Վրացա

Վրացա
Բնակավայր
	Վրացա
	բուլղար․՝ Враца; անգլ.՝ Vratsa
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Բուլղարիա
Համայնք	Vratsa?
Մակերես	212 կմ²
ԲԾՄ	344±1 մետր
Բնակչություն	▲55 451 մարդ (մարտի 15, 2024)
Ժամային գոտի	UTC+2 և UTC+3
Հեռախոսային կոդ	092
Փոստային դասիչ	3000
Պաշտոնական կայք	vratza.com
	Վրացա (Բուլղարիա)
	Վրացա (Բուլղարիա)
	Վրացա Վիքիպահեստում

Վրացա (բուլղար․՝ Враца), քաղաք Բուլղարիայի հյուսիս-արևմուտքում` Ստարա Պլանինա լեռնազանգվածի մոտ։ Վրաչայի մարզի վարչական կենտրոնն է։

Գտնվում է մայրաքաղաք Սոֆիայից 112 կմ հեռավորության վրա։ Քաղաքի նշանաբանն է «Վրացա քաղաք` հին և երիտասարդ»։

Պատմություն

Թրակիական շրջանի գտածոներ

Ավանդաբար ընդունված է համարել, որ քաղաքը միջնադարում հիմնադրել են թրակիացիները։ Այն սկզբնական շրջանում եղել է ընդամենը ամրոց` շրջապատված աշտարակներով։

1794-1797 թվականներին քաղաքի եպիսկոպոսը եղել է Սոֆրոն Վրացացին։ 1876 թվականին քաղաքից 18 կմ հեռավորության վրա թուրքական զորքերի դեմ կռվի ժամանակ մահացել է բուլղար բանաստեղծ, հեղափոխական գործիչ Խրիստո Բոտևը։

1877 թվականին՝ Պլևենի պաշարումից հետո, Նիկոլայ Լեոնովի գլխավորությամբ հյուսիսարևմտյան Բուլղարիա է ուղարկվում հեծելագունդ, որը բաղկացած էր լեյբ-դրագուններից և լեյբ-ուլաններից։ 1877 թվականի նոյեմբերի 8-ին`կարճ հրաձգությունից հետո, քաղաքն ազատագրվում է։ Մի քանի օր անց դրագունյան ոչ մեծ հեծելազոր և երկու ջոկատներ են ուղարկվում Օրխանիե։ Ռավնա տեղանքում ջոկատն ընկնում է շրջափակման մեջ, իսկ երեք պրապորշչիկները` Միխայիլ Դանիլևսկին, Նիկոլայ Վելինսկին և Դիմիտրի Մազիմովը, մահանում են։ Հեծյալները ստիպված հանձնում են զենքերը, որպեսզի դուրս բերեն զոհված ընկերների դիակները։

Պրապորշչիկները հանդիսավոր հուղարկավորվում են եկեղեցու բակում։ Դա առանձնահատուկ պատիվ էր, քանի որ եկեղեցու բակում կարող էին թաղվել միայն հոգևոր և աշխարհիկ այն մարդիկ, ովքեր բացառիկ ծառայություններ էին մատուցել։

Ներկայումս, ի նշանավորումն Բուլղարիայի ազատագրման, բազմաթիվ փողոցներ, հրապարակներ, տարբեր հաստատություններ կրում են Նիկոլայ Ավագի, բանակի հրամանատար իշխան Վլադիմիր Չերկասկու, գեներալներ Գուրկոյի և Սկոբելևի, Վրացայի ազատագրողներ Նիկոլայ Լեոնովի և Միխայիլ Լուկաշովի, ռուս Ալեքսանդր II արքայի անունները։

Բնակչություն

Բնակչության քանակ

1990-91 թվականներին քաղաքի բնակչությունը կազմել է 85.000 մարդ^[3]։ 2011 թվականի տվյալներով այն 60.692 բնակիչ ունի^[4]։

Տարի	Բնակչություն
1985	74 712
1992	75 518
2000	72 710
2005	64 244
2010	61 011

Բնակչության կազմ

2011 թվականիտվյալներով քաղաքի բնակչության կազմն ունի հետևյալ պատկերը.

Բուլղարացիներ - 53,275 (97.3%)
Գնչուներ - 1,045 (1.9%)
Թուրքեր - 54 (0.1%)
Այլ ազգություններ - 185 (0.3%)
Անորոշ - 216 (0.4%)
- Գրանցում չունեցող - 5.937 (9.8%)
Ընդամենը - 60.692

Տեսարժան վայրեր

Մեժչիևի աշտարակը

Քաղաքի կենտրոնում տեղադրված է Խրիստո Բոտևի արձանը։ Այնտեղ են գտնվում նաև Կուրպաշովի և Մեժչիևի պաշտպանական աշտարակները։

Բուլղարական ազգային վերածնունդն են խորհրդանշում Խաջիտոշևների, Իվան Զամբինի,Նիկոլա Վոեվոդայի Գրիգորի Նայդենովի, Վրաչանսկու տները և Հարության եկեղեցին (ХVІІІ դար)։

Քաղաքում գործում է գեղարվեստական պատկերասրահ։

Կալե բարձունքին գտնվում է Խրիստո Բոտևի անվան` 1926-1931 թվականներին կառուցված տունը և Ազատության ավետաբերի արձանը։ Որոշ հեռավորության վրա կա կոթող, որի վրա գրված են Վրացան ազատագրողների անունները^[5]։

Պատմության քաղաքային թանգարան

Առանձնահատուկ հետաքրքրություն են ներկայացնում թանգարանում ցուցադրված թրակիական գտածոները և տեղի ոսկերչական դպրոցի կողմից ստեղծված ցուցանմուշները։

Թանգարանում երկայացված են նաև Խրիստո Բոտևին վերաբերող տեղեկատվություն և ցուցանմուշներ։

Բնություն

Քաղաքը գտնվում է լեռների ստորոտին. որոշ տեղերում ժայռերն ուղղակի կախված են տների վրա։ Քաղաքի միջով հոսում է Լևա գետը։

Քաղաքից 16 կմ հեռու գտնվում է Բուլղարիայում ամենից շատ այցելություններ ունեցող քարանձաներից մեկը` Լեդենիկան։

Քաղաքի համայնապատկեր

Կլիմա

Վրացայի կլիման չափավոր ցամաքային է։

Վրացայի կլիմայական տվյալները
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
Միջին բարձր °C (°F)	3.2 (37.8)	5.8 (42.4)	11.0 (51.8)	17.5 (63.5)	23.1 (73.6)	26.8 (80.2)	29.5 (85.1)	29.7 (85.5)	25.3 (77.5)	18.4 (65.1)	11.6 (52.9)	5.3 (41.5)	17.3 (63.1)
Միջին օրական °C (°F)	−0.6 (30.9)	1.6 (34.9)	6.4 (43.5)	12.5 (54.5)	18.1 (64.6)	21.8 (71.2)	24.1 (75.4)	24.1 (75.4)	20.0 (68)	13.5 (56.3)	7.9 (46.2)	1.8 (35.2)	12.6 (54.7)
Միջին ցածր °C (°F)	−4.3 (24.3)	−2.7 (27.1)	1.8 (35.2)	7.5 (45.5)	12.1 (53.8)	15.8 (60.4)	17.7 (63.9)	17.5 (63.5)	13.6 (56.5)	8.5 (47.3)	3.7 (38.7)	−1.4 (29.5)	7.5 (45.5)
Տեղումներ մմ (դյույմ)	48 (1.89)	41 (1.61)	52 (2.05)	71 (2.8)	112 (4.41)	106 (4.17)	78 (3.07)	61 (2.4)	59 (2.32)	65 (2.56)	62 (2.44)	54 (2.13)	809 (31.85)
աղբյուր: Stringmeteo.org

Քաղաքական իրավիճակ

Վրացա քաղաքի քաղաքապետը Նիկոլայ Իվանովն է։

Քույր քաղաքներ

Նշանավոր անձինք

Անաստաս Յովանովիչ (1817—1899) - սերբ լուսանկարիչ
Միտո Օրոզով (1859—1923) - բուլղարացի ձեռնարկատեր, քաղաքական գործիչ
Անդրեյ Նիկոլով (1878—1959) - քանդակագործ, ստեղծել է Բուլղարիայի արվեստի գործիչների դիմանկարներ։
Դիմիտր Սավով (1887—1951) - բուլղարացի ձեռնարկատեր, քաղաքական գործիչ