռուս հեղափոխական ահաբեկիչների անունների բացառման օգտին։ 2010 թվականին Մեդինսկին մշակույթի կոմիտեի կողմից դիմել է Մոսկվայի քաղաքապետ Սերգեյ Սոբյանինին և Մոսկվայի քաղաքային դումայի նախագահ Վլադիմիր Պլատոնովին` առաջարկելով վերանվանել Վոյկովսկի թաղամասը, «Վոյկովսկայա» մետրոյի կայարանը, Վոյկովսկայա փողոց, 1-ին, 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ Վոյկովսկու հատվածները[109][110]։ Նախարարի պաշտոնը ստանձնելուց հետո Մեդինսկին կրկնեց այս գաղափարը` առանձին-առանձին նշելով, որ կարևոր է մոսկվացիներին կրթել այն մարդկանց պատմության մասին, որոնց անունները կան քաղաքի փողոցներում։ Նա առաջարկել է նոր տեղանուններ նվիրել ահաբեկիչների զոհերին՝ մեծ իշխան Սերգեյ Ալեքսանդրովիչին և նրա կինը՝ Ելիզավետա Ֆեդորովնային[111]։

2013 թվականին «Վերադարձ» պատմական ավանդույթների պահպանման հիմնադրամը Մեդինսկու հոդվածը հրապարակել է որպես «Վերադարձնելով Ռուսաստանին» գրքի նախաբան, որը նվիրված է պատմական անվանումների, հուշարձանների և կորցրած մշակութային այլ արժեքների վերականգնմանը։ Հրապարակման մեջ Մեդինսկին պատմական, մշակութաբանական, բարոյական և իրավական հիմքեր է ձևակերպել «ահաբեկիչների և կոմունիստական ահաբեկչության կազմակերպիչների» անունները քաղաքների և փողոցների անվանումներից բացառելու համար[112]։

Մշակույթի պետական աջակցությունը

խմբագրել

2015 թվականի հունիսին՝ Վլադիմիր Պուտինի կողմից «պետական մշակութային քաղաքականության հիմքերը հաստատելու մասին» հրամանագրի ստորագրումից կես տարի անց, «Իզվեստիա» թերթը հրապարակել է Մեդինսկու սյունակը, որը վերնագրված է «ով չի կերակրում իր մշակույթը, կկերակրի ուրիշի բանակը»։ Հիմք ընդունելով «Հիմունքներում» ամրագրված մշակութային քաղաքականության դերը՝ որպես ազգային անվտանգության ռազմավարության անբաժանելի մաս, նախարարը ձևակերպել է իր հայացքները պետության, հասարակության և մշակույթի գործիչների փոխադարձ պարտավորությունների վերաբերյալ[113][114]։ Հոդվածում նա նշել է, որ պետությունը պարտավոր է ոչ միայն սուբսիդավորել մշակույթը, այլև հետևել իր աջակցությամբ ստեղծված ստեղծագործությունների բովանդակությանը։ Իրավունք չունի սահմանափակել նորարարական արվեստն ու ստեղծագործական փորձարկումները, այն պետք է համակարգային կերպով խրախուսի միայն այն նախագծերը, որոնք արտացոլում են բնակչության պահպանողական մեծամասնության արժեքները։ Մեդինսկին մատնանշել է քաղաքական գրաքննության բացասական հետևանքները և նշել, որ չինովնիկական ապարատի դերը հանգում է ֆինանսական, վարչական և արժեքային կանոնների ապահովմանը. պետությունը արվեստագետին չի սահմանափակում ստեղծագործական մեթոդներով, սակայն կատարում է վերահսկողության գործառույթներ, եթե ստեղծագործությունը վիրավորական է դառնում քաղաքացիների համար (որպես օրինակ նա բերել է Նովոսիբիրսկի օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոնի տնօրեն Բորիս Մեդրիչի հեռացումը Ռիխարդ Վագների «Տանհոյզեր» օպերայի հետ կապված սկանդալից հետո, որի ռեժիսորը Տիմոֆեյ Կուլյաբինին է)[115][116][117]։

Մաներհայմի հուշատախտակի տեղադրում

խմբագրել

2016 թվականի հունիսի 16-ին Սանկտ Պետերբուրգի ռազմական ինժեներատեխնիկական համալսարանի շենքում Մեդինսկու մասնակցությամբ բացվել է ռուսական բանակի գեներալ-լեյտենանտի հուշատախտակը, իսկ հետո հիտլերյան Գերմանիայի դաշնակից ֆինն զորահրամանատար Կարլ Մաներհայմի հուշատախտակը։ Ելույթ ունենալով խորհրդի բացման արարողությանը՝ Մեդինսկին հայտարարել է, որ «առաջին համաշխարհային պատերազմի հերոսների հուշարձանների կառուցումը հասարակության մեջ ողբերգական պառակտման դեմ պայքարելու փորձ է»։ Այս ակցիան քննադատական արձագանք է առաջացրել հասարակության մեջ, տախտակը բազմիցս լցրեցին կարմիր ներկով, և ներկայացվել է դատական հայց  ապամոնտաժման մասին։ ՌԴ Պետդումայի պատգամավորները հարցումներ են ուղարկել ՌԴ Քննչական կոմիտե և Գլխավոր դատախազություն, նպատակ ունենալով ստուգել Մեդինսկու գործունեությունը՝ նացիզմի վերականգնումն արգելելու մասով դաշնային օրենսդրության գործողությունները խախտելու համար։ 2016 թվականի օգոստոսին պարզվել է, որ տախտակը տեղադրվել է անօրինական կերպով, և 2016 թվականի հոկտեմբերի 13-ին Սանկտ Պետերբուրգի իշխանությունները որոշեցին այն ապամոնտաժել[118][119][120][121]։

Ստեղծագործական գործունեություն

խմբագրել

Մեդինսկին հայտնի է որպես գրող և հրապարակախոս, գովազդային գործունեության, հասարակայնության հետ կապերի և պատմության վերաբերյալ գիտահանրամատչելի գրքերի հեղինակ։

Առաջին գիրքը՝ քաղաքացիական իրավունքի մասնագետ Կիրիլ Վսեվոլոժսկու համահեղինակությամբ գրված «Կոմերցիոն գովազդի իրավական հիմքերը» ձեռնարկն է, հրատարակվել է 1998 թվականին, հնացել է դրա փաստացի բովանդակությունը գրեթե ամբողջությամբ, սակայն հայեցակարգային հիմքերը շարադրված են այնպես, որ գիրքը մինչ օրս ներառվում է «Լրագրություն», «Հասարակայնության հետ կապեր» և «Գովազդային գործ» մասնագիտությունների գծով երաշխավորված գրականության գրեթե բոլոր ցուցակներում։

Մեդինսկին համագործակցում է «Օլմա Մեդիա Գրուպ» հրատարակչության հետ. այստեղ տպագրվել են Առասպելներ Ռուսաստանի մասին շարքը, «Պատերազմ։ ԽՍՀՄ առասպելներ։ 1939-1945» և «Ազգային պիարի առանձնահատկությունները։ Ռուսաստանի ճշմարիտ պատմությունը Ռյուրկից մինչև Պետրոս», համատեղ լրագրության և Պետական դումայի պաշտոնակից Ալեքսանդր Խինշտեյնի «Ճգնաժամ» աշխատանքի հետ։ Հրատարակության տվյալներով՝ մինչև 2015 թվականը Մեդինսկու պատմական գրքերի ընդհանուր տպաքանակը գերազանցել է մեկ միլիոնը, գրքերը անցել են 110 վերահրատարակություններ լրացուցիչ տպաքանակներ:Նա Ռուսաստանի գրողների միության անդամ է։ 2012 թվականին լույս է տեսել Մեդինսկու առաջին գեղարվեստական ստեղծագործությունը՝ «Պատ» արկածային վեպը՝ նվիրված Աղոտ ժամանակների իրադարձություններին[122]։

«Առասպելներ Ռուսաստանի մասին» շարք

խմբագրել

Առասպելներ Ռուսաստանի մասին

«Առասպելներ Ռուսաստանի մասին» վավերագրական արձակի ժանրի ցածր բյուջետային գրքերի փոքր շարք է, որը գրել է Վլադիմիր Մեդինսկին «ՏՎ Ցենտր» հեռուստաալիքով հեռարձակվող համանուն հեռուստահաղորդման սեփական սցենարների հիման վրա։ Ռուսաստանի պատմության նրա սեփական վարկածներն ու մեկնաբանությունները արտացոլված են «Ռուսական հարբեցողության, ծուլության և դաժանության մասին», «Ռուսական ժողովրդավարության, կեղտի և ժողովուրդների բանտի մասին», «Ռուսական գողության, հատուկ ձևի և համբերության մասին» գրքերում։

«Առասպելներ Ռուսաստանի մասին» շարքի գրքերը բազմիցս քննադատվել են իրենց ոչ գիտական բնույթի, սխալների և հակասությունների համար։ Հակառակորդները Մեդինսկուն մեղադրում էին պատմական տեղեկությունների գիտակցված խեղաթյուրման, Ռուսաստանի մասին բացասական կարծրատիպերը «վարդագույն» առասպելներով փոխարինելու համար[123][124][125]։ Քննադատության են ենթարկվել նաև Մեդինսկու հայացքները՝ հայրենական պատմության դրական մեկնաբանման անհրաժեշտության համոզմունքը և սեփական հայացքների ու համոզմունքների օգտին աղբյուրներում տարընթերցումները մեկնաբանելու պատրաստակամությունը[126]։

Այլ վավերագրական արձակ

խմբագրել

2008 թվականին «Փիթեր» հրատարակչությունում լույս է տեսել «Սրիկաներ և հանճարներ PR. Ռյուրիկից մինչև Իվան III-ը Գրոզնի» գիրքը՝ ռուս պատմական գործիչների հայացքների և արարքների հետազոտություն՝ հասարակայնության հետ կապերի ոլորտի ժամանակակից պրակտիկաների դիրքերից[127][128][129]:Աշնանը այն ներկայացվել Է The Baltic PR Weekend միջազգային կոնֆերանսում և ավելի ուշ ընդգրկվել է «Արծաթե Աղեղնավոր»և PROBA-IPRA մասնագիտական մրցանակների կարճ ցուցակում՝ PR տեսության գծով լավագույն աշխատանքների շարքում[130][131][132]։

2009 թվականի վերջին ՄԳԻՄՕ-ի ուսանողների համար Մեդինսկու դասախոսությունները տպագրվել են «Ազգային PR-ի առանձնահատկությունները։ Ռուսիայի ճշգրիտ պատմությունը Ռյուրիկից մինչև Պետրոսը» ժողովածում[133]։ Առաջին տպաքանակի մեկ քառորդը Մեդինսկին փոխանցել է ՄԳԻՄՕ-ի զարգացման հիմնադրամին[134]։

Որպես պատմաբան՝ Մեդինսկին հանդես է եկել V գումարման Պետական դումայի պատգամավոր Ալեքսանդր Խինշտեյնի հետ դուետում՝ «Ճգնաժամ» գրքի վրա աշխատելիս, որը լույս է տեսել 2009 թվականի ամռանը[135]։ Համատեղ աշխատության մեջ Խինշտեյնը դիտարկել է 2008 թվականին սկսված ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի նախադրյալներն ու ընթացքը, իսկ Մեդինսկին ուսումնասիրել է համաշխարհային տնտեսական ցնցումների պատմությունը[136][137]։

2011 թվականին Մեդինսկին կրկին անդրադարձել է պատմական առասպելների թեմային՝ կենտրոնանալով «Պատերազմ։ ԽՍՀՄ առասպելներ։ 1939—1945» գրքի վրա, որ գրված է Հայրենական մեծ պատերազմի իրադարձությունների հիման վրա։ Տարվա արդյունքներով հրատարակությունը դարձել Է վաճառքների առաջատարը նոն-ֆիքշն ժանրում, իսկ Հաղթանակի 70-րդ տարեդարձի կապակցությամբ «Առաջին ալիքը» թողարկել է «Պատերազմ և միֆեր» բազմասերիանոց փաստագրական ֆիլմը, որը հիմնված է նախարարի գրքի գլուխների վրա[138][139][140]։

«Պատը» վեպն ու դրա հիման վրա նկարահանված ֆիլմ

խմբագրել

Պատ (վեպ, 2012)

2012 թվականին Վլադիմիր Մեդինսկին գրել է «Պատը» գեղարվեստական վեպը, որը պատմում է Աղոտ ժամանակի ժամանակների մասին։ 2016 թվականին այդ վեպը էկրանավորվել և ցուցադրվել է «Ռոսիա-1» հեռուստաալիքով։

Գիտական գործունեություն

խմբագրել

Գիտական աստիճաններ

խմբագրել

Մեդինսկին ունի երկու դոկտորի աստիճան։ Քաղաքագիտության գիտական աստիճանը շնորհվել է ՌԴ Հանրային ծառայության Ակադեմիայի դիսերտացիոն խորհրդի կողմից 1999 թվականին «Համաշխարհային տեղեկատվական տարածության ձևավորման համատեքստում Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ռազմավարության ձևավորման տեսական և մեթոդաբանական խնդիրները» աշխատության համար[26]։

2011 թվականի հուլիսի 27-ին տեղի է ունեցել դոկտորական ատենախոսության պաշտպանություն «Օբյեկտիվության հիմնախնդիրները Ռուսաստանի պատմության երկրորդ կեսի լուսաբանման մեջ» պատմությամբ, որը նվիրված է Ռուսաստանի մասին օտարերկրյա ճանապարհորդների գրագրություններին և դարձել է գիտահանրամատչելի գրքերի «Առասպելներ Ռուսաստանի մասին» շարքի տրամաբանական շարունակությունը՝ Ռուսաստանի պետական սոցիալական համալսարանի պատերին[141][142]։ Մեդինսկու գիտական խորհրդատուն է դարձել համալսարանի ռեկտոր, ՌԳԱ ակադեմիկոս Վ. ի. Ժուկովը, պաշտպանության ընդդիմախոսները՝ պատմական գիտությունների դոկտոր Ա. Յու. Բորիսովը, Վ. Մ. Լավրովը և Բ. Կ. Հասանովը, որը հենց այդպես է գրված հրապարակված ավտոռեֆերատում[143][144]։ 2017 թվականի հոկտեմբերի 17-ին ըստ Մեդինսկի մամուլի քարտուղար Իրինա Գանձաչևայի կողմից արտահայտված վարկածի, պաշտոնական ընդդիմախոսներն էին պատմական գիտությունների դոկտոր Ա. Ա. Կորոլյովը, Վ. Պ. Սեմինը և Վ. ի. Տիմչիկը[145]։

2011 թվականի դեկտեմբերի 30-ին աստիճան շնորհելու մասին որոշումը հաստատվել է ԲՈՀ-ի կողմից[146]։

Բանավեճ ատենախոսության պատմության շուրջ

խմբագրել
 
2015 թվականի հունիս, Վլադիմիր Մեդինսկին և Բորոդինի ռազմապատմական արգելոց-թանգարանի տնօրեն Վալերի Կլիմովը

Պատմության մեջ Մեդինսկու դոկտորական դիսերտացիան քննադատության է ենթարկվել գիտնականների կողմից[147]:Քննադատները վերլուծել են համացանցում հրապարակված նրա հատվածները՝ ավտոռեֆրատ և III գլուխը (կրճատված և ադապտացված տարբերակ, որը հրապարակվել է համացանցում), որը նվիրված է համաշխարհային գիտության մեջ բարձր գնահատելի[148][149] «Մոսկվայի մասին գրառումներ» հեղինակի՝ ավստրիացի դիվանագետ Սիգիզմունդ ֆոն Հերբերշտեյնի կեղծարարության մեղադրանքներին։ Քննադատները բացասաբար են գնահատել դիսերտացիայի մի շարք դրույթներ և հեղինակի կողմից օգտագործված մեթոդաբանությունը, որոնք նրանք համարում են կամայական և ամբողջովին հակագիտական։ Մասնավորապես, ըստ քննադատների, Մեդինսկին մերժում կամ ընդունում է օտարերկրյա ճանապարհորդների տվյալները մոսկովյան պետության մասին` ապավինելով բացառապես իր իսկ սուբյեկտիվ գաղափարներին` «ինչպես դա իրականում էր»` մերժելով բոլոր բացասական հաղորդագրությունները որպես զրպարտություն և անվերապահորեն ընդունելով դրական հաղորդագրությունները։ Ըստ պ.գ.թ.-ի, 17-րդ դարի Ռուսաստանի պատմության մասնագետ[150][151] Ալեքսեյ Լոբինը, Մեդինսկու աշխատանքը բնութագրվում է սիրողականությամբ, անազնիվ հետազոտությամբ, աղբյուրների անտեղյակությամբ։ Ինչպես գրում է Լոբինը, «արդյունքում մենք ունենք ոչ թե գիտական հետազոտություն, այլ մի տեսակ կեղծ գիտական փոխարինող 1 կամ 2 տարեկան ուսանողի դասընթացի մակարդակում (թեկուզ շատ ծավալուն)։ Ատենախոսության հիմքում ոչ թե ժամանակակից մեթոդներն են, որոնք առանձնանում են նորույթով, այլ կատարյալ անտեղյակությունը։ Դարաշրջանի իրողությունների անտեղյակություն, սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի հիմքերի անտեղյակություն, ռուսական պետության արտաքին քաղաքականության անտեղյակություն»։ Լոբինը նաև նշում է, որ Մեդինսկու մի շարք եզրակացություններ ուղղակիորեն հակասում են արխիվային փաստաթղթերի տվյալներին, որոնց, ըստ քննադատի, Մեդինսկին ակնհայտորեն ծանոթ չէ։ Ըստ Լոբինի, Մեդինսկին «արագորեն գրեցգիտական ուսումնասիրություն՝ իր պաշտպանության համար ընտրելով ոչ հիմնական համալսարան, իսկ որպես ընդդիմախոսներ՝ պատմաբաններ, որոնց գիտական շահերը հեռու են ուսումնասիրվող թեմայից»[152]։ Մեդինսկու ատենախոսության սուր քննադատությամբ հանդես է եկել նա «Պոլիտ.ռու» ԲՊՀ դոցենտ Վիտալի Պենսկոն «առանց պատմաբանի հմտությունների» և համարում է, որ Մեդինսկին «շատ թույլ պատկերացում ունի աղբյուրների հետ աշխատանքի մեթոդիկայի մասին» և չի տիրապետում տեքստերի գիտական քննադատության կանոններին, ինչն արդեն իսկ արժեզրկում է իր կողմից արված եզրահանգումները[153]։

Լոբինի «Քարանձավի աղբյուրի ուսումնասիրություն» հոդվածը տեղադրվել է «Պոլիտ.ru» կայքում և վերատպվել է «Սկեպսիս» գիտակրթական հանդեսի կայքում։ Մի քանի օր անց երկու կայքերը հրապարակեցին Ռուսաստանի պատմության ինստիտուտի գիտնականների ելույթները (Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ, ԻԻՀ նախկին տնօրեն Ա. Ն. Սախարովը. Մեդինսկու թեզի պաշտպանությանը հակառակորդ, ԻԻՀ նախկին փոխտնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Վ. Մ. Լավրով; խորհուրդ տվեց հեղինակին «Պատը» վեպը գրելիս. ԻԻՀ առաջատար հետազոտող, պատմական գիտությունների դոկտոր Լ. Մորոզովա), որն ուղղված էր Մեդինսկու աջակցությանը[154][155]։ Ինչ վերաբերում է Լոբինի հոդվածին, Ա. Ն. Սախարովը հայտարարել է, որ «ինտերնետում մարդկանց կողմից տարածված ինչ-որ հիմարություններ մեկնաբանելը, որի անունն ու հեղինակությունը լուրջ գիտնականների համար զրո է առանց փայտիկի, նույնիսկ ծիծաղելի է»։ Ըստ Վ. Մ. Լավրովի. «Մեդինսկին հեղինակ է պարադոքսալ, ոչ անվիճելի, բայց միշտ հետաքրքրասեր հայացքով։ Մենք շատ լավ հասկանում ենք, որ պատմությունը սուբյեկտիվ բան է։ Ինձ համար գլխավորն այն է, որ այն հագեցած լինի հայրենիքի հանդեպ սիրով »։ «Եթե Մեդինսկին բացահայտում է պատմության կեղծիքները, և ինչ-որ մեկը պաշտպանում է դրանք, հարց է առաջանում, ո՞ւմ է դա պետք։ «Հիմարությու՞ն, թե՞ դավաճանություն», - ասում էր Միլյուկովը։ Ես հակված եմ կարծելու, որ դա դեռ անհեթեթություն է»,-գրում է Լավրովը։

Նկարագրելով Լոբինի հոդվածը և Մեդինսկու անձը` «Սկեպսիս»-ի խմբագրությունը հաղորդեց, որ հոդվածում «հեղինակը (Լոբինը) բացահայտում է պատմական տգիտությունը։ Միևնույն ժամանակ, Մեդինսկին ներկայիս ռեժիմի բուռն ներողամտությունն է և այն գաղափարի հիմնական ջատագովն է, որ Ռուսաստանի պատմության վերաբերյալ պետք է լինի միայն մեկ դպրոցական դասագիրք` գաղափարապես համատեղելի այս ռեժիմի հետ։ Եվ նաև՝ բազմաթիվ գրքերի հեղինակ, որոնք կոչված են «հերքել Ռուսաստանի մասին առասպելները», բայց փոխարենը հերքել են դրանց հեղինակին՝ որպես լուրջ մասնագետի»[156]։ Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի սլավոնական հետազոտությունների ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, պատմական գիտությունների դոկտոր Աննա Խորոշկևիչը, դիսերտացիայի հեղինակին համեմատեց պատմության վերաբերյալ կեղծ գիտական աշխատությունների ստեղծող մաթեմատիկոս Ա. Տ. Ֆոմենկոյի հետ և մեղադրեց Մեդինսկի պաշտպաններին արտագումար ներգրավվածության, գիտական էթիկայի խախտման, «վհուկների հերթական որս սկսելու» ցանկության և «նախանձ մարդկանց և զրպարտիչների թշնամական միջավայրի տեսությունը» վերականգնելու մեջ[151]։

Գրագողության մեղադրանքներ

խմբագրել

2012 թվականի հունվարին Իգոր Պետրովի «Կենդանի ամսագիրը» (գրում է labas կեղծանունով) հրապարակեց գրառում զգալի փոխառությունների առկայության մասի ՝ առանց ճշտելու աղբյուրները, Մեդինսկու դոկտորական ատենախոսության պատմության մեջ։ Բլոգերը հայտնել է, որ որոնողական համակարգի օգնությամբ Google-ը տեքստում թեմատիկ սերտ աշխատանքներից հատվածներ է հայտնաբերել և ներկայացրել է ձևակերպումների համեմատությունը երկու աղյուսակների տեսքով[157][158]։ Հրապարակումների մասին հարցը Մեդինսկուն տրվել է «Կոմերսանտ FM» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում։ Ի պատասխան՝ Մեդինսկին ասաց, որ ամփոփագրերը բնութագրվում են կարծրատիպային ձևակերպումների և կլիշեների օգտագործմամբ, բայց գործն ինքնին լիովին ինքնատիպ է[159]։

Հետագայում «Ակտուալ պատմություն» ամսագրում հրապարակված խմբագրական հոդվածում նշվում էր, որ չշահույթավորված փոխառությունների ծավալը (առանձին դեպքերում մի քանի պարբերությունների հասնող) և դրանց ներկայությունը աշխատանքի ներդրման, թեմայի արդիականության ձևակերպման, հետազոտության մեթոդիկայի նկարագրության, ատենախոսության խնդրի հայեցակարգի և կատարված աշխատանքից եզրակացությունների մասին թույլ չի տալիս խոսել պատահական կնիքների և կլիշեների մասին։ Հեղինակները նաեւ հայտնել են, որ փոխառությունների աղբյուրներ ծառայել են ոչ միայն հայտարարված պատմական ժամանակաշրջանին նվիրված, այլև ավելի ուշ դարաշրջաններ ընդգրկող՝ 18-րդ դարից մինչև 20-րդ դար[160][161]։ 2014 թվականին «Դիսերնետ» ցանցային համայնքի անցկացրած Մեդինսկու դոկտորական ատենախոսության հետազոտությունը եկել է այն եզրակացության, որ չնայած ավտոռեֆերատում զգալի փոխառություններին, գրագողության բացակայությունը հենց ատենախոսության մեջ է[162]։

Միաժամանակ, լրագրող և «Դիսերնետ»-ի ակտիվ մասնակից Սերգեյ Պարխոմենկոն հայտնել է Մեդինսկու քաղաքագիտության գծով ավելի վաղ ատենախոսություններում էական փոխառությունների մասին։ 1997 թվականի 120 էջանոց թեկնածուական ատենախոսության մեջ «Դիսերնետ»-ի փորձաքննությունը հայտնաբերել է 87 էջ, որոնք ամբողջությամբ պատճենահանված են Մեդինսկու գիտական ղեկավար Սերգեյ Պրոսկուրինի ատենախոսությունից, որը նա պաշտպանել է երկու շաբաթ առաջ նույն ատենախոսության խորհրդում[163][164]։ 1999 թվականի 318 էջանոց դոկտորական ատենախոսության հետազոտության մասին զեկույցում «Դիսերնետ»-ը նշել է Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատգամավոր Վիկտոր Կրուգլյակովի ատենախոսության տեքստի Բրաունշվեյգի տեխնիկական համալսարանի պրոֆեսոր Քրիստիանո Գերմանի աշխատանքից ոչ կոռեկտ փոխառությունների 7 էջերի համընկնումների 14 էջերը[165][166]։

«Դիսերնետ»-ի հաշվետվության հրապարակումից հետո Մեդինսկիի կողմից վերահսկվող ռուսական ռազմապատմական հասարակությունը՝ ի դեմս գործադիր և գիտական տնօրեններ Անդրեյ Նազարովի (Մեդինսկիի պատգամավորի նախկին օգնական)[167] և Միխայիլ Մյագկովան հանդես եկավ Մեդինսկու պաշտպանությամ։ ՌՌՊԸ-ի կայքում հրապարակված հայտարարության մեջ հեղինակները Սերգեյ Պարխոմենկոյին մեղադրել են Մեդինսկիի նկատմամբ անձնական հակակրանքի մեջ[168][169]։

Գիտական աստիճանից զրկելու պահանջ

խմբագրել

2016 թվականի ապրիլին ՌԴ կրթության և գիտության նախարարություն ներակայցվել է դիմում, որը ստորագրել են պատմական գիտությունների դոկտորներ Վ. Ն. Կոզլյակովը և Կ. Յ. Երուսալիմսկին, ինչպես նաև «Դիսնետ» համայնքի ակտիվիստ Ի․ Ֆ. Բաբիցկին (Facebook-ի իր էջում նշում է, որ ունի Ֆլորենցիայի համալսարանի PhD)։ Դիմումատուները պահանջել են զրկել Մեդինսկիի գիտական աստիճանից պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանից՝ մատնանշելով, այդ թվում՝ նրա ատենախոսության մեջ բազմաթիվ կոպտագույն սխալների առկայությունը, աղբյուրների հետ ոչ կոռեկտ աշխատանքը և աշխատանքի քարոզչական բնույթը[170][171]։ Մեդինսկին իր դիսերտացիայի շուրջ ստեղծված իրավիճակը բնութագրեց որպես լիսենկոիզմի ավանդույթի «դատապարտմամբ ֆանտասմագորիկ պատմություն»[172]։

 
Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս Ա. Օ. Չուբարյանը (ձախից) և Վ. Ռ. Մեդինսկին

2016 թվականի հոկտեմբերի 4-ին Ուրալի դաշնային համալսարանի ատենախոսության խորհրդում պետք է որոշվեր աստիճանից զրկելու հարցը։ Սակայն նախօրեին ԶԼՄ-ները հայտնել են նիստը հետաձգելու Մեդինսկու խնդրանքի մասին՝ կապված այն բանի հետ, որ նա նախագահ Պուտինին ուղեկցում էր Ղազախստան կատարած այցի ընթացքում[173]։ Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի (ԲՈՀ) գլխավոր գիտական քարտուղար Ն. Ի. Արիստերը նամակ է ուղարկել ատենախոսության խորհուրդ, որում ԲՈՀ-ի անունից պահանջել է չեղյալ համարել նիստը[174]։ Արդյունքում՝ ԲՈՀ-ի ճնշման ներքո վերանայումը հետաձգվեց։ Սակայն, ինչպես պարզվեց ավելի ուշ, ատենախոսությունն ընդհանրապես հետ էր կանչվել ՈւդՀԱ-ի գիտական խորհրդից՝ ֆորմալ առումով այն պատճառով, որ դրա քննարկման ժամկետը լրացել է, հավանաբար՝ այն մտավախությունից, որ խորհրդի եզրակացությունը անբարենպաստ կլինի Մեդինսկու համար[175]։ Այս իրավիճակը բողոքի ակցիա առաջացրեց մի շարք ակադեմիկոսների և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամների՝ «Հուլիսի 1» ակումբի անդամների կողմից։ 2016 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի 24 անդամներ (այդ թվում՝ ռուսական միջնադարի խոշորագույն մասնագետ Վ. Լ. Յանինը) «Կոմերսանտ» թերթում հայտարարություն են հրապարակել՝ ի պաշտպանություն Մեդինսկու գիտական աստիճանից զրկելու պահանջի։ Ակադեմիկոսները պահանջել են ատենախոսությունը վերադարձնել ՈւդՀԱ-ի գիտական խորհուրդ և պաշտոնաթող անել ԲՈՀ-ի ղեկավարներին, որոնք համալսարանի վրա ճնշում են գործադրել[175][176]։ Անդրադառնալով Մեդինսկու անմիջական գիտական աշխատանքին՝ ակադեմիկոսները մատնանշեցին «դիսերտացիայում բազմաթիվ սխալներ և անհամապատասխանություններ» և «գոյություն չունեցող աշխատանքների հրապարակումների ցուցակում ընդգրկվելու ձևական խախտումներ», քննադատեցին «այդ աշխատանքի հիմքում ընկած գլխավոր մեթոդական սկզբունքը. պատմական աշխատանքի ճշմարտացիության և արժանահավատության չափանիշը հեղինակը հայտարարում է որպես համապատասխանություն «Ռուսաստանի շահերին», որոնց սահմանման իրավունքը նա իրեն է շնորհում»։ Ակադեմիկոսները նշում են, որ Մեդինսկին իր ելույթներում պարբերաբար հայտարարում է «պատմական փաստերի նկատմամբ արհամարհանք և դրանց փոխարինելու պատրաստակամություն, եթե դրանք համապատասխանում են ազգային շահերի մասին նրա սեփական պատկերացումներին»[175]։ Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի նախագահ Վլադիմիր Ֆորտովը այդ դիմումը համարել է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի մի շարք անդամների անձնական կարծիքը, որը ստորագրվել է անհատական կարգով և չի արտացոլում ամբողջ ակադեմիայի դիրքորոշումը, որի կազմը գերազանցում է 2000 գիտնականը։ ՌԴ մշակույթի նախարարությունը Մեդինսկու ատենախոսության շուրջ ստեղծված իրավիճակը գնահատել է որպես «քաղաքական պատվեր»[177][178]։

2017 թվականի փետրվարի 8-ին հայտնի է դարձել, որ ՄՊՀ ատենախոսության խորհուրդը որոշել է չքննարկել Մեդինսկու ատենախոսությունն, քանի որ նախնական հանձնաժողովը դրանում գրագողության նշաններ չի գտել[179]։ Աստիճանից զրկելու մասին քննարկումը տեղափոխվել է Բելգորոդի պետական ազգային հետազոտական համալսարանի ատենախոսության խորհուրդ։ 2017 թվականի հուլիսի 7-ին Խորհուրդը հրապարակեց ատենախոսության գիտական ճանաչման մասին որոշումը, ուստի կոչ արեց չզրկել Մեդինսկիին բժշկական աստիճանից[180][181]։ Նման որոշումը քննադատություն է առաջացրել ռուս պրոֆեսիոնալ պատմաբանների մոտ։ Այսպես, Նիկիտա Սոկոլովը նշել է. «խորհրդի որոշումը վերջնական չէ, և դրանով դեռ զբաղվելու են ԲՈՀ-ն և կրթության և գիտության նախարարությունը. հույս դեռ կա։ Բայց եթե և այդ ատյանները չաշխատեն, դա կնշանակի, որ Ռուսաստանում գիտության և ատեստավորման համակարգն իրապես չի աշխատում, և դա ազգային անվտանգության մեծ սպառնալիք է»[182]։

2017 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի պատմության փորձագիտական խորհուրդը առաջարկեց զրկել Մեդինսկուն պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանից[183][184]։

2017 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Բարձրագույն որակավորման հանձնաժողովի նախագահությունը որոշեց չզրկել Մեդինսկուն գիտական աստիճանից և անհիմն համարեց նրա ատենախոսության հավակնությունները[185]։ Սակայն հոկտեմբերի 23-ին ԿԳՆ գիտության խորհուրդը կոչ է արել ԲՈՀ-ի պլենումին վերանայել Մեդինսկու ատենախոսության հանձնաժողովի նախագահության որոշումը[186]։

2017 թվականի հոկտեմբերի 27-ին ԲՈՀ-ի փորձագիտական խորհրդի եզրակացության (գիտական աստիճանից զրկելու մասին) և ԲՈՀ-ի նախագահության հանձնարարականի (գիտական աստիճանից զրկելը մերժելու մասին) հիման վրա՝ «Գիտական աստիճաններ շնորհելու մասին հիմնադրույթի» 77-րդ կետի պահանջներին համապատասխան[187], Ռուսաստանի կրթության և գիտության նախարարությունը հրաման է արձակել Մեդինսկուն գիտական աստիճանից զրկելը մերժելու մասին[188]։

Քննադատություն

խմբագրել

Մշակույթի շատ գործիչներ, ովքեր ակնկալում էին նախարարի պաշտոնում տեսնել իրենց հայտնի մշակութային միջավայրի կազմակերպչին, կասկածով են վերաբերվել Մեդինսկու նշանակմանը։ Նրանց թվում են դերասանուհի Լիա Ախեջակովան, ռեժիսորներ Ալեքսանդր Սոկուրովը և Յուլի Գուսմանը, «Յասնայա Պոլյանա» տուն-թանգարանի տնօրեն Վլադիմիր Տոլստոյը, արտասահմանյան գրականության համառուսաստանյան պետական գրադարանի տնօրեն Եկատերինա Գենիևան[55][189]։ Խիստ բացասաբար է վերաբերվել Մեդինսկիի նշանակմանը կոմունիստների առաջնորդ Գենադի Զյուգանովը, որը նորանաշանակ նախարարին բնութագրել է որպես «ամենացավոտ ռուսատյացներից և հակախորհրդատուներից մեկը», և կոմկուսի ՌԴԿԿ խմբակցությունն իր պաշտոնական բողոքն է հայտնել այդ նշանակման դեմ[190]։

Gazeta.ru-ի նշանակումից մեկ ամիս անց Մեդինսկին, համեմատելով մշակույթի նախարարության ղեկավարի աթոռին իր նախորդների՝ Միխայիլ Շվիդկիի, Ալեքսանդր Սոկոլովի, Ալեքսանդր Ավդեեւի հետ, նշել է, որ բոլոր անհատական առանձնահատկություններով հանդերձ այդ գործիչները պատկառելի ֆիգուրներ են եղել և մտավորականությունը միանշանակ ընկալվել է որպես մտավորականներ։ Մեդինսկու՝ նախարարի պաշտոնում գտնվելու առաջին իսկ շաբաթները, պարբերականի գնահատմամբ, ցույց են տվել, որ մշակույթի գործիչներն ու մշակութային ոլորտի պաշտոնյաները «ակնհայտորեն ապշած են ղեկավարի գալստյան կապակցությամբ, ով նույնիսկ չի ձգտում մտավորականի տեսք ունենալ»[7]։

Նշանակման քննադատները նշել են Մեդինսկու նոր պաշտոնի մասնագիտական փորձի անհամապատասխանությունը։ Լրագրող Անդրեյ Պիոնտկովսկին նրան համեմատել է Երրորդ Ռեյխի քարոզչության նախարարի հետ[191]։ Նախկին վարչապետ Միխայիլ Կասյանովը նշանակեց նրան որպես Վլադիմիր Պուտինի օրոք զարգացած քարոզչական մեքենայի մի մաս[192]։ Քաղաքագետ Ալեքսանդր Կոնովալովը համարեց, որ այս նշանակումը պայմանավորված է քաղաքական հավատարմությամբ, այլ ոչ թե մասնագիտական հատկություններով. լրագրող Բորիս Գրոզովսկին նրան անվանել  է հասարակության ճաշակի ապտակ[3][9]։

2016 թվականիի հոկտեմբերի 28-ին Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի 24 ակադեմիկոսների և թղթակից անդամների դիմումներում Մեդինսկու բնականոն գիտական պոլեմիկաներին փոխարինելը «հակառակորդների դեմ տարածքային չարաշահում» -ով անթույլատրելի է համարվել։ Միևնույն ժամանակ, գիտնականներին հատկապես վրդովեցրել է այն փաստը, որ նման չարաշահումները հնչում են Ռուսաստանի մշակույթի նախարարի շուրթերից[7][175]։

Հակամարտություններ

խմբագրել

Հակամարտություն Դանիիլ Գրանինի հետ

խմբագրել

2014 թվականի հունվարի վերջին Մեդինսկին և Ռուսաստանի ռազմական պատմական ընկերության գիտական ղեկավար Միխայիլ Մյագկովը մասնակցեցին Հայրենական մեծ պատերազմի պատմության քննարկմանը և դրա շարադրմանը պատմության միասնական դասագրքում՝ «Հաղթանակի գին»-ը հաղորդման ժամանակ «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանում[193]։ Լենինգրադի շրջափակման քննարկման ժամանակ խոսք է գնացել «ռոմացի կանանց» մասին, որոնք իբր ծառայել են քաղաքային ղեկավարությանը (մասնավորապես՝ մարզկոմի առաջին քարտուղար և քաղկոմի քարտուղար Անդրեյ Ալեքսանդրովիչ Ժդանովին)։ Հաղորդման վարող Վիտալի Դիմարսկին հայտնել է, որ հրուշակեղենի արտադրամասի մասին տեղեկատվությունը հայտնվել է գրող-ֆրոնտովիկ Դանիիլ Գրանինի 2013 թվականի «Շրջափակված գրքի» վերահրատարակման մեջ, ինչին Մեդինսկին պատասխանել է. «Սուտ է»։

Մեդինսկու խոսքերն ընդունվել են Գրանինի հաշվին։ Regnum լրատվական գործակալությունը հոդված է հրապարակել պատմաբանին հասցված վիրավորանքի մասին, իսկ մեկ օր անց Սանկտ Պետերբուրգի Օրենսդիր ժողովի «Յաբլոկո» կուսակցությունից պատգամավոր Բորիս Վիշնևսկին Facebook սոցիալական ցանցի էջում բաց նամակում նախարարից պահանջել է հերքել «Շրջափակված գրքում» ներկայացված տեղեկությունները կամ ներողություն խնդրել գրողից[194][195]։ Նախարարության մամուլի ծառայությունը հայտարարել է, որ Մեդինսկու խոսքերը սխալ են մեկնաբանվել և չեն վերաբերել Գրանինին և նրա աշխատանքին։ Նախարարության ներկայացուցչի խոսքով՝ Մեդինսկին հերքել է Գրանինի և Ալես Ադամովիչի «ռոմացի կանանց» մասին տեղեկությունների նախնական հրապարակումը. հրուշակեղենի արտադրամասի լուսանկարները լայն տարածում են ստացել «Արգելափակման գրքի» վերահրատարակումից շատ առաջ։ Նշվում էր նաև, որ խմորեղենը չէր կարող նախատեսված լինել Ժդանովի համար. նա դիաբետիկ էր[196]։ ՌՌՊԸ կայքում զետեղված հրապարակման մեջ Մյագկովը պաշտպանել է նախարարին՝ հայտնելով, որ հաղորդման ժամանակ Մեժարսկին բազմիցս ընդհատել է Մեդինսկուն. Մեդինսկու խոսքով՝ փետրվարի 12-ին սահմանագծին կայացած հեռախոսազրույցում գրողի հետ թյուրիմածությունը լուծվել է[197]։ Մեկնաբանելով պետերբուրգյան «100 TV» հեռուստաալիքի եթերում տեղի ունեցած հեռախոսազրույցը՝ Գրանինը նշել է, որ ներողություն չեն խնդրել, բայց նա չի պնդի անել դա[198]։

Հունիսին Պրեսնենսկի շրջանի դատարանը քննել է Մեդինսկու պատվի և արժանապատվության պաշտպանության հայցը ընդդեմ Regnum լրատվական գործակալության։ Հայցվորի պահանջները հանգում էին հերքման հրապարակմանը «ՌԴ մշակույթի նախարար Վլադիմիր Մեդինսկին, ելույթ ունենալով «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի եթերում, «ստահոդ» է անվանել փետրվարի 10-ին գործակալության կողմից հրապարակված Դանիիլ Գրանինի հրապարակումները» Սմոլնիի համար ռոմացի կանանց շրջափակման ժամանակ» արտահայտության վերաբերյալ[199]։ Մեդինսկիի փաստաբանը բողոքարկել է Մոսկվայի քաղաքային դատարանում որոշումը լրագրողների օգտին կատարելու վերաբերյալ[200]։ Գործի քննության ընթացքում կողմերը հաշտության համաձայնագիր են կնքել, որի վերաբերյալ Regnum-ը հերքում է հրապարակել հոկտեմբերի 22-ին[201]։

Բախում լրագրողների հետ

խմբագրել

2015 թվականի մարտին Մեդինսկին դեմ արտահայտվեց մշակույթի նախարարության կոլեգիայի նիստին զանգվածային լրատվության միջոցների ներկայացուցիչներին հրավիրելուն՝ հիմնավորելով դա ժողովներում քննարկվող հարցերում լրագրողների ոչ բավարար կոմպետենտությամբ։ Նախադեպը տեղի է ունեցել խորհրդի հերթական նիստում, որն ուղիղ հեռարձակվել է բաժնի կայքում։ Նախարարության մամուլի ծառայությունը կատարվածը բացատրեց ԶԼՄ-ներում քննարկումների անճիշտ լուսաբանումից խուսափելու ցանկությամբ և լրագրողներին հրավիրեց օգտագործել հանդիպումներից հետո նախարարության կողմից հրապարակված նյութերը[202]։

Մեդինսկու նախաձեռնությունը քննադատության է ենթարկվել պրոֆեսիոնալ հանրության կողմից։ Մոսկվայի լրագրողների միության նախագահ Պավել Գուսևը, ՏԱՍՍ-ին տված մեկնաբանության մեջ, համարեց, որ դա հակասում է «Զանգվածային լրատվության մասին» № 2124-1 օրենքին և դեմ է լրագրողների մասնագիտական գործունեությանը։ Ռուսաստանի ժուռնալիստների միության քարտուղար և Ռուսաստանի և Արևելյան Ասիայի լրագրողների միջազգային ֆեդերացիայի ներկայացուցչական գրասենյակի տնօրեն խոչընդոտում է քաղաքացիական վերահսկողությունը[203]։ Բաց կառավարության մամուլի ծառայությունը նշել է դրա անհամապատասխանությունը նախարարական ամփոփիչ կոլեգիաների բացվածության բարձրացմանն ուղղված կառավարական հանձնաժողովի գործող հանձնարարականներին[204]։

Հակամարտություն ՌԴ Պետական արխիվի տնօրեն Սերգեյ Միրոնենկոյի հետ

խմբագրել

2015 թվականի ամռանը Մեդինսկին հրապարակային բախում ունեցավ Ռուսաստանի Դաշնության Պետական արխիվի (ՌԴՊԱ) տնօրեն, պրոֆեսոր Սերգեյ Միրոնենկոյի հետ` Խորհրդային Միության պատմության մի շարք փաստերի մեկնաբանման մեջ ունեցած տարաձայնությունների հիման վրա[205]։ Մասնավորապես, 2015 թվականի հունիսի 22-ին, Միրոնենկոն, Ռուսաստանի մամուլի համաշխարհային կոնգրեսում, Մոսկվայում, հիմնվելով հանրության համար մատչելի[206][207] փաստաթղթերի վրա, Դուբոսեկովոյի մերձակայքում Պանֆիլովի 28 տղամարդկանց սխրանքի պատմությունը անվանել էր առասպել (1941 թվականի նոյեմբեր)[206][208][209][210]։ Արձագանքելով Պետական արխիվի ղեկավարի մեկնաբանությանը՝ Մեդինսկին խորհուրդ տվեց Միրոնենկոյին կենտրոնանալ հիմնական մասնագիտության վրա, սեփական գնահատականները չտալ արխիվային փաստաթղթերին և ավելացրեց. «Եթե ցանկություն լինի փոխել մասնագիտությունը, մենք դա կհասկանանք»։ Հետագայում մշակույթի նախարարն իր արձագանքը բացատրել է նրանով, որ, իր կարծիքով, պետական արխիվի տնօրենի պաշտոնական ելույթը ընկալվում է ոչ թե որպես գիտնականի դիրքորոշում, այլ որպես պետության դիրքորոշում[205]։ 2016 թվականի մարտի 16-ին Միրոնենկոն ազատվեց Ռուսաստանի Դաշնության Պետական արխիվի տնօրենի պաշտոնից[205][211]։ Պետական արխիվի տնօրենի պաշտոնանկությունը պատճառաբանվել է պետական ծառայողների համար առավելագույն տարիքը 65 տարեկանը լրանալու հանգամանքով։ Միաժամանակ Միրոնենկոն պահպանել Է ԳՖՀ-ի գիտական ղեկավարի պաշտոնը, և պարզաբանել է, որ հեռանալու մասին որոշումն ինքնուրույն է ընդունել և դրանում «ոչ մի սարսափելի բան չի տեսնում»[211][212]։ Շատերը Միրոնենկոյի պաշտոնանկությունը կապեցին նախարարի հետ նրա բախումը[205]։

2016 թվականի հոկտեմբերին «Քսանութ պանֆիլովցիներ» ֆիլմի պրեմիերայից հետո, որը նկարահանվել է ՌԴ մշակույթի նախարարության ֆինանսական աջակցությամբ, Մեդինսկին կտրուկ արձագանքել է թերահավատների մասին։ Լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում նա նրանց անվանել է «ավարտված տականքներ», որոնք կասկածի տակ են դնում 28 պանֆիլովցիների «սուրբ լեգենդ»-ը, քանի որ, ըստ նախարարի, դա Հայրենական մեծ պատերազմում ժողովրդի սխրանքի խորհրդանիշն է[213][214]։

Սկանդալներ

խմբագրել

Կա Ֆոսկարի համալսարանի պատվավոր դոկտորի աստիճան

խմբագրել

2011 թվականի գարնանը Իտալիայի և Ռուսաստանի մշակույթի «խաչաձև» տարվա շրջանակներում Վենետիկի Կա Ֆոսկարի համալսարանում բացվել է Ռուսաստանի մշակույթի ուսումնասիրության կենտրոն (Centro Studi sulle Arti della Russia, CSAR): Համալսարանը հիմնադրել է Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի տնօրինության, մշակույթի և արտաքին գործերի նախարարությունների աջակցությամբ, բացմանը ներկա են եղել Սվետլանա Մեդվեդևան, Ալեքսանդր Ավդեևը, Իտալիայի կրթության նախարար Մարիաստելլա Ջելմինին և Վենետիկի քաղաքապետը[215][216]։ 2011 թվականից կենտրոնում անցկացվում էին ոչ պաշտոնական և ժամանակակից ռուսական արվեստի ցուցահանդեսներ։ Վենետիկի 55-րդ բիենալեի ժամանակ կենտրոնն ընդունել է բանաստեղծ, նկարիչ և քանդակագործ Դմիտրի Պրիգովի հիշատակին նվիրված մոնումենտալ ցուցահանդես[217]։

2014 թվականի մարտին տեղի ունեցավ Կա Ֆոսկարի համալսարանի գիտական խորհրդի քվեարկությունը Մեդինսկի աստիճանի պատվավոր դոկտորի շնորհման վերաբերյալ, որը կազմակերպվել էր փիլիսոփայության և մշակութային ժառանգության ֆակուլտետի միջնորդությամբ (Dipartimento di Filosofia e Beni Culturali)[218]։ Միաձայն որոշումը երկար ժամանակ չի հրապարակվել և հրապարակվեց միայն մայիսի 7-ին՝ համալսարանի կողմից կայանալիք արարողության մասին կոմյունիկեի հրապարակումից և հրավիրատոմսերի ուղարկումից հետո։ Նորությունը լայն արձագանք է ստացել իտալական ակադեմիական հանրությունում. հեղինակավոր տիտղոսի շնորհման դեմ բողոքով հանդես են եկել համալսարանի պրոֆեսորներ Դոնաթելա Պոսոմային և Ստեֆանո Անտոնիուտտին։ Դժգոհությունն առաջացել է ընդհանուր նամակից, որի տակ ստորագրել են համալսարանի շուրջ 100 աշխատակիցներ։ Ցուցարարները մեղավորության մեջ էին դնում Մեդինսկու ստալինիստական և հոմոֆոբական արտահայտությունները, եվրոպական մշակույթի նկատմամբ հարգանքի բացակայությունը, քննադատում էին Մեդինսկուն Վենետիկում XIV ճարտարապետական բիենալեում ռուսական տաղավարի կոմիսար Գրիգորի Ռևզինին աշխատանքից ազատելու համար («Մեծ քաղաք» ամսագրին տված հարցազրույցում Ռևզինը կապում էր պաշտոնանկությունը Ռուսաստանի Դաշնությանը Ղրիմի միանալու իր հայացքների հետ), հիշեցնում էին դոկտորական ատենախոսության մեջ գրագողության մեջ մեղադրանքների մասին[219]։

Ամսի 10-ին հայտնի իտալական թերթում լույս է տեսել «Փոթորիկ Կա Ֆոսկարում. Կա Ֆոսկարի համալսարանի պրոֆեսորները վիճարկում են պատվո դոկտորի աստիճանի շնորհումը ռուս նախարարին» հոդվածը․ նույն օրը երեկոյան համալսարանը տեղեկացրել է արարողությունը հետաձգելու մասին՝ վկայակոչելով նախարարի զբաղվածությունը[217]։ Արարողությունը տեղի է ունեցել մայիսի 15-ին Մոսկվայում՝ մշակույթի նախարարության շենքում, և Մեդինսկուն թիկնոցը ու պատվավոր դոկտորի դիպլոմը հանձնելու համար Մոսկվա է ժամանել Կա Ֆոսկարի գիտական և մշակութային հաստատությունների հետ հարաբերությունների գծով պրոռեկտոր, CSAR-ի տնօրեն Սիլվիա Բուրինին։ Բուրինիի հայրենիքում քննադատության է ենթարկվել 200-ից ավելի պրոֆեսորներ, և շուրջ հազար ուսանողներ հանրագիր են ստորագրել նրա հեռացման պահանջով։ Մայիսի 21-ին Բուրինին պրոռեկտորի պաշտոնից հրաժարական է տվել՝ իր լիազորությունների և նոր ռեկտորի ընտրության ավարտից մի քանի շաբաթ առաջ՝ ղեկավար պաշտոնը պահպանելով Ռուսաստանի մշակույթի ուսումնասիրության կենտրոնում[220][221]։

Նապաստակի փիլիսոփայություն

խմբագրել

2012 թվականի ամռանը և աշնանը մշակույթի նախարարությունը աուդիտ է իրականացրել իրեն ենթակա գիտահետազոտական ինստիտուտների նկատմամբ։ Հետազոտության օբյեկտ են դարձել Դ. Ս. Լիխաչովի անվան մշակութային և բնական ժառանգության ռուսական գիտահետազոտական ինստիտուտի, Մշակութաբանության ռուսական ինստիտուտի, վերականգնման պետական գիտահետազոտական ինստիտուտի, արվեստագիտության պետական ինստիտուտի և արվեստի պատմության ռուսական ինստիտուտի պլանները և գործունեությունը[222]։ Նախարարության փորձագետները նշել են գիտական ուղղությունների կրկնօրինակումը գիտահետազոտական ինստիտուտների միջև և հրապարակումների երկարատև ձգձգումները, կասկածի տակ են առել որոշակի ոլորտների գիտական իրագործելիությունն ու արդիականությունը[223][224][225]։ Չնայած գիտնականների բողոքներին՝ նախարարությունը սկսել է լայնածավալ բարեփոխումներ, որոնք հանգեցրել են ինստիտուտների ղեկավարության փոփոխության, կրճատեց հետազոտական ինստիտուտների աշխատանքը և վերակողմնորոշեց գերատեսչության կողմից որոշված գերակա ոլորտները[226][227]։

Լրագրողներին տված հարցազրույցում Մեդինսկին բազմիցս հիմնավորել է բարեփոխումների անհրաժեշտությունը։ Որպես բյուջետային միջոցների անհեռանկար հետազոտությունների ծախսման օրինակ՝ նախարարը բերել է «Նապաստակի փիլիսոփայությունը» գիտական աշխատանքը. ըստ նրա՝ հենց նման հրապարակումն է պատրաստվել ինստիտուտներից մեկի աշխատակիցների կողմից հինգ տարի շարունակ։ Մեդինսկու պաթոսի ընդհանուր իմաստը կայանում էր նրանում, որ հետազոտողը, ով պետական փողերով ուսումնասիրում է «նապաստակի փիլիսոփայությունը», հումանիտար գիտնականի խորհրդանիշ է, որը կտրվել է իրական գիտությունից։ Մեդինսկու ելույթները համընկել են Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի բարեփոխումների մեկնարկի հետ և օգտագործվել են որպես առիթ գիտահետազոտական ինստիտուտում «ակադեմիական գույքի օպտիմալացման» և զանգվածային կրճատումների համար, մասնավորապես, Սանկտ Պետերբուրգի արվեստի պատմության ինստիտուտում (Զուբովի ինստիտուտ)[228][229]։ Նախարարի նշած աշխատանքի որոնումները հաջողությամբ չավարտվեցին. հումանիտար ինստիտուտների աշխատակիցներին հաջողվել է գտնել միակ նապաստակի հիշատակումը «Նապաստակի փոխակերպում» բանաստեղծության մեջ, որը մշակութաբանության ռուսական ինստիտուտի պրոֆեսոր Վադիմ Ռաբինովիչի «ալքիմիան որպես միջնադարյան մշակույթի ֆենոմեն» մենագրության վերահրատարակումն է, մշակութաբանության ռուսական ինստիտուտի պրոֆեսոր Վադիմ Ռաբինովիչի։ Ենթադրվում է, որ նախարարությունում հենց այդ տեքստն են ընդունել հիմնարար գիտական հետազոտության օգտին[230]։Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ռուս գրականության ինստիտուտի գիտնական քարտուղար Անդրեյ Կոստինին վրդովեցրել է այն մոտեցումը, ըստ որի մշակույթի պաշտոնյան որոշում է գիտական հետազոտությունների թեմաների հեռանկարը և որոշում է ընդունում ֆինանսավորման մասին, և նա անլուրջ (սեփական գնահատականով) առաջարկությամբ հանդես է եկել «նապաստակի» թեմայով լուրջ գիտական կոնֆերանսի ժամանակ։ Մեդինսկու նախաձեռնություններից հետո պաշտոնյաների ակտիվ միջամտությունն իրենց աշխատանքին զգացել են նաև այլ գիտնականներ, ինչը համերաշխության և բողոքի զգացումներ է առաջացրել, որոնց ալիքի վրա 2014 թվականի հունիսին տեղի է ունեցել «Նապաստակի փիլիսոփայությունը. հումանիտար հետազոտությունների անսպասելի հեռանկարները» գիտաժողովը։ Ըստ կազմակերպիչների տվյալների՝ եռօրյա խորհրդաժողովին մասնակցելու 120 հայտերի աշխարհագրությունը տատանվել է Ուլան-Ուդեից մինչև Նյու Յորք, և Արխանգելսկից մինչև Երուսաղեմ։ Համաժողովի ծրագրի շրջանակներում գիտնականներն հայտնել են անհամաձայնություն պրակտիկայի վերաբերյալ, երբ բարձրաստիճան պաշտոնյան սեփական քմահաճույքով որոշում է, թե «որ խնդիրն է արժանի հետազոտության, իսկ որը՝ ոչ, ինչ գիտական աշխատանքի կարելի է առանձնացնել ֆինանսավորումը, իսկ ինչ թողնել առանց դրա»[231][232][233]։

Մեդինսկին ինքը ողջունել է սարկաստիկ և էպատաժային հեռագրի գիտական կոնֆերանսը, որտեղ վստահություն է հայտնել, որ «միջոցառումը, որի ընթացքում քննարկվում են լագոմորֆների օնտոլոգիայի և հնագիտության մի շարք կարևոր ասպեկտներ, ինչպիսիք են սննդի դիետայի նապաստակը, «նապաստակի» բառապաշարը համաշխարհային լեզուներում, լեքսեմներ, նապաստակների և դրանց կառուցվածքի վերաբերյալ, «նապաստակի» իմաստաբանությունը, նապաստակի պատկերագրությունը և իկոնոլոգիան, նապաստակը զանգվածային մշակույթի մեջ, անկասկած, կընդգրկվի Ռուսաստանի մշակութային և գիտական գործունեության տարեգրություններում, իսկ գիտաժողովում հնչեցրած հարցերը հատկապես կարևոր և արդիական են միլիոնավոր շարքային հարկատուների համար»[16][231][234][235]։

Կինոյի քաղաքականություն

խմբագրել

2014 թվականի նոյեմբերին մշակույթի նախարարությունը մերժեց ֆինանսավորել «Արտդոկֆեստ» վավերագրական կինոյի միջազգային փառատոնը։ Պատճառը փառատոնի նախագահ Վիտալի Մանսկիի քաղաքական դիրքորոշումն է, նախարարի խոսքով՝ հակապետական։ Մեդինսկին նշել է, որ թույլ չի տա Մանսկիի նախագծերի ֆինանսավորումը, քանի դեռ մնում է նախարարական աթոռին[236]։ Լրագրողները նշել են, որ 2014 թվականի մարտին ռեժիսորը ռուս կինեմատոգրաֆիստների «Կինոսոյուզ» հասարակական կազմակերպության մյուս անդամների հետ միասին նամակ է ստորագրել ի պաշտպանություն ուկրաինացի գործընկերների և «Անձրև» հեռուստաալիքի եթերում քննադատել է մինչև Եվրամայդան Ուկրաինայի ներքին քաղաքականությանը Ռուսաստանի միջամտությունը, Ղրիմի իրադարձություններին Ռուսաստանի ռազմական միջամտությունը և Ուկրաինայի դեմ ուղղված քարոզչական արշավը[237][238]։ Ավելի վաղ Մանսկին պնդում էր, որ Մեդինսկին անձամբ չեղյալ է հայտարարել Մշակույթի նախարարության փորձագիտական խորհրդի որոշումը` ֆինանսավորել իր «Հարազատներ» վավերագրական ֆիլմը, որը պատմում է Ուկրաինայի և նախկին ԽՍՀՄ երկրների իրադարձությունների բաժանված ընտանիքի մասին[239][240]։

2014 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Սանկտ Պետերբուրգի 3-րդ մշակութային համաժողովի եզրափակիչ օրը Մեդինսկին հանդիպեց «Բուկվոեդ» գրախանութի այցելուների հետ՝ որպես պատմաբան-գրող։ Պատասխանելով կինոարտադրության սուբսիդավորման մասին հարցին՝ Մեդինսկին նշել է, որ իմաստ չի տեսնում մշակույթի նախարարության գծով այն ֆիլմերի աջակցության մեջ, որոնք «նկարահանվել են Ռաշկա-գավնյաշկա» սկզբունքով, որոնք երկրի կյանքը ցույց են տալիս բացասական լույսի ներքո[241][242]։ Մշակույթի կոմիտեի խորհրդարանականները, մասնավորապես Իոսիֆ Կոբզոնը եւ Մարիա Մաքսակովան, քննադատել են Մեդինսկուն անարժան և անպարկեշտ փոխաբերությունների համար, առանձին լրագրողներ, ընդհակառակը, այն համարել են նշանակալի անցնող տարվա մշակույթի համար[243][244][245][246][247]։ Նախարարության մամուլի ծառայությունն արդարացավ, որ «Բուկվոեդ»-ում կայացած հանդիպմանը Մեդինսկին ներկա էր որպես գրող, և ոչ որպես վարչության պետ[248]։ Նախարարն ինքը ներողություն է խնդրել մի քանի օր անց Կոմունիստական կուսակցության խմբակցության նիստում չափազանց կոշտ լինելու համար և նշել, որ չի հրաժարվում իր խոսքերից[249]։

2018 թվականի հունվարին հասարակության մեջ ռեզոնանս է առաջացրել «Դաու» ֆիլմի վարձույթի վկայականի տրամադրման ուշացումը[250] և «Ստալինի մահը» ֆիլմի վարձույթի վկայագրի վավերացումը[251][252]։

2015-2019 թվականներին Մեդինսկի մշակույթի նախարարության գլխավորությամբ հաստատվել են 80 տարածաշրջաններում 1015 կինոթատրոնների (878 փոքր քաղաքներ) ստեղծման հայտերը։ 2019 թվականին նորաբաց կինոթատրոնների հաճախելիությունը կազմել է գրեթե 11 մլն մարդ։ 2011-2018 թվականներին Ռուսաստանի վարձույթում դրամարկղային մուտքերի գծով ռուսական կինոյի բաժինը աճել է 1,7 անգամ, հավաքներն աճել են 2,3 անգամ (6-ից մինչև 14 մլրդ ռուբլի)[253]։

Ռերիխների միջազգային կենտրոն

խմբագրել

2013 թվականին Մեդինսկին Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահ Վլադիմիր Պուտինին ուղղված իր նամակում պահանջել էր «պաշտպանել» Ռերիխների միջազգային կենտրոնի պետական պատկանող նկարների հավաքածուն։ Պուտինը նամակի վրա դրել է «Կոնովալով և Լավրով. Խնդրում եմ ապահովել պետության շահերը» մակագրությունը[254]։

2015 թվականի հուլիսի 8-ին ԿԶՆ-ին ուղարկված նամակում Ռուսաստանի մշակույթի նախարարությունը առաջարկել է Ռերիխների ժառանգությունը պետությանը փոխանցելու մի շարք պահանջներ` կապված այն բանի հետ, որ «ԿԶՆ-ն առանց բավարար իրավական հիմքերի պահվում է Ս. Ն. Ռերիխի գույքը, որը նա կտակել է Ռերիխների Խորհրդային հիմնադրամին»[255]։

2017 թվականի մարտին Ռուսաստանի Ռեյրխների միջազգային կենտրոնի Ն. Ռերիխի անվան թանգարանից Պետական քննչական տնօրինության և Ռուսաստանի ՆԳՆ գլխավոր վարչության Տնտեսական կենսաբանական և արդյունաբերական խնդիրների տնօրինության աշխատակիցները առգրավել են Վարչապետի բանկի նախկին նախագահի կողմից վարկային հաստատությունից գողացված միջոցների համար ձեռք բերված Նիկոլաս և Սվյատոսլավ Ռերիխների նկարները[256]։ 2017 թվականի ապրիլի 28-ին տեղի է ունեցել ԿԶՆ-ի տեղահանումը, փոխվել է անվտանգությունը, կնքվել են տարածքներ[257]։

Մի շարք հայտնի հասարակական և մշակութային գործիչներ կոչ են ստորագրել, որում ասվում է. «Մենք չափազանց կարևոր ենք համարում ուշադրություն դարձնել «Ն. Կ. Ռերիխի անվան թանգարանի գործի» մշակութային, քաղաքական և էթիկական ասպեկտներին։ Մեր տեսանկյունից, այս հանրային թանգարանի ջախջախումը կնշանակի, որ իրավունքի նկատմամբ կամայականությունն ու արհամարհական վերաբերմունքը վերջնականապես կդառնա մեր կյանքի նորմ[258]։

Ընտանիք և անձնական կյանք

խմբագրել

Մեդինսկին ամուսնացած է Մարինա Օլեգովնա Մեդինսկայայի (ծագումով Նիկիտինա) հետ, ընտանիքն ունի չորս երեխա (որոնցից կրտսերը ծնվել է 2017 թվականին[259])[21] 2014 թվականին նախարարի հայտարարագրված եկամուտը կազմել է 15,8 մլն ռուբլի, ամուսինները՝ 82,39 մլն ռուբլի։ 2013 թվականին Մարինա Օլեգովնան հայտարարագրել է 28,3 միլիոն, 2012 թվականին՝ 8,28 միլիոն ռուբլի[260][261]։ Մեդինսկու հայտարարագրերում նշված են բնակարաններ և երկու բնակելի շենքեր, ամառանոցային տնակների կառուցման հողամաս։ Մարինա Օլեգովնան ունի BMW X3 և GAZ-M-20 «Պոբեդա» մակնիշի ավտոմեքենաներ[262]։ Եկամտի հիմնական աղբյուրը իրավաբանական անձանց հաշվեկշռում գտնվող անշարժ գույքի վարձակալությունն է (և այդ պատճառով հայտարարագրերում նշված չէ)[263][264][265][266][267]։

Մեդինսկու հայրը՝ Ռոստիսլավ Իգնատևիչը, պաշտոնաթող բանակի գնդապետ, 1968 թվականին Չեխոսլովակիա զորքեր մտցնելու, Աֆղանստանում պատերազմի, 1986 թվականին Չեռնոբիլի ԱԷԿ-ում տեղի ունեցած վթարի հետևանքների վերացման և 1988 թվականին Սպիտակի երկրաշարժի մասնակից։ «Ես» կորպորացիայի հիմնական բաժնետերը՝ 69% բաժնեմասով, ավելի վաղ՝ ընկերության գործադիր տնօրենը։ Ռուսական ռազմապատմական ընկերության խորհրդական, որը պատասխանատու է վետերանների կազմակերպությունների հետ աշխատանքի համար[20]

Քույրը՝ Տատյանա Ռոստիսլավովնա Մեդինսկայա, Ռուսաստանի կառավարությանն առընթեր ֆինանսական ակադեմիայի շրջանավարտ և «Ես» կորպորացիայի գործադիր տնօրեն մինչև 2012 թվականը։ 2014 թվականի դեկտեմբերին նշանակվել է Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարարության ենթակայության պետական ինստիտուտի «ՌՈՍԶԻՈ» պետական թանգարանի և ցուցահանդեսային կենտրոնի փոխտնօրեն։ 2014 թվականի Տատյանա Ռոստիսլավովնայի հայտարարագրում եկամուտը կազմում էր 26.2 միլիոն, երկու հողակտոր` 18 ակր ընդհանուր մակերեսով, բնակելի շենքի կեսը, ինը բնակարան և երեք ավտոտնակ[268]։

Մեդինսկու հարազատներին կապում են գործնական շահերը։ Դուբինինի փողոցում գտնվող 1377 մ² մակերեսով եռահարկ շենքից բացի, Մարինա Օլեգովնան Մեդինսկու քրոջ հետ միասին 1178 մ² ունի «Բուտլեռովա 17» դասի բիզնես կենտրոնում, քրոջ և հոր հետ միասին՝ 414 մ² Վերնադսկու պողոտայում գտնվող վարչա-գրասենյակային բարձունքում, 37[269]։

Մրցանականեր

խմբագրել

Ռուսաստանի Դաշնության Մրցանակներ

խմբագրել
  • Պատվո շքանշան (2014 թվականի օգոստոսի 14)՝ ազգային մշակույթի և արվեստի, հեռուստառադիոհեռարձակման, մամուլի, կապի և երկար տարիների բեղմնավոր գործունեության զարգացման գործում մեծ ծառայությունների համար[270]։
  • Բարեկամության շքանշան (2018 թվական մայիսի 6)[271]
  • Ստոլիպինի I աստիճանի մեդալ (23.04.2018, Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության կարգադրությունը 23.04.2018 № 740-p):
  • Պետական դումայի նախագահի երախտագիտություն (2006)։
  • 3 շնորհակալություն Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահին (2006, 2010, 2017)։
  • Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պատվոգիր (2015)։
  • Ի. Վ. Պանֆիլովի անվան 8-րդ Կարմադրաման գվարդիական մոտոհրաձգային դիվիզիայի 75-ամյա մեդալ (2016)[272]։

Ռուսաստանի մարզերի մրցանակներ

խմբագրել
  • «Խակասիային մատուցած ծառայությունների համար» շքանշան (2016)[273]։

Օտարերկրյա մրցանակներ

խմբագրել
  • Մշակութային վաստակի շքանշանի հրամանատար (Մոնակո, 17 դեկտեմբեր 2015)[274]։
  • Դոստիկի 2-րդ աստիճանի շքանշան (Ղազախստան, 2017)[275]։

Հանրային մրցանակներ

խմբագրել
  • «Տարվա մարդ» ռուսական կենսագրական ինստիտուտի մրցանակի դափնեկիր (2016 թվական)[276]։
  • Սուրբ Սերգիոս Ռադոնեժի II աստիճանի շքանշան (2014)՝ Ռուսաստանի Ուղղափառ եկեղեցու մրցանակ, «հաշվի առնելով ՌՈՒԵ-ի օգնությունը»[277][278]։
  • Մոսկվայի Սուրբ երանելի արքայազն Դանիելի II աստիճանի շքանշան (2017)՝ Ռուսաստանի Ուղղափառ եկեղեցու մրցանակ՝ հաշվի առնելով Մոսկվայի Տրոյսկի բնակավայրում Կենդանի Երրորդություն եկեղեցու կառուցման գործում օժանդակությունը[279]։
  • Վանական Դալմատ Իսեցկիի I աստիճանի շքանշան (2015)՝ Ռուսաստանի Ուղղափառ եկեղեցու Կուրգանի և Շադրինսկի թեմերի պարգև՝ որպես Կուրգանի Աստվածահայտնության եկեղեցու հիմնադիր[280][281][282]։
  • Հայրապետական պատվոգիր (2018)[283]։

Մատենագիտություն

խմբագրել
 
(աուդիո)
[[:Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|{{{Անվանում}}}]]
[[Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|180px|noicon]]
  • Всеволожский К. В., Мединский В. Р. Правовые основы коммерческой рекламы. — М.: Наука, 1998. — 316 с. — 3000 экз. — ISBN 5-901084-01-2 (2-е изд. 2006).
  • Мединский В. О русском пьянстве, лени и жестокости. — М.: Олма медиа групп, 2008. — 560 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-02058-9
  • Мединский В. Р., Хинштейн А. Е. Кризис. — М.: Олма медиа групп, 2009. — ISBN 978-5-373-02864-6
  • Мединский В. О жестокости русской истории и народном долготерпении. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 240 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03701-3
  • Мединский В. О русской грязи и вековой технической отсталости. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 224 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03646-7
  • Мединский В. О русской угрозе и секретном плане Петра I. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 224 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03741-9
  • Мединский В. О русском воровстве, особом пути и долготерпении. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 528 с. — (Мифы о России). — ISBN 978-5-373-02669-7
  • Мединский В. О русском рабстве, грязи и «тюрьме народов». — М.: Олма медиа групп, 2010. — 624 с. — (Мифы о России). — 4000 экз. — ISBN 978-5-373-02670-3
  • Мединский В. О том, кто и когда сочинял мифы о России. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 240 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03724-2
  • Мединский В. О тяге русских к «сильной руке» и неспособности к демократии. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 256 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03658-0
  • Мединский В. Об «особом пути» и загадочной русской душе. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 176 с. — (Мифы о России). — 10 000 экз. — ISBN 978-5-373-03908-6
  • Мединский В. Особенности национального пиара. PRавдивая история Руси от Рюрика до Петра. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 624 с. — (Мифы о России). — 7000 экз. — ISBN 978-5-376-03319-0
  • Мединский В. Скелеты из шкафа русской истории. — М.: Олма медиа групп, 2010. — 528 с. — (Мифы о России). — 15 000 экз. — ISBN 978-5-373-03660-3
  • Мединский В. О России — «тюрьме народов». — М.: Олма медиа групп, 2011. — 176 с. — (Мифы о России). — 8000 экз. — ISBN 978-5-373-03934-5
  • Мединский В. Война. Мифы СССР. 1939—1945. — М.: Олма медиа групп, 2011. — 656 с. — (Мифы о России). — 100 000 экз. — ISBN 978-5-373-03986-4
  • Мединский В. Негодяи и гении PR. От Рюрика до Ивана III Грозного. — СПб.: Питер, 2011. — 320 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-388-00487-1
  • Мединский В. Стена. — М.: Олма медиа групп, 2012. — 624 с. — (Романы Мединского). — 25 000 экз. — ISBN 978-5-373-04522-3

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Journal de Monaco (ֆր.): Bulletin officiel de la PrincipautéMonaco: 2015. — Iss. 8257. — ISSN 1010-8742
  2. «Съезд «Единой России» переизбрал высший совет партии, в него вошёл 91 человек». Газета.ru. 2012 թ․ մայիսի 26. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 30-ին.
  3. 3,0 3,1 «Состав нового правительства РФ». Эхо Москвы. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 30-ին.
  4. Правительство РФ подало в отставку
  5. «Владимир Мединский включен в Бюро Высшего совета «Единой России»» (ռուսերեն). mkrf.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 22-ին.
  6. «Новое правительство: наборный кабинет». Forbes. 2012 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Пиарщик на культуре. Владимир Мединский прекрасно соответствует задаче превращения Минкульта в агитконтору Արխիվացված 2015-06-15 Wayback Machine. Gazeta.ru, 22 июня 2012.
  8. «Мединский, Владимир» (ռուսերեն). Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 Борис Грозовский (2012 թ․ մայիսի 21). «Новый министр культуры: пощечина общественному вкусу». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  10. 10,0 10,1 Анна Качуровская, Екатерина Савина (2007 թ․ հոկտեմբերի 8). «Блогом обиженный». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  11. 11,0 11,1 11,2 «Честь или вычесть?». Новая газета. 2006 թ․ փետրվարի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  12. Волчек Д. (2012 թ․ հուլիսի 26). «Историк Марк Солонин – о новом министре культуры». Радио «Свобода». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  13. 13,0 13,1 «Пиарщик на культуре». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 13-ին.
  14. Мединский ответил на обвинения в оскорблении Гранина Արխիվացված 2014-02-22 Wayback Machine. Lenta.ru, 11.02.2014.
  15. Курганская Н. Поле брани: Как российские чиновники ругаются с деятелями культуры Արխիվացված 2014-11-27 Wayback Machine. // The Village. — 21.11.2014
  16. 16,0 16,1 Мухаматулин Т. (2014 թ․ հունիսի 21). «Научные зайцы Мединского». Газета.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  17. Мединский попросил не пускать журналистов на заседания коллегии Минкультуры Արխիվացված 2015-06-27 Wayback Machine. Интерфакс, 24 марта 2015.
  18. «Мединский Владимир Ростиславович. Личное дело». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 «Справка о Владимире Мединском в энциклопедии РИА «ФедералПресс»». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  20. 20,00 20,01 20,02 20,03 20,04 20,05 20,06 20,07 20,08 20,09 20,10 20,11 20,12 Светлана Рейтер, Иван Голунов (2015 թ․ հուլիսի 13). «Расследование РБК: зачем Мединскому Военно-историческое общество». РБК. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  21. 21,0 21,1 Игорь Ленский. «Патриотов растят в Бородино». Газета «Без штампов». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  22. Денис Бабиченко (2012 թ․ հունիսի 4). «Пиар духа». Итоги. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  23. 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 «Биография Владимира Мединского на сайте газеты «Аргументы и факты»». 2013 թ․ սեպտեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
  24. «Министр культуры РФ Владимир Мединский: «В Забайкальске гнали спирт из прошлогодних помидоров»». Zabmedia.ru. 2012 թ․ մայիսի 31. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին. ««Никогда не забуду, как в 1988 году проходил практику после первого курса журфака МГИМО в качестве корреспондента районной газеты „Забайкалец". Было это в Читинской области, в городе Забайкальске, стоящем прямо на советской границе», — писал автор в своей книге «О русском пьянстве, лени и жестокости»»
  25. «Биография Владимира Мединского» (ռուսերեն). ՌԻԱ Նովոստի. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  26. 26,0 26,1 Павел Котляр (2014 թ․ մայիսի 23). «Соринка Мединского в итальянском глазу». Gazeta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 29-ին. «Однако после защиты «научный тандем» не распался, и уже в 2000 году все в том же диссовете Мединский защитил докторскую диссертацию на тему «Теоретико-методологические проблемы формирования стратегии внешнеполитической деятельности России в условиях становления глобального информационного пространства»»
  27. 27,0 27,1 Красавин А. Культурный бизнес // Компания : еженедельник. — 2012-12-17. — № 47 (732). Архивировано из первоисточника 3 Դեկտեմբերի 2013.
  28. Юрий Яроцкий (2012 թ․ մայիսի 22). «Интересная история с культурой». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  29. Карен Шаинян (2014 թ․ ապրիլի 23). «Десять главных мифов табачного лобби». Slon.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  30. Александр Иванов (2013 թ․ փետրվարի 21). «Под «крышей» министра Мединского?». The Morning News. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  31. 31,0 31,1 Татьяна Плотникова (1996 թ․ նոյեմբերի 13). «Крах рекламного холдинга». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  32. «В средствах массовой информации». Кадровая панорама № 4. 1998. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  33. «Лисовский». Коммерсантъ. 1998 թ․ դեկտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  34. Владимир Змеющенко. «Налоговый пресс-секретарь». Кадровая панорама. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  35. «В средствах массовой информации». Кадровая панорама № 5. 1999. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  36. «Постановление Правительства РФ от 25 ноября 1999 г. N 1294 "О присвоении классных чинов работникам Министерства Российской Федерации по налогам и сборам"». Гарант. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  37. 37,0 37,1 Светлана Рейтер (2015 թ․ հուլիսի 13). «Мединский — РБК: «Кто у нас либералы? Интернет-кликуши и их кумиры?»». РБК. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. «В мае 2012-го назначен на должность министра культуры, в марте 2013-го избран председателем РВИО»
  38. Игорь Родин, Сергей Варшавчик (2004 թ․ դեկտեմբերի 17). «Газетам разрешат крепкие спиртные напитки». Независимая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  39. Тамара Шкель (2004 թ․ դեկտեմբերի 17). «Этика рекламе не товарищ». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  40. «Запустим двигатель торговли». Эксперт. 2006 թ․ սեպտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  41. 41,0 41,1 Роман Анин (2010 թ․ նոյեմբերի 17). «Табачники вызывают зависимость». Новая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  42. Сергей Ткачук (2005 թ․ ապրիլի 14). «Пьяная реклама». Новые известия. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  43. Константин Воронцов, Дмитрий Добров (2004 թ․ հոկտեմբերի 22). «Табачную рекламу уберут с улиц». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  44. Юлия Куликова (2005 թ․ հուլիսի 11). «Депутаты ограждают человека от страстей». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  45. «Стенограмма онлайн-дуэли Александра Лебедева и Владимира Мединского». Коммерсантъ. 2007 թ․ օգոստոսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  46. «Суд заставил Александра Лебедева заплатить за запись в ЖЖ». Lenta.ru. 2008 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  47. «ЦИК назвала имена депутатов, отказавшихся от мандатов в Госдуме V cозыва». Regnum. 2007 թ․ դեկտեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  48. Мария Чебатко (2008 թ․ ապրիլի 3). «Всему наперекор». РБК. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  49. Роман Баданин, Мария Цветкова, Игорь Бахарев, Елизавета Сурначева (2009 թ․ նոյեմբերի 27). «Сигареты выкуривают с улицы». Газета.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  50. Михаил Елкин. Жертвы калибра 7.62. Студия Индиго. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին.
  51. Зинаида Бурская (2010 թ․ հունվարի 25). «Господин никотин». Новая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  52. Ирина Нагорных (2008 թ․ դեկտեմբերի 22). «"Единая Россия" примеряет "белые воротнички"». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  53. Ирина Романчева (2008 թ․ դեկտեմբերի 4). «Спасти «белых воротничков»». Взгляд. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  54. Наталья Беспалова (2008 թ․ դեկտեմբերի 9). «С предпринимателей снимают коррупционное бремя». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  55. 55,0 55,1 «Министром культуры стал борец с мифами о России - единоросс, которого обвинили в плагиате». Newsru.com. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  56. Лариса Кафтан (2010 թ․ սեպտեմբերի 22). «Постоянный автор «КП» депутат Госдумы Владимир Мединский вошел в состав президентской Комиссии». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  57. «Утвержден новый состав правления фонда "Русский мир"». Vesti.ru. 2011 թ․ հուլիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  58. Лариса Кафтан (2011 թ․ նոյեմբերի 4). «Комитет Госдумы по культуре возглавил Владимир Мединский». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  59. ««Мединский? А кто это?»». Ura.ru. 2011 թ․ սեպտեմբերի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  60. «Сводная таблица результатов выборов в Государственную думу VI созыва на сайте Центральной избирательной комиссии Российской Федерации». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  61. «Медведев объяснил назначение Мединского». Lenta.ru. 2012 թ․ հունիսի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  62. Иван Пирогов (2012 թ․ մայիսի 21). «Правопредставление». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  63. Маргарита Полянская (2012 թ․ մայիսի 21). «"Слава богу, наконец, врач будет заниматься здравоохранением"». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  64. «В Госдуме приветствуют назначение Мединского министром культуры». ՌԻԱ Նովոստի. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  65. «Пономарев: Правительство продолжит прежний курс». РосБалт. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  66. «В.Матвиенко: Новое правительство РФ - "сочетание опыта и молодости, которое сейчас востребовано"». РБК. 2012 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  67. Наталья Соколова, Наталья Кириллова (2012 թ․ մայիսի 30). «Победила молодость». Профиль. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  68. «Мединский предложил переименовать московские улицы». Lenta.ru. 2012 թ․ հունիսի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  69. 69,0 69,1 «Ленин тает на глазах: в Мавзолее осталось лишь 10% от его тела». Newsru.com. 2008 թ․ հուլիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  70. 70,0 70,1 «Мединский предложил захоронить Ленина и сделать из Мавзолея музей». Forbes. 2012 թ․ հունիսի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  71. «Мединский: единый учебник истории должен оканчиваться событиями 2000 г». ՌԻԱ Նովոստի. 2013 թ․ հունիսի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  72. «Мединский выступил за введение квот на кинопродукцию». Lenta.ru. 2014 թ․ նոյեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  73. «Владимир Мединский предложил показывать в школьные каникулы только российское кино». Cinemotion. 2014 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  74. Анна Лялякина (2012 թ․ դեկտեմբերի 5). «Минкульт выбрал главные темы для российского кино». Известия. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  75. «Министр культуры РФ Владимир Мединский видел не все из списка «100 фильмов»». Московские новости. 2013 թ․ հունվարի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  76. «Минкультуры России пообещало адаптировать кинотеатры к потребностям инвалидов по слуху и зрению». Гарант.Ру. 2015 թ․ հունվարի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  77. «Минкультуры РФ добивается нулевой ставки налога на прибыль для музеев». ՌԻԱ Նովոստի. 2012 թ․ հունիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  78. «Снижена налоговая нагрузка на учреждения культуры». Klerk.ru. 2013 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  79. «Всё, что вывезено непосильным трудом. Владимир Мединский получил представление из Генпрокуратуры». Коммерсантъ. 2016 թ․ մայիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  80. «Генпрокуратура внесла представление Мединскому за шестилетнее промедление с приказом». NEWSru.com. 2016 թ․ սեպտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  81. Gazeta.ru, 21 января 2020. Человек, который удивил всех: чем запомнится Владимир Мединский
  82. Русская служба Би-Би-Си, 21 января 2020. Орешкин, Голодец, Мединский и другие. Кого не взяли в новое правительство?
  83. Ольга Баталина: «Единая Россия» высоко оценивает взаимодействие с Минкультом РФ
  84. «Хищение путём реставрации». Росбизнесконсалтинг. 2016 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
  85. «По делу о хищениях в Минкультуры задержан заместитель министра». Росбизнесконсалтинг. 2016 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  86. «В правоохранительных органах назвали имя задержанного замглавы Минкульта». Росбизнесконсалтинг. 2016 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  87. «Следствие проверит реставрацию Эрмитажа по делу о хищениях в Минкультуры». Росбизнесконсалтинг. 2016 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  88. «ФСБ подозревает арестованного замминистра культуры в организации ОПГ и хищении 50 млн рублей». NEWSru.com. 2016 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 15-ին.
  89. «Заместитель министра культуры Григорий Пирумов отправлен под арест до 10 мая». Первый канал. 2016 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
  90. «Замминистра культуры предъявлено обвинение в мошенничестве по делу о многомиллионных хищениях». NEWSru.com. 2016 թ․ մարտի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 24-ին.
  91. «Бывшего замминистра культуры Пирумова освободили в зале суда». Росбизнесконсалтинг. 2017 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  92. «Глава Минкультуры отобрал у департаментов право распоряжаться деньгами». Росбизнесконсалтинг. 2016 թ․ սեպտեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  93. «В день России Владимир Мединский открыл первую смену молодёжного лагеря РВИО в Бородино». РВИО. 2015 թ․ հունիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  94. «Указ Президента Российской Федерации от 29.12.2012 г. № 1710». Kremlin.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  95. «Направления работы Российского военно-исторического общества на сайте РВИО». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  96. Анна Балуева (2014 թ․ հոկտեմբերի 28). «Министр культуры России дал старт патриотической акции «Дороги Победы»». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  97. Ольга Липчинская (2015 թ․ հոկտեմբերի 31). «Акция «Дороги Победы»: 500 школьников из Иркутска побывали в Москве». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  98. Владимир Петин (2015 թ․ սեպտեմբերի 4). «Место подвигу». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  99. 99,0 99,1 «Российское военно-историческое общество создало "кадетские" лагеря». ՌԻԱ Նովոստի. 2014 թ․ հուլիսի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  100. «Организаторы детских патриотических лагерей заявили об отсутствии планов подготовки детей к войне». Интерфакс. 2014 թ․ հուլիսի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  101. «Знающих историю школьников отправят в патриотический лагерь в Крыму». Lenta.ru. 2015 թ․ հունիսի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  102. «Для детей-патриотов открылись военно-исторические лагеря». Московский комсомолец. 2014 թ․ հուլիսի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  103. «Мединский — РБК: «Кто у нас либералы? Интернет-кликуши и их кумиры?»». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  104. «Расследование РБК: зачем Мединскому Военно-историческое общество». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  105. «Народ против... // Народ против захоронения Ленина» (ռուսերեն). Эхо Москвы. 2011 թ․ հունվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  106. «Захоронение тела Ленина - это вопрос не сегодняшнего поколения» (ռուսերեն). SakhaNews. 2011 թ․ հունվարի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  107. «"Единая Россия" назвала идею захоронить Ленина "частной инициативой" Мединского» (ռուսերեն). Интерфакс. 2011 թ․ հունվարի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  108. «Идея захоронить Ленина нашла отклик в Кремле - это будет полезно для Медведева» (ռուսերեն). NEWSru.com. 2011 թ․ հունվարի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 23-ին.
  109. «Имя большевика Войкова может исчезнуть с карты Москвы». Vesti.ru. 2010 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 11-ին.
  110. Владимир Мединский (2010 թ․ հոկտեմբերի 22). «Стереть имя садиста и убийцы Войкова с карты Москвы». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 11-ին.
  111. Екатерина Логачева (2012 թ․ հունիսի 6). «Переименование улиц столицы: Мединский не намерен "махать шашкой"». Vesti.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 11-ին.
  112. Возвращая Россию. Восстановление исторических названий, памятников и других утраченных культурных ценностей / И. Савкин. — М.: Алетейя, 2013. — С. 5—10. — 280 с. — ISBN 978-5-91419-725-1
  113. «Указ Президента Российской Федерации №808 об утверждении Основ государственной культурной политики». Kremlin.ru. 2014 թ․ դեկտեմբերի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  114. Владимир Мединский (2015 թ․ հուլիսի 17). ««Кто не кормит свою культуру, будет кормить чужую армию»». Известия. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  115. Владимир Елистратов (2015 թ․ հունիսի 17). «Владимир Мединский о цензуре: «Государство в творчестве ничего не запрещает, но не всё оплачивает»». Tjournal.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  116. Юрий Вязовский (2015 թ․ հունիսի 17). «Культурная политика в России: контроль или цензура?». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  117. Сергей Гавров (2019 թ․ սեպտեմբերի 30). «Государственная культурная политика между прошлым и будущим: к выходу в свет учебного пособие «Основы государственной культурной политики Российской Федерации»». Вестник СПБГИК, 2019. № 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  118. «Lenta.ru, 20 июня 2016. Мединского и Чурова заподозрили в реабилитации нацизма». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  119. «Росбизнесконсалтинг, 31 августа 2016 года. В Петербурге до 8 сентября снимут памятную доску Маннергейму». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  120. «Lenta.ru, 31 августа 2016. Памятную доску Маннергейму в Петербурге пообещали снять». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  121. «Интерфакс, 13 октября 2016. В Петербурге демонтировали доску Маннергейму». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  122. «Тираж исторических книг Мединского превысил миллион». Газета.ru. 2015 թ․ հոկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 27-ին.
  123. Алексей Филатов (2012 թ․ հուլիսի 15). «Отечество в опасности». Частный корреспондент. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  124. Евгений Черных (2012 թ․ հուլիսի 14). «Новая метла зачистит Мавзолей?». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  125. Алексей Исаев (2012 թ․ հուլիսի 26). «Три «А»: о книге В. Р. Мединского «Война»». Радио «Свобода». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  126. Дмитрий Волчек (2012 թ․ հուլիսի 26). «Историк Марк Солонин – о новом министре культуры». Радио «Свобода». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  127. Анна Данилевская (2008 թ․ ապրիլի 10). «Владимир Мединский представил студентам свою книгу "Негодяи и гении PR: от Рюрика до Ивана III Грозного"». Лениздат.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  128. Зоя Дыдынская (2008 թ․ մարտի 15). «"С точки зрения PR Путин практически все делает правильно"». Лениздат.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  129. «Вышла в свет книга «Негодяи и гении PR: от Рюрика до Ивана III Грозного»». Spbland.ru. 2008 թ․ հունվարի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  130. «В Петербурге обсудили PR и политику». Adlife.spb.ru. 2008 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  131. «В PROBA-IPRA GWA-2008 появились финалисты». Adlife.spb.ru. 2008 թ․ դեկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  132. Юлия Квасок (2009 թ․ մարտի 20). «Пиар - народу!». Advertology.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  133. «На полках книжных магазинов России появился новый бестселлер. Автор знаменитой серии «Мифы о России», депутат Госдумы РФ Владимир Мединский написал книгу, на страницах которой раскрываются особенности российского национального пиара». Актуальные комментарии. 2009 թ․ դեկտեմբերի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  134. «Владимир Мединский пожертвовал часть гонорара за книгу «Особенности национального пиара» в Фонд развития МГИМО». Университет МГИМО. 2010 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  135. «Александр Хинштейн знает все о кризисе». Московский комсомолец. 2009 թ․ հուլիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  136. Андрей Назаров (2009 թ․ հուլիսի 27). «Обещает стать главным бестселлером сезона». Наше время. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  137. «Кризис придёт в июле». Наше время. 2009 թ․ հունիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  138. Лиза Биргер (2012 թ․ մայիսի 21). «Пять книг Владимира Мединского». GQ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  139. Олег Фочкин (2014 թ․ հոկտեմբերի 12). «Неизвестная война. Правда и мифы Великой Отечественной». Вечерняя Москва. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  140. Игорь Карев (2015 թ․ մայիսի 4). ««Молодая гвардия» и другие телепроекты к юбилею Победы». Газета.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 28-ին.
  141. Софья Шайдуллина (2012 թ․ սեպտեմբերի 29). «От Путина к Мединскому: история не одного плагиата». Slon.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  142. Кирилл Головастиков, Илья Азар (2013 թ․ մարտի 5). ««Назовите мне хоть один скандал»». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  143. Григорий Заславский (2013 թ․ ապրիլի 17). «Министр Мединский отказался от марксизма-ленинизма». Независимая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  144. Мединский Владимир Ростиславович. «Проблемы объективности в освещении российской истории второй половины XV-XVII вв. Автореферат на сайте ВАКа». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  145. «Как у диссертации Мединского появились две команды оппонентов :: Общество :: РБК». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
  146. Юлия Мичурина (2012 թ․ մայիսի 22). «Министр культуры с дипломом «журналиста-международника»». Лениздат.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  147. Znak.com 14 марта 2018 2:35 «Дальше не хотел бы напрягать чувства верующих» Արխիվացված 2018-03-19 Wayback Machine
  148. «Фальсификатор Герберштейн». Официальный сайт В. Р. Мединского. 2012 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  149. составители академического русского издания «Записок о Московии» (1988) называют Արխիվացված 2012-05-24 Wayback Machine сочинение Герберштейна «одним из наиболее полных и достоверных описаний Русского государства XVI в.», а его редактор А. Л. Хорошкевич пишет Արխիվացված 2012-05-24 Wayback Machine: «В зарубежной россике труд Герберштейна занимал и будет занимать почетное место, потому что их автор показал, каких замечательных успехов в познании других народов может добиться человек, с уважением относящийся к их культуре».
  150. «Алексей Лобин». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 14-ին.
  151. 151,0 151,1 Хорошкевич А.Открытое письмо Л. Е. Морозовой Արխիվացված 2012-06-08 Wayback Machine
  152. Лобин А. Пещерное источниковедение Արխիվացված 2012-09-04 Wayback Machine // Полит.ру
  153. Пенской В. Без навыков историка Արխիվացված 2012-04-04 Wayback Machine // Полит.ру
  154. ««Пещерная» зависть». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 27-ին.
  155. По следам публикации. В защиту Мединского Արխիվացված 2012-03-20 Wayback Machine // Полит.ру
  156. Дмитрий Субботин. Аргументы к лысому человеку Արխիվացված 2012-05-29 Wayback Machine
  157. Игорь Петров (2012 թ․ հունվարի 17). «А только все не впрок». Живой журнал. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  158. Игорь Петров (2012 թ․ հունվարի 17). «Всегда отыщет уголок». Живой журнал. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  159. Дина Батий (2012 թ․ հունվարի 20). «"Автор должен доказать, что такого рода фразы являются шаблонами"». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  160. «О плагиате в докторской диссертации В. Р. Мединского». Актуальная история. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  161. «Медведев поручил разработать систему борьбы с плагиатом в вузах». Lenta.ru. 2012 թ․ սեպտեմբերի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  162. Сергей Пархоменко (2014 թ․ մայիսի 23). «Дело Мединского. Прачечная для чужих слов». Эхо Москвы. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  163. Александр Бакланов (2014 թ․ մայիսի 23). «В диссертациях Мединского нашли плагиат». Snob.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  164. «Экспертное заключение «Диссернета» по диссертациям Владимира Мединского и Сергея Проскурина, защищенным в 1997 году». Диссернет. 2014 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  165. «Диссертация «Теоретико-методологические проблемы формирования стратегии внешнеполитической деятельности России в условиях становления глобального информационного пространства» в электронной библиотеке диссертаций disserCat». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  166. «Экспертное заключение «Диссернета» по докторский диссертации Владимира Мединского 1999 года». Диссернет. 2014 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 29-ին.
  167. «Двойники депутата Мединского». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  168. «В защиту министра культуры и с резкой критикой в адрес журналиста и блогера Сергея Пархоменко выступило Российское военно-историческое общество». Эхо Москвы. 2014 թ․ մայիսի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 30-ին.
  169. Андрей Назаров, Михаил Мягков (2014 թ․ մայիսի 26). «Относительно одного поста». Российское военно-историческое общество. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 30-ին.
  170. «Диссернет» опубликовало заявление о лишении учёной степени Мединского Արխիվացված 2016-10-03 Wayback Machine // Fontanka.ru, 02.10.2016
  171. «Текст заявления» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  172. Мединский счёл жалобу на его диссертацию доносом в традициях лысенковщины Արխիվացված 2016-10-06 Wayback Machine // Росбизнесконсалтинг, 04.10.2016
  173. Рассмотрение вопроса о лишении Мединского учёной степени перенесли Արխիվացված 2016-10-28 Wayback Machine // Русская служба BBC, 04.10.2016
  174. Аристер: «информировал совет о необходимости отмены его заседания».
  175. 175,0 175,1 175,2 175,3 О методах научного исследования и диссертации В. Р. Мединского Արխիվացված 2016-10-28 Wayback Machine // Коммерсантъ, 28.10.2016
  176. Академики РАН поддержали требование лишить Мединского учёной степени Արխիվացված 2016-10-28 Wayback Machine // Росбизнесконсалтинг, 28.10.2016
  177. Президент РАН прокомментировал письмо академиков о диссертации министра культуры Արխիվացված 2016-10-29 Wayback Machine // Коммерсантъ, 28.10.2016
  178. У диссертации министра культуры прибавилось оппонентов. Академики РАН поддержали требование аннулировать учёную степень Владимира Мединского Արխիվացված 2016-10-29 Wayback Machine // Коммерсантъ, 28.10.2016
  179. «Росбизнесконсалтинг, 7 февраля 2017. В МГУ отказались рассматривать диссертацию Мединского по существу». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 8-ին.
  180. Настоящий историк: как БелГУ признал научной диссертацию Мединского Արխիվացված 2017-07-10 Wayback Machine // РБК, 7 июля 2017
  181. Диссовет в БелГУ не нашел нарушений в диссертации министра культуры России Владимира Мединского Արխիվացված 2017-10-02 Wayback Machine // Настоящее время, 7 июля 2017
  182. «Медуза, 7 июля 2017. Это всё превращает нашу страну в чёрную цивилизационную дыру». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 11-ին.
  183. «Росбизнесконсалтинг, 2 октября 2017. Экспертный совет ВАК рекомендовал лишить Мединского степени доктора наук». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  184. ««Автор игнорирует сведения источников, если они противоречат его тезисам» //«Ъ» пересказывает заключение экспертов ВАК о диссертации Владимира Мединского». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  185. Ведомости (2017 թ․ հոկտեմբերի 20). «Мединского не лишили ученой степени». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  186. «Совет по науке при Минобрнауки призвал ВАК пересмотреть решение по диссертации Мединского». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  187. Правительство Российской Федерации (2013 թ․ սեպտեմբերի 24). «О порядке присуждения ученых степеней». Высшая аттестационная комиссия при Министерстве образования и науки Российской Федерации. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  188. Министерство образования и науки Российской Федерации (2017 թ․ նոյեմբերի 27). «Приказ Минобрнауки России № 1041/нк». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  189. Маргарита Полянская (2012 թ․ մայիսի 21). «"Это назначение — полное незнание, что происходит в нашей культуре"». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  190. «Г.А. Зюганов: Правящая элита боится собственного народа». Официальный сайт КПРФ. 2012 թ․ մայիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 16-ին.
  191. Андрей Норкин (2012 թ․ մայիսի 21). «"Если говорить о сенсации, то это Мединский на посту министра культуры"». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.
  192. Екатерина Винокурова, Светлана Бочарова, Ольга Танас, Юлия Орлова (2012 թ․ մայիսի 21). «Старое правительство в новых лицах». Газета.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  193. «Цена победы // Вторая Мировая война и единый учебник истории». Эхо Москвы. 2014 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  194. «Министр культуры Мединский уверен, что в блокадном Ленинграде Смольный тоже голодал». Regnum. 2014 թ․ փետրվարի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  195. «От Мединского требуют извиниться перед Граниным». Радио «Свобода». 2014 թ․ փետրվարի 11. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  196. ««Недоисторический» контекст». РосБалт. 2014 թ․ փետրվարի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  197. «Мединский заявил о «полном взаимопонимании» с Граниным». Lenta.ru. 2014 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  198. «Даниил Гранин не ждет от Мединского "полных извинений"». РБК. 2014 թ․ փետրվարի 14. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.(չաշխատող հղում)
  199. Екатерина Селезнёва (2014 թ․ հունիսի 26). «"Кто-то называет враньем выступления г-на президента, ничего, тоже бывает"». Право.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  200. «Мосгорсуд утвердил мировое соглашение по иску Мединского к агентству Regnum». ТАСС. 2014 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  201. [Ответ В.Р.Мединского на статью «Министр культуры Мединский уверен, что в блокадном Ленинграде Смольный тоже голодал» «Мосгорсуд утвердил мировое соглашение по иску Мединского к агентству Regnum»]. Regnum. 2014 թ․ հոկտեմբերի 22. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  202. «Мединский попросил не пускать журналистов на заседания коллегии Минкультуры». Интерфакс. 2015 թ․ մարտի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 11-ին.
  203. «Предложение не пускать СМИ на коллегии Минкультуры противоречит закону, считают журналисты». ТАСС. 2015 թ․ մարտի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 10-ին.
  204. «Открытое правительство: недопуск СМИ на коллегии противоречит правилам». ՌԻԱ Նովոստի. 2015 թ․ մարտի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 11-ին.
  205. 205,0 205,1 205,2 205,3 «Владимир Мединский: Науке ничего не известно про 10 миллионов сосланных кулаков» (ռուսերեն). Интерфакс. 2016 թ․ մարտի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին.
  206. 206,0 206,1 «Мединский призвал Госархив отказаться от оценок после истории с панфиловцами» (ռուսերեն). Lenta.ru. 2015 թ․ հուլիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին. {{cite web}}: More than one of |lang= and |language= specified (օգնություն)
  207. Катусеева А. Ф. Чужая слава // Военно-исторический журнал. 1990. № 8-9.
  208. «Назвавший мифом подвиг 28 панфиловцев глава Госархива ушел с должности» (ռուսերեն). Lenta.ru. 2016 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին. {{cite web}}: More than one of |lang= and |language= specified (օգնություն)
  209. «Уволен директор Госархива Сергей Мироненко» (ռուսերեն). Интерфакс. 2016 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին.
  210. «Мединский призвал руководство Госархива не давать собственных оценок архивным документам» (ռուսերեն). ТАСС. 2015 թ․ հուլիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին.
  211. 211,0 211,1 «Конфликтовавший с Мединским глава Госархива покинул свой пост» (ռուսերեն). РБК. 2016 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին.
  212. «В Госархиве сменился руководитель: конфликтовавший с Мединским директор понижен в должности» (ռուսերեն). NEWSru.com. 2016 թ․ մարտի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17-ին.
  213. Мединский назвал «мразями» тех, кто не верит в подвиг 28 панфиловцев Արխիվացված 2016-10-08 Wayback Machine, BBC Russian, 4 октября 2016
  214. «Росбизнесконсалтинг, 5 октября 2016. В Кремле прокомментировали заявление Мединского о «конченных мразях»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  215. «Медведева открыла первый в Италии центр изучения культуры России». ՌԻԱ Նովոստի. 2011 թ․ մարտի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  216. «Буклет Центра изучения култьтуры России при Университете Ка' Фоскари, Венеция» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  217. 217,0 217,1 Екатерина Марголис (2014 թ․ մայիսի 13). «Венецианский казус Мединского». Colta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  218. «Мединскому вручили звание почетного члена университета Ка-Фоскари». ՌԻԱ Նովոստի. 2014 թ․ մայիսի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  219. Вера Кичанова (2014 թ․ ապրիլի 7). «Григорий Ревзин: «Все, что я делал, было про то, какая Россия Европа»». Colta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  220. «Признание заслуг Мединского стоило места проректору университета в Венеции». Lenta.ru. 2014 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  221. Екатерина Марголис (2014 թ․ հունիսի 23). «Отнюдь не по вине художника». Colta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  222. Георгий Пуляевский (2014 թ․ հունվարի 23). «Минкультуры объединило институты культурологии и природного наследия». Известия. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին. «Министр культуры РФ Владимир Мединский подписал приказ об объединении двух подведомственных Минкультуры структур: Российского института культурологии (РИК) и Института культурного и природного наследия имени Лихачева... В число подведомственных Минкультуры НИИ также входят московские институты искусствознания, реставрации и наследия и петербургский Институт истории искусств»
  223. Дмитрий Трубочкин (2012 թ․ դեկտեմբերի 5). «Искусство без знания». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  224. Григорий Ивлиев (2012 թ․ դեկտեմբերի 6). «Знание искусства - сила». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  225. «Экспертиза сочла неэффективной деятельность НИИ Минкультуры». ՌԻԱ Նովոստի. 2012 թ․ նոյեմբերի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  226. Олег Кармунин (2014 թ․ հունվարի 2). «Оптимизация отечественного искусствознания забуксовала в судах». Известия. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  227. «Путина попросили спасти Зубовский институт». Lenta.ru. 2013 թ․ մայիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  228. Елена Ямпольская (2013 թ․ սեպտեմբերի 4). «Министр культуры РФ Владимир Мединский: «Без идеологии человек становится животным»». Газета «Культура». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  229. Илья Копелевич (2013 թ․ հուլիսի 12). «Владимир Мединский: «Мы хобби оплачивать не будем»». BFM.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  230. Вадим Львович Рабинович Алхимия как феномен средневековой культуры. — 2-е изд. — СПб.: Издательство Ивана Лимбаха, 2012.
  231. 231,0 231,1 Научные зайцы Мединского. В Петербурге завершается конференция «Философия зайца», возникшая как реакция на обвинение учёных со стороны Владимира Мединского Արխիվացված 2015-06-26 Wayback Machine. Gazeta.ru.
  232. Саша Шевелева (2014 թ․ հունիսի 18). ««Философия зайца»: Как грамотно троллить министра культуры». The Village. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  233. Алексей Мавлиев (2013 թ․ հոկտեմբերի 28). «После критики Мединского петербургские ученые займутся изучением философии зайца». Կոմսոմոլսկայա պրավդա. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  234. «Программа междисциплинарной научной конференции «Философия зайца: неожиданные перспективы гуманитарных исследований»». Academia.edu. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  235. «Мединский ответил на «Философию зайца»». Lenta.ru. 2014 թ․ հունիսի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 13-ին.
  236. Лариса Малюкова (2014 թ․ նոյեմբերի 20). «Мединский: «Артдокфест» не получит денег государства, пока я министр». Новая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  237. Анна Генрих (2014 թ․ նոյեմբերի 20). ««Артдокфест» остался без государственного финансирования по политическим мотивам». The Village. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  238. «Хазанов vs Манский. Как крымский вопрос расколол российское общество?». Дождь. 2014 թ․ մարտի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  239. «Фильм Манского после полной поддержки экспертным советом Минкульта неожиданно лишился госфинансирования». Newsru.com. 2014 թ․ հունիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  240. «Минкульт отмел нападки Манского на Мединского, обвинив режиссёра во лжи». Newsru.com. 2014 թ․ հուլիսի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  241. Ксения Клочкова (2014 թ․ դեկտեմբերի 1). «Министр культуры Мединский: Денег на фильмы о «Рашке-говняшке» больше не дам». Фонтанка.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  242. «Мединский: Минкульт не даст денег на фильмы про "Рашку-говняшку"». Московский комсомолец. 2014 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  243. «Владимир Мединский против «Рашки-говняшки»». Эхо Москвы. 2014 թ․ դեկտեմբերի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  244. «10 новых слов, ставших символами года». 812'Online. 2014 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  245. Венера Галеева (2015 թ․ հունվարի 1). «Цитаты года: от ромовых баб до расплаты за Крым». Фонтанка.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  246. Марина Райкина, Мария Москвичева, Ян Смирницкий, Светлана Хохрякова, Никита Карцев (2014 թ․ դեկտեմբերի 29). «От золота скифов до яйца Фаберже: главные культурные события года». Московский комсомолец. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  247. Игорь Карев, Алексей Крижевский (2014 թ․ դեկտեմբերի 29). «Культура уходящего». Газета.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  248. «Минкульт: Мединский сказал "Рашка-говняшка" как писатель». BBC. 2014 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  249. «Мединский извинился за резкую характеристику недостойных финансирования фильмов». Интерфакс. 2014 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  250. «Как министр Мединский победил медвежонка Паддингтона». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.
  251. «Смерть Сталина». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.
  252. ««Смерть Сталина» отменили». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 23-ին.
  253. «Культура в России» (pdf). Министерство культуры Российской Федерации — Факты и цифры. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  254. «Кража на миллиард долларов: как разворовали наследство гениального художника Рериха». // Московский комсомолец. 2017 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  255. Письмо Минкульта РФ Президенту Международного Центра Рерихов А. П. ЛОСЮКОВУ Արխիվացված 2017-04-29 Wayback Machine // Сайт МЦР.
  256. Официальная информация Արխիվացված 2017-07-28 Wayback Machine // Сайт МВД РФ. — 2017. — 7 марта.
  257. «Выставка «Николай Рерих: Восхождение» пройдёт в России и США // ТАСС. — 2017. — 25 июля». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  258. ««Остановить разгром Международного Центра Рерихов», — Конгресс интеллигенции собирает подписи». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  259. «У Владимира Мединского родился четвёртый ребёнок». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 17-ին.
  260. Юлия Чайкина, Галина Зинченко (2013 թ․ ապրիլի 16). «Декларации-2013: 10 богатейших жен Кремля и Белого дома // 9. Марина Мединская». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  261. Ольга Павлова (2014 թ․ ապրիլի 6). «Декларации-2014: 10 богатейших жен Кремля и Белого дома // 8. Марина Мединская». Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  262. «Жена Минкультуры Мединского поддержала российского производителя!». Auto.ru. 2015 թ․ ապրիլի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  263. Deutsche Welle (www.dw.com). «ФБК сообщил о покупке семьей Мединского элитного пентхауса в Москве | DW | 23.05.2019» (ռուսերեն). DW.COM. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  264. «ФБК нашел у жены Мединского двухэтажный пентхаус ценой не менее 200 млн рублей». Афиша. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  265. «Навальный рассказал о новом пентхаусе жены Мединского за 200 миллионов рублей». Snob.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  266. «ФБК: Мединский купил двухэтажный пентхаус за 200 млн рублей и оформил его на жену». Znak.com. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  267. «ФБК нашел у семьи Мединского пентхаус в Москве за 200 миллионов рублей». Meduza. 2019 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 24-ին.
  268. Анастасия Напалкова, Мария Жолобова, Степан Опалев (2015 թ․ մայիսի 19). «Искусство зарабатывать: какие доходы получили в 2014 г. деятели культуры». РБК. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  269. Роман Шлейнов (2015 թ․ ապրիլի 26). «Как зарабатывают жёны и другие родственники госслужащих». Ведомости. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 10-ին.
  270. «Указ Президента Российской Федерации от 14 августа 2014 года № 568 «О награждении государственными наградами Российской Федерации» (стр. 55)» (ռուսերեն). Официальный интернет-портал правовой информации. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  271. «Владимир Мединский награждён орденом Дружбы» (ռուսերեն). kulturomania.ru. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  272. «Владимиру Мединскому вручили почетный знак «Панфиловец»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
  273. «Министр культуры РФ получил орден «За заслуги перед Хакасией»». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 27-ին.
  274. «Ordonnance Souveraine n° 5.660 du 17 décembre 2015 portant nomination dans l'Ordre du Mérite Culturel». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 21-ին.
  275. «Встреча Государственного секретаря Республики Казахстан Гульшары Абдыкаликовой с Министром культуры Российской Федерации Владимиром Мединским». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  276. «Владимир Мединский стал лауреатом премии «Человек года»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
  277. «Патриарх наградил Мединского орденом за Соловки» (ռուսերեն). Lenta.ru. 2014 թ․ օգոստոսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  278. «Святейший Патриарх Кирилл провел рабочее совещание по вопросам развития Соловецкого архипелага» (ռուսերեն). Русская Православная Церковь. 2014 թ․ օգոստոսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  279. «Предстоятель Русской Церкви совершил освящение храма Живоначальной Троицы в поселении Троицк г. Москвы» (ռուսերեն). Русская Православная Церковь. 2017 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  280. Екатерина Лазарева (2015 թ․ հունվարի 25). ««Люди несли золотые цепочки». Курганцы удивили главу Минкульта Владимира Мединского. «Это больше, чем я ожидал»». Ура.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  281. Павел Овсянников (2015 թ․ հունվարի 26). «Мединский выполнил обещание: в Кургане построен Богоявленский храм» (ռուսերեն). uralpolit.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  282. Пресс-служба Курганской епархии (2015 թ․ հունվարի 27). «25 января 2015 года, по благословению Архиепископа Константина...» (ռուսերեն). Курганская и Шадринская епархия. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 9-ին.
  283. «Патриарх Кирилл выразил благодарность Владимиру Мединскому за содействие в восстановлении храмового комплекса в Гагино». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 29-ին.

Գրականություն

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Մեդինսկի» հոդվածին։