Հրանտ Ասատուր

Հրանտ Ասատուր; արմտ. հայ.՝ Հրանդ Ասատուր
Ծնվել է	օգոստոսի 22, 1862
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 5, 1928 (65 տարեկան)
Մահվան վայր	Ստամբուլ, Թուրքիա
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Մեզպուրյան վարժարաններ և Ռոբերթ քոլեջ
Մասնագիտություն	հասարակական գործիչ, հրապարակախոս, գրական քննադատ և խմբագիր
Աշխատավայր	Մասիս
Ամուսին	Սիպիլ
	Ստորագրություն;

Հրանտ Ասատուր (օգոստոսի 22, 1862(1862-08-22)^[1], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն^[2]^[1] - հունիսի 5, 1928(1928-06-05)^[1], Ստամբուլ, Թուրքիա^[2]^[1]), հայ բանասեր, գրաքննադատ։

Կենսագրություն

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Կրթությունն ստացել է Մեզպուրյան վարժարանում և Ռոբերտ կոլեջում, որն ավարտել է 1873 թվականին և նվիրվել գրական-բանասիրական աշխատանքի։ Գրել է բանաստեղծություններ, որոնք լույս են տեսել 1879 թվականին «Պատանեկան ներշնչումներ» խորագրով։ Նույն թվականին առանձին գրքով լույս է տեսել նրա «Սահմանադրություն և հայ ժողովուրդը» գրքույկը։ 1881 թվականին մեկնել է Փարիզ, այնտեղից աշխատակցել «Մասիս» պարբերականին։ 1884 թվականին վերադարձել է Պոլիս, Արաքս ստորագրությամբ «Արևելք» օրաթերթում հրատարակել իր փարիզյան տպավորությունները «Կյանքը ի Ֆրանսիա» խորագրով։ 1892 թվականին Գրիգոր Զոհրապի հետ խմբագրել է «Մասիս» գրական հանդեսը։ 1898-1908 թվականներին պաշտոնավարել է Կ. Պոլսի Կենտրոնական վարժարանում որպես գրականության և աշխարհաբար լեզվի դասատու։ Իր տիկնոջ՝ Զապել Ասատուրի (Սիպիլի) հետ կազմել է լեզվի և գրականության դասագրքեր՝ «Աշխարհաբարի գործնական քերականությունը» և «Թանգարան» (տարրական, միջին և բարձրագույն դասընթաց), որոնք արժանացել են մի քանի տպագրության։ Կյանքի վերջին տասնամյակում զբաղվել է արևմտահայ թատրոնի պատմությամբ, գրել է այդ պատմության առաջին շրջանին վերաբերող մի քանի ուշագրավ հոդվածներ, որոնք լույս են տեսել Ազգային հիվանդանոցի «Ընդարձակ տարեցույցներում» (1925, 1926, 1927)։ 1921 թվականին Կ. Պոլսում լույս է տեսել նրա «Դիմաստվերներ» գիրքը, որը պարունակում է արևմտահայ մի շարք գրողների և հասարակական գործիչների գրական դիմանկարները^[3]^[4]։

Աշխատություններ

Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Կ. Պոլիս։ Տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի, 1877^[5]։
Գործնական քերականութիւն արդի ախարհաբարի։ Գ գիրք (Ա մաս)։ Կ. Պոլիս։ Տպարան տպագր. Հակոբ Մաթևոսյանի, 1902^[6]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած։ Ա գիրք։ Կ. Պոլիս։ տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի, 1906^[7]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած։ Կ. Պոլիս։ տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի, 1908^[8]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք։ Կ. Պոլիս։ տպ. Յ. Մատթէոսեան, 1910^[9]։
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք։ Կ. Պոլիս։ տպ. Յ. Մատթէոսեան, 1911^[10]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Գիրք։ Կ. Պոլիս։ Սիւնեաց գրատան հրատ., 1911^[11]:
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Բարձրագոյն դասընթացք։ Կ. Պոլիս։ Տպարան և կազմատուն Օ. Արզուման, 1921^[12]։
Դիմաստուերներ։ Կ. Պոլիս։ տպ. Կ. Քէշիշեան որդի, 1921^[13]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ։ Գիրք Բ։ Կ. Պոլիս։ տպ. Յ. Մատթէոսեան, 1922^[14]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ։ Գիրք Ա։ Կ. Պոլիս։ տպ. Յ. Մատթէոսեան, 1922^[15]։
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Տարրական դասընթացք։ Կ. Պոլիս։ Ա. Եազըճեան գրատուն, 1923^[16]։
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Միջին դասընթացք։ Գ. տարի։ Կ.Պոլիս։ Ա.հ., [1925]^[17]:
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք (Դ. տարի) և բարձրագոյն դասընթացք (Ե. տարի)։ Կ. Պոլիս։ Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի, 1926^[18]։
Նոր թանգարան հայերէն լեզուի։ Բարձրագոյն դասընթացք։ Կ. Պոլիս։ Տպ. «Սէլամէթ» Դանիէլ Յովհաննէսեան, 1929^[19]։
Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք։ Կ. Պոլիս։ Տպագր. Յ. Մ. Սէթեան, 1934^[20]։
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք։ Գ. տարի։ Կ. Պոլիս։ տպ. Յ.Մ. Սէթեան, 1935^[21]։
Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Տարրական դասընթացք։ Իսթանպուլ։ Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի, 1936^[22]։

Թարգմանություններ

Ֆրանսիական պոեզիա.- Երևան։ Երևանի համալս. հրատ., 1984.- 480 էջ.- (Ուսանողի գրադարան)։

Գրականություն

Սրբուհի Հայրապետյան, Հրանտ Ասատուր, Լոս Անջելես, 238 էջ։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ էջ 113.
↑ «Zarkfoundation - Հրանտ Ասատուր». zarkfoundation.com.
↑ Ասատուր, Հրանտ (1877). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի. Կ. Պոլիս: Տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի.
↑ Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1902). Գործնական քերականութիւն արդի ախարհաբարի. Գ գիրք (Ա մաս). Պալենց գրատուն. Կ. Պոլիս: Տպարան տպագր. Հակոբ Մաթևոսյանի.
↑ Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1906). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած. Ա գիրք (Դ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1908). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած. Կ. Պոլիս: տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի. {{cite book}}: soft hyphen character in |title= at position 31 (օգնություն)
↑ Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1910). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք (Բ տպագրություն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապել (1911). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր. Միջին դասընթացք (Գ տպագրութիւն բարեփոխուած և ճոխացած ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1911). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Գիրք (2-րդ տպ., հիմնովին բարեփոխ ed.). Կ. Պոլիս: Սիւնեաց գրատան հրատ.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1921). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Բարձրագոյն դասընթացք. Գրատուն Ա. Եազըճեան (Գ. տպագրութիւն ամբողջովին փոխուած ed.). Կ. Պոլիս: Տպարան և կազմատուն Օ. Արզուման.
↑ Ասատուր, Հրանտ (1921). Դիմաստուերներ. Կ. Պոլիս: տպ. Կ. Քէշիշեան որդի.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1922). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ. Գիրք Բ. Ա. Եազըճեան գրատուն (Զ տպագրութիւն (հիմնովին բարեփոխուած) ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ (1922). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ։ Գիրք Ա (Է տպագրութիւն (հիմնովին բարեփոխուած) ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.(չաշխատող հղում)
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1923). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Տարրական դասընթացք (Չորրորդ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: Ա. Եազըճեան գրատուն.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1925). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Միջին դասընթացք. Գ. տարի. Կ.Պոլիս: Ա.հ.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1926). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք (Դ. տարի) և բարձրագոյն դասընթացք (Ե. տարի). Կ. Պոլիս: Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1929). Նոր թանգարան հայերէն լեզուի։ Բարձրագոյն դասընթացք. Կ. Պոլիս: Տպ. «Սէլամէթ» Դանիէլ Յովհաննէսեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1934). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք. Տիկ. Ն. Եազըճեան գրատուն (Գ. տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: Տպագր. Յ. Մ. Սէթեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1935). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք. Գ. տարի. Նազիկ Եազըճեան գրատուն (Զ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ.Մ. Սէթեան.
↑ Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1936). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր :Տարրական դասընթացք (5-րդ տպ ed.). Իսթանպուլ: Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի.

Արտաքին հղումներ

ՀՐԱՆՏ ԱՍԱՏՈՒՐ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 553)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրանտ Ասատուր» հոդվածին։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_b71286d1befa84a7-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)

[3] Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Հայաստան». էջ էջ 113.

[4] «Zarkfoundation - Հրանտ Ասատուր». zarkfoundation.com.

[5] Ասատուր, Հրանտ (1877). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի. Կ. Պոլիս: Տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի.

[6] Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1902). Գործնական քերականութիւն արդի ախարհաբարի. Գ գիրք (Ա մաս). Պալենց գրատուն. Կ. Պոլիս: Տպարան տպագր. Հակոբ Մաթևոսյանի.

[7] Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1906). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած. Ա գիրք (Դ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի.

[8] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1908). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք։ Ուսումնական խորհուրդէն վաւերացուած. Կ. Պոլիս: տպ. Հակոբ Մաթևոսյանի. {{cite book}}: soft hyphen character in |title= at position 31 (օգնություն)

[9] Ասատուր, Զապէլ Հ; Ասատուր, Հրանտ (1910). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք (Բ տպագրություն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.

[10] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապել (1911). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր. Միջին դասընթացք (Գ տպագրութիւն բարեփոխուած և ճոխացած ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.

[11] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1911). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Գիրք (2-րդ տպ., հիմնովին բարեփոխ ed.). Կ. Պոլիս: Սիւնեաց գրատան հրատ.

[12] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1921). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Բարձրագոյն դասընթացք. Գրատուն Ա. Եազըճեան (Գ. տպագրութիւն ամբողջովին փոխուած ed.). Կ. Պոլիս: Տպարան և կազմատուն Օ. Արզուման.

[13] Ասատուր, Հրանտ (1921). Դիմաստուերներ. Կ. Պոլիս: տպ. Կ. Քէշիշեան որդի.

[14] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1922). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ. Գիրք Բ. Ա. Եազըճեան գրատուն (Զ տպագրութիւն (հիմնովին բարեփոխուած) ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.

[15] Ասատուր, Հրանտ (1922). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Պատկերազարդ։ Գիրք Ա (Է տպագրութիւն (հիմնովին բարեփոխուած) ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ. Մատթէոսեան.(չաշխատող հղում)

[16] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1923). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Տարրական դասընթացք (Չորրորդ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: Ա. Եազըճեան գրատուն.

[17] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ (1925). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Միջին դասընթացք. Գ. տարի. Կ.Պոլիս: Ա.հ.

[18] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1926). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք (Դ. տարի) և բարձրագոյն դասընթացք (Ե. տարի). Կ. Պոլիս: Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի.

[19] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1929). Նոր թանգարան հայերէն լեզուի։ Բարձրագոյն դասընթացք. Կ. Պոլիս: Տպ. «Սէլամէթ» Դանիէլ Յովհաննէսեան.

[20] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1934). Գործնական քերականութիւն արդի աշխարհաբարի։ Նախապատրաստական գիրք. Տիկ. Ն. Եազըճեան գրատուն (Գ. տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: Տպագր. Յ. Մ. Սէթեան.

[21] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1935). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր։ Միջին դասընթացք. Գ. տարի. Նազիկ Եազըճեան գրատուն (Զ տպագրութիւն ed.). Կ. Պոլիս: տպ. Յ.Մ. Սէթեան.

[22] Ասատուր, Հրանտ; Ասատուր, Զապէլ Հ (1936). Թանգարան հատընտիր հատուածներու։ Արձակ և ոտանաւոր :Տարրական դասընթացք (5-րդ տպ ed.). Իսթանպուլ: Տպ. Հ. Մ. Սեթյանի.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Հրանտ Ասատուր արմտ. հայ.՝ Հրանդ Ասատուր

Ծնվել է	օգոստոսի 22, 1862(1862-08-22)^[1]
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն^[2]^[1]
Մահացել է	հունիսի 5, 1928(1928-06-05)^[1] (65 տարեկան)
Մահվան վայր	Ստամբուլ, Թուրքիա^[2]^[1]
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Թուրքիա
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Մեզպուրյան վարժարաններ^[1] և Ռոբերթ քոլեջ^[1]
Մասնագիտություն	հասարակական գործիչ, հրապարակախոս, գրական քննադատ և խմբագիր
Աշխատավայր	Մասիս^[1]
Ամուսին	Սիպիլ
Ստորագրություն