Արևի տունը

Արևի տունը (ռուս.՝ Дом Солнца), ռուսական գեղարվեստական ֆիլմ՝ նկարահանված Գարիկ Սուկաչովի կողմից Իվան Օխլոբիստինի «Ծագող արևի տունը» (ռուս.՝ «Дом восходящего солнца») վիպակի հիման վրա։

Արևի տունը ռուս.՝ Дом Солнца
Երկիր	Ռուսաստան
Ժանր	դրամա
Թվական	2010
Լեզու	ռուսերեն
Ռեժիսոր	Գարիկ Սուկաչով
Պրոդյուսեր	Իրակլի Կարբայա
Սցենարի հեղինակ	Իվան Օխլոբիստին և Գարիկ Սուկաչով
Դերակատարներ	Սվետլանա Իվանովա և Դարյա Մորոզ
Օպերատոր	Սերգեյ Կոզլով
Պատմվածքի վայր	Ռուսաստան
Կինոընկերություն	Յալթայի կինոստուդիա և Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա
Տևողություն	98 րոպե
Բյուջե	3 740 000 C$
Շահույթ	100 000 $
IMDb	ID 0962764
ԿինոՊոիսկ	ID 279165
Պաշտոնական կայքէջ

Ֆիլմի ստեղծման աշխատանքները շարունակվել են շուրջ չորս տարի։ Նկարահանումները կատարվել են Մոսկվայում ու Ղրիմում (Բալակլավա, Կարադաղ, Կերչ)։ Ֆիլմն էկրան է բարձրացել 2010 թվականի ապրիլի 1-ին։

Սյուժե

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում 1970-ական թվականներին։

Սաշան, ով բարեկեցիկ ընտանիքից է (կուսակցական ղեկավարի դուստր), դպրոցն ավարտելուց հետո հաջողությամբ հանձնում է բժշկական ինստիտուտի ընդունելության քննությունները։ Նա պատահաբար ծանոթանում է Գերդայի ու նրա հիպի ընկերների հետ։ Սաշան սիրահարվում է համայնքներից մեկի ղեկավարին, որին կոչում են Արև։ Սաշայի նոր ընկերներն են դառնում արգելված ապրանքների վաճառքով զբաղվող Մալոյը, չիլիյցի հեղափոխական Խուանը, Գերդան, երկարամազ Կմախքը, տաղանդավոր նկարիչ Կորեացին։ Խորհրդային ձանձրալի ու կեղծավոր իրականությանը հակադրվում է ստեղծագործ անհատների եղբայրությունը։

Բուհ ընդունվելու կապակցությամբ Սաշայի հայրը նրան նվիրում է Բուլղարիայում հանգստանալու ուղեգիր, սակայն օդանավակայանի ճանապարհին Սաշան, տեսնելով փողոցում կանգնած Գերդային, իջնում է ավտոբուսից ու հիպիների հետ մեկնում Ղրիմ։ Սաշան սովորում է գինի խմել շշից ու տառապում է այն բանից, որ Արևն անընդհատ ինչ-որ տեղ է անհետանում։ Հարավում հիպիների խումբը տեղավորվում է մասնավոր տանը, մասնակցում է իմպրովիզացիոն դիսկոտեկների ու լսում ռոք երաժշտություն, որ ապօրինի հեռարձակվող ռադիոյով հաղորդում էր առեղծվածային «Բաբա Բեդան» (հետագայում պարզվում է, որ նա տեղի ոստիկանական բաժանմունքի ղեկավարի դուստրն է)։ Հիպիներին, ինչպես նաև նրանց հետ մտերիմ նկարիչ Կապելսկուն հետևում է Ազգային անվտանգության ծառայության աշխատակիցը, որ ուղարկվել էր Մոսկվայից։ Արդյունքում Կապելսկուն ձերբակալում են կայարանում, երբ նա պատրաստվում էր վերադառնալ Մոսկվա։

Զբոսայգում տեղի ունեցած քաշքշուկից հետո հիպիներից երեքը ձերբակալվում են։ Նրանց ազատելու համար Արևը նախ օգնույթուն է խնդրում հորից, որ խորհրդային ադմիրալ է։ Վերջինս համաձայնում է միջնորդել նրանց ազատելու համար, բայց միայն այն պայմանով, որ տղան անմիջապես մեկնի Մոսկվա և սկսի բուժվել (պարզվում է, որ Արևը մահացու հիվանդ է և լուրջ բուժման կարիք ունի)։ Արևը չի համաձայնում և օգնության խնդրանքով դիմում է «Բաբա Բեդային», ով փող է տալիս իր մորը կաշառք տալու համար։ Կալանքից ազատվելուց հետո հիպիները ծովափին երեկույթ են կազմակերպում։ Այդ ժամանակ Արևը վառում է իր հյուղակը («արևի տունը», որ նա ցույց էր տվել միայն Սաշային)։

Արևը մահանում է վիրահատության ժամանակ. այդ մասին բժիշկը հայտնում է անվտանգության ծառայության աշխատակցին, ով եկել էր տղայի հետևից։

Ֆիլմի վերջում հանդիսատեսն իմանում է, որ Մալոյն ինքնասպանություն է գործում, Կմախքը զոհվում է Աֆղանստանում, Գերդան ու Խուանն ամուսնանում են, դառնում երկրաշարժագետներ։ Նրանք անհետ կորչում են Մոզամբիկում։ Կապելսկին մի քանի տարի անցկացնում է հոգեբուժարանում, այնուհետև արտագաղթում է. հետագայում նա ձեռք է բերում համաշխարհային ճանաչում։ Սաշան վերադառնում է Մոսկվա՝ իր սովորական կյանքին։ Նա դառնում է բժիշկ-սրտաբան, ընտանիք կազմում և ունենում երկու երեխա։

Դերերում

• Ստանիսլավ Ռյադինսկի – «Արև»
• Սվետլանա Իվանովա – Սաշա Սերգեևա
• Դարյա Մորոզ – «Գերդա», Պոլինա Կրեպակ
• Իվան Ստեբունով – «Մալոյ», Պավել Կոչետկով
• Կիրիլ Պոլիկաշին – «Կմախք», Վիտալի Գրինցեր
• Մոիսես Բլանկո – Խուան Մարիա Արանա Մորտեյրու
• Ալեքսեյ Գորբունով – «Կորեացի», Բորիս Պավլովիչ Կապելսկի
• Ալեքսանդր Մոխով – Վլադլեն Ալեքսանդրովիչ, Սաշայի հայրը
• Օլգա Բլոկ-Միրիմսկայա – Անտոնինա Անատոլևնա, Սաշայի մայրը
• Անատոլի Սմիրանին – Վադիմ, Սաշայի փեսացուն
• Սերգեյ Բատալով – Ռոդիոն
• Աննա Ցուկանովա – «Բաբա Բեդա»
• Նիկիտա Վիսոցկի – ադմիրալ Ալեքսեյ Կարելին, Արևի հայրը
• Միխայիլ Եֆրեմով – պրոֆեսոր Վիկտոր Նեմչինով
• Միխայիլ Գորեվոյ – ԱԱԾ գործակալ
• Իվան Օխլոբիստին – դասախոս
• Չուլպան Խամատովա – Գալինա, Կորեացու կինը
• Իվան Մակարևիչ – Անդրեյ Մակարևիչ (կեղծ-կամեո)
• Դանիիլ Մարգուլիս – Եվգենի Մարգուլիս («Մաշինա վրեմենի» խումբ, կեղծ-կամեո)
• Վելիմիր Ռուսակով – Յուրի Բորզով («Մաշինա վրեմենի» խումբ)
• Իգոր Սուկաչով – Վլադիմիր Վիսոցկի (տիտրերում նշված չէ)
• Եվդոկիա Գերմանովա – զբոսաշրջիկների խմբի ղեկավար
• Նինա Ռուսլանովա – Օլյա
• Տատյանա Ագաֆոնովա – ոստիկանության բաժանմունքի ղեկավար
• Վլադիմիր Տեպլիշև – գուրու

Ֆիլմում էպիզոդիկ դերեր են կատարում Ալեքսանդր Սկլյարը, Նոգոն Շումարովը, Բուլատ Գաֆարովը, Ալեքսանդր Սուկաչովը՝ Գարիկ Սուկաչովի որդին, Միխայիլ Ժերդինը և այլք։

Պատմական հիմք

Ֆիլմի ռեժիսոր Գարիկ Սուկաչովի խոսքերով՝ «ֆիլմը կարելի է համարել կոստյումային. մերը 70-ական թվականների սկզբի ռետրոպատմություն է... Շատ քիչ վերաբերում է հիպիներին, բայց հիմնականում սիրո մասին է։ Դա մեր պատմության շատ կարճ մի հատվածն էր, բայց շատ գրավիչ։ Այդ ժամանակ ամեն ինչ դեռ նոր էր սկսվում, և մեր երկրում չկար «ռոք երաժշտություն» հասկացությունը, ոչ ոք չգիտեր, թե ինչ է ռուսական ռոքը։ Բայց կային այդպիսի արտասովոր, գեղեցիկ մարդիկ»։

Ֆիլմի վերնագիրը (և Օխլոբիստինի վիպակինը, որի հիման վրա նկարահանվել է ֆիլմը) հղում է «The House of the Rising Sun» երգին, որ հայտնի է դարձել The Animals խմբի կատարմամբ։ Երգի գլխավոր հերոսը պատմում է այն մասին, թե ինչպես է կործանել իր կյանքը Արևի տանը, և զգուշացնում է հեռու մնալ նման ուղուց («Ծագող արևի տունը» ոմանք հասկանում են որպես գինետուն կամ խաղատուն, մյուսները՝ որպես հասարակաց տուն, իսկ երրորդները՝ որպես բանտ)։

Արևի՝ ֆիլմի գլխավոր հերոսի նախատիպն է մոսկովյան հիպիների խմբավորումներից մեկի հիմնադիր ու առաջնորդ Յուրա «Սոլնիշկո» Բուրակովը (ռուս.՝ Юра «Солнышко» Бураков)։ Յուրան բարձրաստիճան պաշտոնյայի որդի էր և զբաղվում էր արտարժույթի առևտրով ու այլ խարդախություններով, իսկ աշխատած գումարը հիմնականում ծախսում էր խմիչքի վրա։ Ձերբակալվել է թմրանյութերի գնման ժամանակ։ Մահացել է 43 տարեկանում էպիլեպտիկ նոպայից, որ պատահել էր փողոցում։

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում 1970-ական թվականների առաջին կեսին, թեև ֆիլմում պատկերված դեպքերը միշտ չէ, որ ճշգրիտ կերպով համապատասխանում են իրականությանը։ Օրինակ՝ «Ավազահանքի գեներալներ» ֆիլմը, որը 1971 թվականին ցուցադրվել է Մոսկվայի միջազգային կինոփառատոնում, ԽՍՀՄ-ում մեծ էկրան է բարձրացել 1974 թվականին։ Մաշինա վրեմենի խմբի առաջին ելույթը տեղի է ունեցել հավանաբար 1969 թվականին, իսկ Եվգենի Մարգուլիսը խմբի անդամ է դարձել միայն 1975 թվականին։

Այն տեսարանում, որտեղ «Удачное приобретение» վոկալ-գործիքային անսամբլի փոխարեն բեմ է բարձրանում Մաշինա վրեմենի խումբը, նկարահանվել են խմբի անդամների զավակները. երիտասարդ Անդրեյ Մակարևիչի դերում հանդես է գալիս նրա որդին՝ Իվան Մակարևիչը, իսկ Եվգենի Մարգուլիսի դերում՝ Դանիլա Մարգուլիսը։

Թեև հիպիները ֆիլմում շատ են օգտագործում ժարգոնային արտահայտություններ, սակայն դրանցից մի քանիսը հատուկ չէին ֆիլմում պատկերված ժամանակին։ Օրինակ՝ Գերդան Մաշինա վրեմենիի ելույթի վերաբերյալ ասում է՝ «Это реально круто!», ինչը հատուկ է ժամանակակից խոսակցական ռուսերենին, իսկ 1970-ական թվականներին օգտագործվում էր բոլորովին այլ բառապաշար։

Սաունդթրեք

Ֆիլմում մեծ ուշադրություն է դարձվել երաժշտությանն ու երաժշտական ձևավորմանը։ Հատուկ ֆիլմի համար ստեղծված երաժշտությունից բացի ֆիլմում հնչում են նաև ռոք երաժշտության դասական նմուշներ, խորհրդային երգեր ու ռուսական ռոք խմբերի երգեր։

Օրիգինալ երաժշտություն

• Разгон демонстрации, Царская бухта, Гадание и Пляж, երաժշտությունը՝ Նիկոլայ Դոբկինի
• Вудсток и Драка, երաժշտությունը՝ Դմիտրի Վարշավչիկի
• Арест Корейца, երաժշտությունը՝ Նիկոլայ Դոբկինի և Իգոր Սուկաչովի
• Битлз, երաժշտությունը՝ Իգոր Սուկաչովի

Ֆիլմում օգտագործված երաժշտություն

• Steppenwolf - Born to Be Wild (M. Bonfire)
• Sixto Rodriguez - Rich Folks Hoax (S.D. Rodriguez)
• Sixto Rodriguez - Forget It (J. Rodriguez)
• Cactus - Parchman Farm (M. Allison)
• Christie - Yellow River (J. Cristie)
• The Doors - The End
• The Zombies - Time To Move
• The Way We Live - Angle (Jim Milne)
• The Way We Live - King Dick Two (Jim Milne, Steve Clayton)
• Grand Funk Railroad - Mean Mistreater (Mark Farner)
• La Cumparsita (Matos Rodriguez G.H., Maroni E.P., Contursi P., գործիքավորում՝ Ն. Միրոշնիկ)
• Վլադիմիր Վիսոցկի - Здесь лапы у елей дрожат на весу… (Վ. Վիսոցկի)
• Մաշինա Վրեմենի - День гнева (Անդրեյ Մակարևիչ)
• Калинов Мост - Девочка летом (J.J. Cale)
• Калинов Мост - Блеснет (տեքստի հեղինակ՝ Դմիտրի Ռևյակին, «The House of the Rising Sun» երգի երաժշտությամբ)
• Калинов Мост - Уходили из дома (Դմիտրի Ռևյակին)
• Նիկոլայ Դոբկին և Եգոր Շամանին - Я верю в Атлантиду (կոմպոզիտոր՝ Յուրի Մարկին)
• Նագոն Շումարով - Тува (Նագոն Շումարով)
• В траве сидел кузнечик (Վ. Շաինսկի, Ն. Նոսով), մանկական երգչախումբ
• Надежда (Ա. Պախմուտովա, Ն. Դոբրոնրավով)
• Лучший город земли (Առնո Բաբաջանյան), փողավոր նվագախումբ
• Ջեյմս Լաստի նվագախումբ - Einmal Noch Nach Bombay (Richard Germer)
• Ջեյմս Լաստի նվագախումբ - Eine Seefahrt Die ist Lustig

Ֆիլմում օգտագործվել է Նիկոլայ Դոբկինի տարբեր գործիքավորումները The House of the Rising Sun երգի հիման վրա։

Արտաքին հղումներ

• «Արևի տունը» ֆիլմի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 2011-02-21 Wayback Machine
• «Արևի տունը»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում