Նահանգ, համեմատաբար մեծ վարչատարածքային միավոր, որը կարող է ներառել ավելի փոքր միավորներ՝ մարզեր, գավառներ և շրջաններ։ Որոշ երկրներում նահանգն է ընտրում իր ներկայացուցիչներին երկրի օրենսդիր և ներկայացուցչական մարմիններում։ Այլ երկրներում նահանգը ունենում է զգալի ինքնավարություն։ Բրազիլիայում և Ռուսաստանում կան նաև երկրամասեր, որոնք իրենց մեջ են ներառում նահանգները։

Ժամանակակից պետություններ

խմբագրել

Նահանգ կամ այս բառի թարգմանաբար օգտագործվող տարբերակներով են անվանվում հետևյալ երկրների վարչատարածքային միավորները։

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Նահանգների ցուցակ
  Ալժիր Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Ալժիրի նահանգներ
  ԱՄԷ Ասիա էմիրություն արաբ․՝ إمارة‎‎ ԱՄԷ նահանգներ
  ԱՄՆ Ամերիկա ստեյթ անգլ.՝ state ԱՄՆ նահանգներ
  Անգոլա Աֆրիկա պրովինցիա պորտ.՝ província Անգոլայի նահանգներ
  Ավստրալիա Ավստրալիա և Օվկիանիա ստեյթ անգլ.՝ state Ավստրալիայի նահանգներ
  Ավստրիա Եվրոպա լանդ գերմ.՝ Land Ավստրիայի նահանգներ
  Արգենտինա Ամերիկա պրովինցիա իսպ.՝ provincia Արգենտինայի նահանգներ
  Աֆղանստան Ասիա վիլայաթ փուշթու՝ ولايت‎ Աֆղանստանի նահանգներ
  Բանգլադեշ Ասիա բիբհագ բենգալերեն՝ বিভাগ Բանգլադեշի նահանգներ
  Բրազիլիա Ամերիկա էստադո պորտ.՝ estado Բրազիլիայի նահանգներ
  Գերմանիա Եվրոպա լանդ գերմ.՝ Land Գերմանիայի նահանգներ
  Եթովպիա Աֆրիկա կիլիլ ամհարերեն՝ ኪሊሎ Եթովպիայի նահանգներ
  Թունիս Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Թունիսի նահանգներ
  Թուրքմենստան Ասիա վելայաթ թուրքմ.՝ welayat Թուրքմենստանի նահանգներ
  Իսպանիա Եվրոպա կոմունիդադ իսպ.՝ comunidad Իսպանիայի նահանգներ
  Իրան Ասիա օսթան պարս.՝ استان Իրանի նահանգներ
  Լիբիա Աֆրիկա շաաբիյա արաբ․՝ شعبية‎‎ Լիբիայի նահանգներ
  Կամերուն Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կամերունի նահանգներ
  Կանադա Ամերիկա փրովինս անգլ.՝ province Կանադայի նահանգներ
  Կոնգոյի Հանրապետություն Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կոնգոյի նահանգներ
  Կոտ դ'Իվուար Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կոտ դ'Իվուարի նահանգներ
  Հարավային Սուդան Աֆրիկա ստեյթ անգլ.՝ state Հարավային Սուդանի նահանգներ
  Հնդկաստան Ասիա ստեյթ անգլ.՝ state Հնդկաստանի նահանգներ
  Ճապոնիա Ասիա շիչո ճապ.՝ 支庁 Ճապոնիայի նահանգներ
  Մալայզիա Ասիա նեգերի արաբ․՝ negeri‎‎ Մալայզիայի նահանգներ
  Մավրիտանիա Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Մավրիտանիայի նահանգներ
  Մեքսիկա Ամերիկա էստադո իսպ.՝ estado Մեքսիկայի նահանգներ
  Մյանմա[1] Ասիա փյինե բիրմ.՝ [pjìnɛ̀] Մյանմայի նահանգներ
  Նիգերիա Աֆրիկա իպինլե յորուբա՝ Ìpínlẹ̀ Նիգերիայի նահանգներ
  Շվեդիա Եվրոպա լանդսկապ շվեդ.՝ landskap Շվեդիայի նահանգներ
  Չադ Աֆրիկա ռեգիոն ֆր.՝ région Չադի նահանգներ
  Չինաստան Ասիա շենգ չինարեն՝ Չինաստանի նահանգներ
  Պակիստան Ասիա սոբե ուրդու՝ صوبہ Պակիստանի նահանգներ
  Սոմալի Աֆրիկա գոբոլ սոմալ.՝ gobol Սոմալիի նահանգներ
  Սուդան Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Սուդանի նահանգներ
  Վենեսուելա Ամերիկա էստադո իսպ.՝ estado Վենեսուելայի նահանգներ
  Տանզանիա Աֆրիկա մկոա սվահիլի՝ mkoa Տանզանիայի նահանգներ
  Տաջիկստան Ասիա վիլոյաթ տաջ.՝ вилоят Տաջիկստանի նահանգներ
  Ուզբեկստան Ասիա վիլոյաթ անգլ.՝ viloyat Ուզբեկստանի նահանգներ
  Օման Ասիա վիլայա անգլ.՝ ولاية Օմանի նահանգներ

Պատմական երկրներ

խմբագրել

Որոշ պատմական երկրներ նույնպես բաժանված են եղել նահանգների։ Դրանք են՝

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Ցուցակ
  Մեծ Հայք Ասիա աշխարհ հայերեն՝ աշխարհ Մեծ Հայքի նահանգներ
  Օմայյան խալիֆայություն
  Աբբասյան խալիֆայություն
Եվրասիա և Աֆրիկա էմիրություն արաբ․՝ إمارة‎‎ Արաբական խալիֆայության նահանգներ
  Իրան Ասիա բեկլարբեկություն պարս.՝ بگلربگی Սեֆյան Պարսկաստանի նահանգներ
  Իրան Ասիա խանություն պարս.՝ خانات Պարսկաստանի նահանգներ
  Ռուսական կայսրություն Եվրասիա գուբերնիա ռուս.՝ губерния Ռուսական կայսրության նահանգներ
  Օսմանյան կայսրություն Եվրասիա վիլայեթ արաբ․՝ ولاية‎‎ Օսմանյան կայսրության նահանգներ

Դաշնային կարգավիճակով այլ միավորներ

խմբագրել

Մի քանի պետությունների վարչական միավորներ չեն կոչվում նահանգներ, բայց դրանք ունեն դաշնային կարգավիճակ։ Դրանք են՝

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Ցուցակ
  Բելգիա Եվրոպա գեվեստ հոլ.՝ gewest Բելգիայի մարզեր
  Բոսնիա և Հերցեգովինա Եվրոպա կանտոն բոս․՝ kantoni Բոսնիա և Հերցեգովինայի գավառներ
  Իրաք Ասիա մուհաֆազա արաբ․՝ محافظة‎‎ Իրաքի մարզեր
  Կոմորյան Կղզիներ Աֆրիկա կղզի արաբ․՝ جزيرة‎‎ Կոմորյան կղզիների կղզիներ
  Ղազախստան[2] Ասիա օբլըս ղազ.՝ Облыс Ղազախստանի մարզեր
  Միկրոնեզիա Ավստրալիա և Օվկիանիա ստեյթ անգլ.՝ state Միկրոնեզիայի շրջաններ
  Նեպալ Ասիա անչալ նեպալ.՝ अञ्चल Նեպալի մարզեր
  Շվեյցարիա Եվրոպա կանտոն գերմ.՝ Kanton Շվեյցարիայի գավառներ
  Ռուսաստան[3] Եվրասիա օբլաստ ռուս.՝ область Ռուսաստանի մարզեր
  Սենթ Քիթս և Նևիս Ամերիկա ստեյթ անգլ.՝ state Սենթ Քիթս և Նևիսի շրջաններ

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Մյանման ունի և՛ մարզեր, և՛ նահանգներ
  2. Ղազախստանի մարզերը իրականում նահանգներ են, սակայն հայերենում տարածված է «մարզ» անվանումը
  3. Ռուսաստանի մարզերը իրականում նահանգներ են, սակայն հայերենում տարածված է «մարզ» անվանումը
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 172