Հայաստանի նորագույն պատմության ժամանակագրություն

Սույն ցանկում ներկայացված է Հայաստանի նոր և նորագույն շրջանի պատմական դեպքերն ու իրադարձությունները՝ ըստ ժամանակագրական հաջորդականության։

Օսմանյան տիրապետություն և անցում իրանականից ռուսական տիրապետությանը (1804-1914)

խմբագրել
 
Երևանի գրավումը 1827 թվականին, որով Ռուսաստանը իրեն է կցում Արևելյան Հայաստանը
 
Համիդյան ջարդեր
 
20-րդ դարի քարտեզ, որտեղ Հայաստանը գտնվում է Ռուսական և Օսմանյան կայսրությունների տիրապետության տակ
 
Հայ ֆիդայական շարժում

Զինված շարժում (1889–1907)

խմբագրել

Երկրորդ սահմանադրական ժամանակաշրջան (1908–1914)

խմբագրել

Առաջին համաշխարհային պատերազմ ու Հայոց ցեղասպանություն (1914–1918)

խմբագրել
 
Ցեղասպանության քարտեզը
 
Գրեթե 1.5 հայ սպանվեց 1915–1918 թվականներին Հայոց ցեղասպանության արդյունքում:

Հայաստանի առաջին հանրապետություն (1918–1920)

խմբագրել
 
Հայաստանի առաջին հանրապետության դրոշը

Խորհրդային Հայաստանը և Հայկական սփյուռք (1920–1991)

խմբագրել
Խորհրդային Հայաստանի դրոշն ու զինանշանը
Հայ կոմունիստ առաջնորդ Աղասի Խանջյանն ու «20-րդ դարի գլխավոր բանաստեղծ» Եղիշե Չարենցը եղել են նրանց թվում ովքեր զոհ են դարձել Ստալինյան բռնաճնշումներին[1]
 
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ սովետական բանակի հայ գեներալները՝ Մարշալ Իվան Բաղրամյան, Ռազմածովային նավատորմի շտաբի պետ Իվան Իսակով, Մեքենայացված զորքերի գլխավոր մարշալ Համազասպ Բաբաջանյան, Ավիացիայի մարշալ Սերգեյ Խուդյակով:

Մինչպատերազմյան շրջան (1920–1938)

խմբագրել

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ (1939–1945)

խմբագրել

Սառը պատերազմ (1946–1987)

խմբագրել
 
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր
 
Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակը իրականացրել է մի շարք զինված հարձակումներ 1980-ականներին ամբողջ աշխարհի Թուրքիայի դեսպանատների վրա

Արցախյան հակամարտությունն ու Հայաստանի անկխությունը (1987–մինչև հիմա)

խմբագրել
 
1994 թվականին զինադադարով ավարտվում է Արցախյան ազատամարտը։ Հայկական զորքերը դե-ֆակտո իրենց վերահսկողության տակ են վերցնում Արցախի մեծ մասը
Հայաստանի դրոշն ու զինանշանը
 
Լևոն Տեր-Պետրոսյան
 
Վազգեն Սարգսյան, Հայկական զորքերի ղեկավարը Արցախյան ազատամարտի ժամանակ
  • 1987, սեպտեմբեր՝ Ազգային ինքնորոշում միավորումը առաջին ոչ կոմմունիստական կուսակցությունը՝ հիմնադրվեց Երևանում Պարույր Հայրիկյանի կողմից։
  • 1987, հոկտեմբերի 18՝ Փոքրաթիվ հանրահավաք Ազատության հրապարակում Հայաստանի հետ Արցախի միավորման համար[6]։
  • 1988, փետրվարի 12՝ Առաջին ցույցերը Ստեփանակերտում։
  • 1988, փետրվարի 18–26՝ Խոշոր ցույց Երևանում, ցուցարարները պահանջում են միավորել Արցախը Հայաստանին[7][8]։
  • 1988, փետրվարի 20՝ ԼՂԻՄ-ի Գերագույն Խորհուրդը հայց է ձևակերպում, շրջանը Խորհրային Հայաստան տեղափոխելու համար[9]։
  • 1988, փետրվարի 22–23՝ Բախում Ասկերանում տեղի հայերի ու ազերիների միջև, արդյունքում սպանվում է մի քանի մարդ։
  • 1988, փետրվարի 27–29՝ Սկսվեցին Սումգայիթի ջարդերը[10]
  • 1988, մարտի 9՝ Գորբաչովը Մոսկվայում հանդիպում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի առաջնորդներ՝ Կարեն Դեմիրճյանի ու Կամրան Բագիրովի։ Այդ ժամանակ քննարկվում է Խորհրդային Հայաստանին Արցախի միացման հարցը։
  • 1988, մարտի 22՝ Գրեթե 100,000 մարդ ցույցի է դուրս գալիս Երևանում[11]։
  • 1988, մարտի 23՝ ԽՍՀՄ-ի Գլխավոր Խորհուրդը մերժում է ԼՂԻՄ-ի հայցը։ Մարտի 25-ին Գորբաչովը մերժում է հայերի պահանջները, Երևանում արգելվում են ցույցերը[11]։
  • 1988, մարտի 26՝ Անտեսելով Մոսվայի կառավարության արգելքները, տասնյակ հազարավոր մարդիկ ցույցի են դուրս գալիս Երևանում[12]։
  • 1988, մարտի 30՝ ԼՂԻՄ-ի կոմունիստական կուսակցությունը բանաձև է ընդունում միավորվելու վերաբերյալ[12]։
  • 1988, մայիսի 21՝ Պաշտոնից հեռացվեց Կարեն Դեմիրճյանը։
  • 1988, մայիսի 28՝ Հայաստանի դրոշը առաջին անգամ բարձրացվում է Մատենադարանի դիմաց[13]։
  • 1988, հունիսի 15` Խորհրդային Հայաստանի Գերագույն Խորհուրդը քվերակում է հօգուտ ԼՂԻՄ-ի հետ վերամիավորման[13]։
  • 1988, հունիսի 17` Խորհրդային Ադրբեջանի Գերագույն Խորհուրդը ընդդիմանում է ԼՂԻՄ-ի Հայաստանի կազմի մեջ մտնելու[13]ն։
  • 1988, հունիսի 28–29` Խորհրդային Միության Կոմունիստական Կուսակցությունը խորհրդակցություն է անցկացնում, որում որոշվում է մերժել ԼՂԻՄ-ի հետ կապված Հայաստանի պահաջները[13]։
  • 1988, հուլիսի 5` Խորհրդային զորքերը Զվարթնոց օդանավակայանի մոտ բախվում են ցուցարարների հետ`

մեկ մարդ զոհվեց, տասը վիրավորվեցին[14]։

  • 1988, հուլիսի 12` ԼՂԻՄ-ի Գերագույն Խորհուրդը քվեարկում է հօգուտ Հայաստանի հետ վերամիավորման[14]։
  • 1988, հուլիսի 18` Խորհրդային Գերագույն Խորհուրդը մերժում է Հայաստանի պահանջները[14]։
  • 1988, հուլիսի 21` Պարույր Հայրիկյանը արտաքսվում է Եթովպիա[14]։
  • 1988, աշուն` Մոտ 150,000 ադրբեջանցիները հեռացան Հայաստանից։
  • 1988, սեպտեմբեր` Հայերի ու ազերիների միջև բախումներից հետո Ստեփանակերտում սահմանվում է արտակարգ դրություն։
  • 1988, նոյեմբեր` Գանձակի ջարդեր
  • 1988, նոյեմբերի 22` Խորհրդային Հայաստանի Գերագույն Խորհուրդը ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը։
  • 1988, նոյեմբերի 24` Երևանում սահմանվում է արտակարգ դրություն[15]։
  • 1988, դեկտեմբերի 7` Սպիտակի երկրաշարժ։
  • 1988, դեկտեմբերի 10` Ղարաբաղ կոմիտեի անդամները ձերբակալվում ու ուղարկվում են Մոսկվա[16]։
  • 1989, մարտի 16` Փակվում է Մեծամորի ատոմակայանը։
  • 1989, մայիսի 31` Ազատ են արձակվում Ղարաբաղ կոմիտեի անդամները։
  • 1989, դեկտեմբերի 1` Խորհրդային Հայաստանի Գերագույն Խորհուրդը ու ԼՂԻՄ-ի Գերագույն Խորհուրդը հայտարարում են երկու սուբյեկտների վերամիավորման մասին [3]
  • 1990, հունվարի 13–19` Բաքվի ջարդեր։
  • 1990, մայիսի 20` Հայաստանի Խորհրդարանական ընտրություններ, 1990, անկախության կողմնակիցները մեծամասնություն են ձևավորում։
  • 1990, օգոստոսի 4` Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ընտրվում է Գերագույն Խորհրդի նախագահ, դե-ֆակտո Հայաստանի ղեկավար։
  • 1990, օգոստոսի 23` Խորհրդային Հայաստանի Գերագույն Խորհուրդը հայտարարում է ինքնիշխանության մասին։
  • 1991, ապրիլի 30 – Մայիսի 15` Խորհրդային ու ադրբեջանական զորքերը Օղակ գործողության շրջանակներում Շահումյանից արտաքսում են հազարավոր հայերի։
  • 1991, օգոստոսի 19–21` Օգոստոսյան խռովությունները Մոսկվայում։
  • 1991, սեպտեմբերի 2` Ստեփանակերտում հռչակվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը։
  • 1991, սեպտեմբերի 21` Հայերը անկախության հանրաքվեի ժամանակ քվեարկում են ԽՍՀՄ-ից անկախանալու օգտին։
  • 1991, սեպտեմբերի 23` Հայկական Գերագույն Խորհուրդը հռչակում է անկախությունը։

Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախագահություն (1991–1998)

խմբագրել

Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահություն (1998–2008)

խմբագրել
 
Ռոբերտ Քոչարյան
Տասը մարդ սպանվեց Մարտի 1-ի իրադարձություններ-ի ժամանակ

Սերժ Սարգսյանի նախագահություն (2008–2018)

խմբագրել
 
Սերժ Սարգսյան

Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետություն (2018–մինչև հիմա)

խմբագրել
 
Նիկոլ Փաշինյան
 
2020 թվականի Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության քարտեզ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Coene, Frederik (2010). The Caucasus: an introduction. London: Routledge. էջ 204. ISBN 9780415486606.
  2. Kilbourne Matossian, Mary Allerton (1955). The Impact of Soviet Policies in Armenia. Brill Archive. էջ 155.
  3. Walker, Christopher J. (1980). Armenia The Survival of a Nation. New York: St. Martin's Press. էջեր 355–356. ISBN 0-7099-0210-7.
  4. 528.shtml «The Shootdown of Flight 60528». National Security Agency. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 4-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  5. «Resolution on a political situation on the Armenian question» (PDF). EuropeanParliament. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  6. «Reports of demonstrations in Yerevan and Clashes in Mountainous Karabagh». Asbarez. 1987 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 14. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 29-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  7. Verluise, 1995, էջ 86
  8. deWaal, 2003, էջ 22
  9. de Waal, 2003, էջ 10
  10. Verluise, 1995, էջ 87
  11. 11,0 11,1 Verluise, 1995, էջ 90
  12. 12,0 12,1 Verluise, 1995, էջ 91
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Verluise, 1995, էջ 92
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 Verluise, 1995, էջ 93
  15. Verluise, 1995, էջ 97
  16. Verluise, 1995, էջ 99
  17. «Armenian dram turns 18». PanARMENIAN.Net. 2011 թ․ նոյեմբերի 22. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  18. «32 Die as Iranian Plane Strays, Crashes in Karabakh War Zone». Los Angeles Times. 1994 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 25-ին.
  19. «Timeline: Iranian air disasters». The Guardian. 2005 թ․ դեկտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 25-ին.
  20. «Bomb in Armenia Kills 14, Hurts 46». Los Angeles Times. 1994 թ․ սեպտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 18-ին.
  21. «First Pan Armenian Games Begin». Asbarez. 1999 թ․ օգոստոսի 30. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 2-ին.
  22. «Pan Armenian Games End Amid Fanfare and Excitement». Asbarez. 1999 թ․ սեպտեմբերի 7. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 2-ին.
  23. Կաղապար:Citenews
  24. «Armenia Diaspora Conference Begins in Yerevan». Asbarez. 1999 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 2-ին.
  25. Կաղապար:Citenews
  26. Կաղապար:Citenews
  27. «Gunmen Take Over Armenian Parliament; Premier Killed». Associated Press. 1999 թ․ հոկտեմբերի 27. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.
  28. Կաղապար:Citenews
  29. «Hostage stand-off in Armenian parliament». BBC News. 1999 թ․ հոկտեմբերի 27. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 31-ին.
  30. «Gunmen Kill Premier in Armenian Attack». Los Angeles Times. 1999 թ․ հոկտեմբերի 28. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 6-ին.
  31. Կաղապար:Citenews
  32. n=Top%2fReference%2fTimes%20Topics%2fPeople%2fK%2fKocharian%2c%20Robert «Prime Minister and Others Slain in Armenian Siege». The New York Times. 1999 թ․ հոկտեմբերի 28. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 12-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
  33. «The Rise amf Fall of Samvel Babayan». Armenian News Network / Groong. 2004 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 10-ին.
  34. «Ex-Chief of Security: Siradeghyan should have a chance to prove his innocence in court». 2012 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  35. «Pope John Paul II has arrived in Yerevan». PanARMENIAN.Net'. 2001 թ․ սեպտեմբերի 25. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  36. «Pope avoids Armenia controversy». BBC News. 2001 թ․ սեպտեմբերի 26. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  37. Pullella, Philip (2001 թ․ սեպտեմբերի 27). «Pope mourns Armenia's lost generation». The Guardian. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  38. Payaslian, Simon (2007). The History of Armenia. Macmillan. էջ 225. ISBN 9781403974679.
  39. «Parliament Gunmen Jailed for Life». Asbarez. 2003 թ․ դեկտեմբերի 2. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 11-ին.
  40. «Azerbajani Kills Armenian at Peace Program». Associated Press. 2004 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  41. «Armenian Officer Axe Murdered By Azeri Colleague in Hungary». Asbarez. 2004 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  42. Arnold, Chloe (2004 թ․ ապրիլի 13). «Armenians march against president». BBC News. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  43. Karapetian, Rita (2004 թ․ ապրիլի 15). «Armenian President Cracks Down». Institute for War and Peace Reporting. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  44. Ավարտվեց «Որոտան-Արփա» թունելի շինարարությունը. AZG Daily. 2004 թ․ ապրիլի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 7-ին.
  45. Vardanian, Gegham (2005 թ․ հունիսի 2). «Armenia's Big Dance». Institute for War and Peace Reporting.
  46. «Armenian people united around Aragats mountain». PanARMENIAN.Net. 2005 թ․ մայիսի 28. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  47. «On August 25, 2006 Silva Kaputikyan Died». 1in.am. 2012 թ․ օգոստոսի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 6-ին.
  48. «ANCA calls for assertive advocacy at Armenia-Diaspora Conference». Armenian National Committee of America. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  49. «Military parade is over in Yerevan: Armenian tricolor in the sky and 15 artillery salvos (photo report)». REGNUM News Agency. 2006 թ․ սեպտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 6-ին.
  50. «Turkish-Armenian writer shunned silence». BBC News. 2007 թ․ հունվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  51. «Armenian-Turkish journalist shot dead». The Guardian. 2007 թ․ հունվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  52. «Iran, Armenia open gas pipeline». BBC News. 2007 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
  53. «Iranian, Armenian Presidents Inaugurate Gas Pipeline». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2007 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
  54. «Armenian Government Resigns Following Premier's Death». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2007 թ․ մարտի 25. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 4-ին.
  55. «Polls close in Armenian election». BBC News. 2007 թ․ մայիսի 12. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  56. «Russia Transfers Akhalkalaki Military Base to Georgia». Civil Georgia. 2007 թ․ հունիսի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 3-ին.
  57. HRW, 2009, էջ 12
  58. «House Panel Raises Furor on Armenian Genocide». New York Times. 2007 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  59. «House committee approves Armenian genocide resolution». CNN. 2007 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  60. «Turkey recalls ambassador to U.S. over Armenians». Reuters. 2007 թ․ հոկտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  61. «Armenia PM wins presidency poll». BBC News. 2008 թ․ փետրվարի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  62. «Armenia: Sarkisian Claims Disputed Presidential Victory». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2008 թ․ փետրվարի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  63. «Armenians riot over presidential election result». The Guardian. 2008 թ․ փետրվարի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  64. HRW, 2009, էջ 35-36
  65. «Eight killed in Armenia protests». BBC News. 2008 թ․ մարտի 2. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  66. «Protesters and Police Clash as Armenia Unrest Grows». The New York Times. 2008 թ․ մարտի 2. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  67. «Armenian president declares state of emergency». CNN. 2008 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  68. «Armenia: Eight Killed After Clashes Between Police, Protesters». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2008 թ․ մարտի 2. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  69. «Turkey-Armenia relations boosted by president's historic trip». The Daily Telegraph. 2008 թ․ սեպտեմբերի 7. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  70. «Gul in landmark visit to Armenia». BBC News. 2008 թ․ սեպտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  71. «Turkey beats Armenia in a historic game attended by both leaders». Hürriyet Daily News. 2008 թ․ սեպտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  72. «Soccer diplomacy brings Turkey's Gul to Armenia». Reuters. 2008 թ․ սեպտեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  73. «Old foes Armenia and Turkey put faith in football diplomacy». The Guardian. 2008 թ․ սեպտեմբերի 4. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 30-ին.
  74. Fisher, Daniel (2011 թ․ մայիսի 7). «The World's Worst Economies». Forbes. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 5-ին. «...Armenia, whose economy shrank by 15% in 2009...»
  75. «40 Armenians Among Caspian Air Crash Victims». Asbarez. 2009 թ․ հուլիսի 15. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 4-ին.
  76. «Ruling Party Sweeps Victory in Flawed Yerevan Election». Asbarez. 2009 թ․ հունիսի 1. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 23-ին.
  77. «Ruling Party Sweeps Yerevan Polls As Opposition Cries Foul». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2009 թ․ հունիսի 1. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 23-ին.
  78. «60,000 protest Armenia-Turkey protocols in Yerevan». The Armenian Reporter. 2009 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  79. «More Than 60,000 Protest Protocols in Yerevan». Asbarez. 2009 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  80. «Armenia, Turkey sign historic agreement». CNN. 2009 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  81. «After Hitch, Turkey and Armenia Normalize Ties». The New York Times. 2009 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  82. «Armenia and Turkey sign peace deal». The Financial Times. 2009 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  83. «Turkey and Armenia sign landmark accord... eventually». The Guardian. 2009 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  84. «Armenia-Turkey sign peace deal, pitfalls ahead». Reuters. 2009 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 26-ին.
  85. «House Panel Says Armenian Deaths Were Genocide». New York Times. 2010 թ․ մարտի 4. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 20-ին.
  86. «Armenia suspends normalisation of ties with Turkey». BBC News. 2010 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 27-ին.
  87. «Armenia Suspends Ratification Of Turkey Deal». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2010 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 27-ին.
  88. «Televised Address by President Serzh Sarkisian». Asbarez. 2010 թ․ ապրիլի 22. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 27-ին.
  89. «World's Oldest Leather Shoe Found—Stunningly Preserved». National Geographic Magazine. 2010 թ․ հունիսի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  90. «Russia extends lease on military base in Armenia through 2044». RIA Novosti. 2010 թ․ օգոստոսի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  91. «Armenia, Russia Sign Extended Defense Pact». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2010 թ․ օգոստոսի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  92. «Armenian church brought back to life». BBC News. 2010 թ․ սեպտեմբերի 19. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 28-ին.
  93. «Armenian Christians celebrate Mass at ancient island church in Turkey in reconciliation effort». Fox News. 2010 թ․ սեպտեմբերի 19. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 28-ին.
  94. «Church uproar a setback for Turkey-Armenia ties». Washington Post. 2010 թ․ սեպտեմբերի 20. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 28-ին.
  95. «World's longest cable car line opens in Armenia». Agence France-Presse. 2010 թ․ հոկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  96. «Wings of Tatev: Armenia debuts "world's longest aerial tramway"». ArmeniaNow. 2010 թ․ հոկտեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  97. «Armenia Launches World's Longest Aerial Tramway». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2010 թ․ հոկտեմբերի 17. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  98. «Earliest Known Winery Found in Armenian Cave». National Geographic Magazine. 2011 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  99. «Scientists find 'oldest ever' winery in Armenia». Agence France-Presse. 2011 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  100. «Cave Drops Hints to Earliest Glass of Red». The New York Times. 2011 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  101. «World's earliest known winery discovered in Armenia». The Daily Telegraph. 2011 թ․ հունվարի 11. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  102. «Armenian opposition marches on Yerevan's central square». RIA Novosti. 2011 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
  103. «Armenian Opposition Reoccupies Key Square As Protests Grow In Strength». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2011 թ․ մարտի 18. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
  104. «Armenia Parades Military Might On Independence Day». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2011 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  105. «Independence Day: Armenia holds September 21 military parade (photogallery)». ArmeniaNow. 2011 թ․ սեպտեմբերի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  106. «Armenians delighted with military parade». PanARMENIAN.Net. 2011 թ․ սեպտեմբերի 21. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  107. «France Approves Armenian Genocide Bill». Voice of America. 2011 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  108. «Turkey Imposes Sanctions for French Genocide Bill». Voice of America. 2011 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  109. «Yerevan named World Book Capital, 2012». UNESCO. 2010 թ․ հուլիսի 2. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 22-ին.
  110. «French Senate Passes Armenian Genocide Bill; Turkey Outraged». Voice of America. 2012 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  111. «French court overturns Armenian genocide denial law». CNN. 2012 թ․ փետրվարի 28. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  112. «French Court Overturns French Genocide Denial Law; Turkey Welcomes Ruling». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2012 թ․ փետրվարի 28. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  113. «Armenian president's party 'to keep power'». Al Jazeera. 2012 թ․ մայիսի 6. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  114. «Armenia ruling party wins parliamentary election». BBC News. 2012 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  115. «Widespread Irregularities Mar Armenian Election». Asbarez. 2012 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  116. «Blunder in Budapest». The Economist. 2012 թ․ սեպտեմբերի 4. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  117. «Armenia: Dispute Darkens Relations With Hungary». The New York Times. 2012 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  118. «Armenia breaks ties with Hungary over clemency for murderer». Russia Today. 2012 թ․ օգոստոսի 31. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  119. «Incumbent Wins Easy Victory in Armenia». The New York Times. 2013 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  120. «Armenian President Sargsyan Secures Second Term in Office». RIA Novosti. 2013 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  121. «Armenian Opposition Leader Rejects Official Results Of Presidential Vote». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2013 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  122. «Thousands Rally Around Hovannisian». Asbarez. 2013 թ․ փետրվարի 20. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  123. «Hovannisian Rejects Official Vote Results». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2013 թ․ փետրվարի 19. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  124. «Police Clash with Opposition Protesters». Asbarez. 2013 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  125. «Clash Between Police Officers and the People». Առավոտ. 2013 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  126. «Another clash of police and citizens». A1plus. 2013 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  127. «Ruling Party Wins Big In Disputed Yerevan Vote». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2013 թ․ մայիսի 6. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 31-ին.
  128. Այս պահից սկսած ուղեվարձը նորից 100 դրամ է. քաղաքապետի որոշումը կասեցվել է
  129. «Ուղեվարձը կրկին 100 դրամ է. Տարոն Մարգարյանի ուղերձը երևանցիներին». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  130. «The EU meets Eastern Partnership foreign ministers ahead of November summit». European External Action Service. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 25-ին. «In Vilnius the EU is hoping to see the signature of the Association Agreement with Ukraine, provided the benchmarks set in December 2012 are met. The EU also wants to see the finalisation of negotiations on Association Agreements, including Deep and Comprehensive Free Trade Areas, with Moldova, Georgia and Armenia which could lead to the initialling of the Association Agreements by Vilnius.»
  131. Peter, Laurence (2013 թ․ սեպտեմբերի 5). «Armenia rift over trade deal fuels EU-Russia tension». BBC News. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  132. Coalson, Robert (2013 թ․ սեպտեմբերի 4). «News Analysis: Armenia's Choice Stirs Competition Between Moscow, EU». Radio Free Europe/Radio Liberty. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  133. «Armenian Parliament Ratifies Eurasian Economic Union Treaty». RFE/RL. 2014 թ․ դեկտեմբերի 4.
  134. «Armenia Signs Up To Russian-Led Economic Union». RFE/RL. 2014 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  135. Danielyan, Emil (2009 թ․ մայիսի 29). D=35055&cHash=f067944a51#.UbTZY-eG0ks «Armenia Presses Ahead with Nuclear Power Plant Construction». Jamestown Foundation. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
  136. plant_closure/24414196.html «Armenian President Signals New Delay In Nuclear Plant Closure». Radio Free Europe/Radio Liberty. 2011 թ․ դեկտեմբերի 7. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 25-ին. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  137. «Հայաստանի վարչապետ ընտրվեց Սերժ Սարգսյանը». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  138. «Արմեն Սարգսյանը հրամանագիր է ստորագրել արտահերթ ընտրություն նշանակելու մասին».(չաշխատող հղում)
  139. «Ռոբերտ Քոչարյանին մեղադրանք է առաջադրվել». www.ccc.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  140. «Ռոբերտ Քոչարյանը կալանավորվել է երկու ամսով». mediamax.am (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  141. «Պատգամավորները չեն կարողանում դուրս գալ խորհրդարանի շենքից». www.tert.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  142. «Նիկոլ Փաշինյանը եկավ Բաղրամյան. քաղաքացիները նույնպես հավաքվել են Ազգային ժողովի մոտ». news.am. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  143. «Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարական տվեց». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  144. «Ռոբերտ Քոչարյանը կալանավորված է․ ՀՔԾ». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  145. ել-արտահերթ-ընտրություն-նշանակելու-մասին/347871 «Արմեն Սարգսյանը հրամանագիր է ստորագրել արտահերթ ընտրություն նշանակելու մասին». {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  146. «Նիկոլ Փաշինյանը նշանակվել է ՀՀ վարչապետ». armenpress.am. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  147. «Իտալիայի խորհրդարանի ստորին պալատը Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձև է ընդունել». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  148. «Իտալիայի Պատգամավորների պալատն ընդունել է Հայոց ցեղասպանության մասին բանաձևը (լրացված)». www.tert.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  149. 149,0 149,1 «Պորտուգալիայի խորհրդարանը ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը». AraratNews. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  150. «Վարչապետը կոչ է արել վաղն առավոտյան արգելափակել դատարանների մուտքերը». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  151. «Դատարանը որոշեց կրկին կալանավորել Ռոբերտ Քոչարյանին». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.

Աղբյուրներ

խմբագրել